Tham vọng khí đốt 'khủng' của Nga - Trung tái định hình dòng chảy năng lượng thế giới

6 giờ trướcBài gốc

Cuối tháng 8 vừa qua, tập đoàn năng lượng Gazprom PJSC của Nga cho biết đã ký một biên bản ghi nhớ ràng buộc pháp lý với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) về việc xây dựng tuyến ống này.

Đây được xem là tín hiệu mạnh mẽ nhất kể từ trước tới nay cho thấy dự án nhiều tham vọng này đang dần bước ra khỏi tình trạng trì hoãn.

Một khi dự án được triển khai, đường ống nối bán đảo Yamal ở Bắc Cực (Nga) tới miền Đông Bắc Trung Quốc sẽ đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ kinh tế Nga - Trung, đồng thời định hình lại dòng chảy khí đốt toàn cầu trong thập kỷ tới.

Đường ống khí đốt “đồ sộ nhất thế giới”

Tổng giám đốc Gazprom Alexey Miller khẳng định Power of Siberia 2 sẽ là “dự án khí đốt lớn, đồ sộ và tốn kém nhất thế giới”.

Theo kế hoạch, đường ống khí đốt này sẽ dài hơn 4.000 km, trong đó 2.600 km đi qua lãnh thổ Nga, gần 1.000 km xuyên qua Mông Cổ trước khi tới Trung Quốc. Công suất vận chuyển tối đa ước đạt 50 tỷ m³ khí/năm, gần tương đương với tuyến Nord Stream 1 vốn từng vận chuyển khí đốt từ Nga qua biển Baltic sang Đức nhưng hiện đã ngừng hoạt động.

Power of Siberia 2 sẽ bổ sung đáng kể cho tuyến Power of Siberia 1, vốn đi vào hoạt động từ năm 2019 theo hợp đồng cung cấp 30 năm. Đường ống số 1 kết nối trực tiếp Nga và Trung Quốc, bỏ qua Mông Cổ, và đã đạt công suất tối đa 38 tỷ m³/năm vào năm nay. Một đường ống khác, mang tên “đường Viễn Đông”, dự kiến vận hành từ năm 2027.

Dự án Năng lượng Siberia 2 rục rịch triển khai trong bối cảnh suy giảm khí đốt xuất khẩu từ Nga sang EU. Ảnh: Bruegel

Theo hãng tin Tass, Gazprom và CNPC cũng đã nhất trí nâng tổng lượng cung qua Power of Siberia 1 và đường Viễn Đông lên 56 tỷ m³, so với các thỏa thuận trước đó chỉ ở mức 48 tỷ m³. Nếu Power of Siberia 2 được xây dựng, Nga sẽ gần như tăng gấp đôi lượng khí xuất khẩu qua đường ống sang Trung Quốc, từ 56 tỷ m³ lên hơn 100 tỷ m³/năm.

Chi phí xây dựng Power of Siberia 2 chưa được Gazprom tiết lộ. Tuy nhiên, theo ước tính của Trung tâm Carnegie Nga - Á - Âu, phần tuyến qua Nga và Mông Cổ có thể tiêu tốn tới 36 tỷ USD.

Phân lớn tuyến khí đốt sẽ đi qua vùng Siberia, nơi tập đoàn Gazprom có sẵn hạ tầng đường ống, có thể rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, dự án vẫn phải đối mặt với thách thức lớn khi phải vượt qua nhiều địa hình phức tạp và điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Trước đó, Nga và Trung Quốc đã chứng minh khả năng triển khai nhanh chóng khi hoàn thành Power of Siberia 1 chỉ sau 5 năm kể từ ngày ký thỏa thuận. Song với sự tham gia của Mông Cổ, đối tác thứ ba, giới phân tích nhận định tiến độ Power of Siberia 2 sẽ khó lặp lại tốc độ như trước.

Ý nghĩa đối với Nga - Trung

Đối với Nga, Power of Siberia 2 mang ý nghĩa chiến lược khi có thể bù đắp phần nào lượng khí xuất sang châu Âu bị sụt giảm liên quan tới cuộc xung đột tại Ukraine.

Trước xung đột, châu Âu nhập khẩu khoảng 150 tỷ m³ khí/năm từ Nga. Nhưng hiện tại, con số này đã giảm xuống chưa tới 10% so với trước đây, do EU chuyển sang nguồn cung LNG từ Mỹ, Qatar và Na Uy. EU cũng đang thảo luận kế hoạch chấm dứt hoàn toàn việc mua khí đốt Nga vào năm 2027.

Khác với Power of Siberia 1 sử dụng nguồn khí từ Đông Siberia, Power of Siberia 2 sẽ dẫn khí từ các mỏ Yamal ở Tây Siberia, vốn là nguồn cung chính cho châu Âu trước chiến tranh. Ở công suất tối đa, tuyến ống này sẽ tương đương với một phần ba lượng khí xuất khẩu sang châu Âu trước chiến sự.

Ngoài việc mở rộng thị trường, dự án còn mang lại lợi ích kinh tế trong nước khi tạo thêm nhu cầu lao động, vật liệu thép và các dịch vụ kỹ thuật, hỗ trợ nền kinh tế Nga.

Đối với Trung Quốc, Power of Siberia 2 mang lại một nguồn khí dài hạn, ổn định và kinh tế hơn LNG. Theo BloombergNEF, giá khí đường ống Nga thường rẻ hơn khoảng một phần ba so với các hợp đồng LNG dài hạn và chỉ bằng một nửa so với LNG mua theo giá giao ngay.

Điều này giúp Trung Quốc củng cố an ninh năng lượng, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị có thể làm gián đoạn vận tải LNG bằng đường biển qua Trung Đông hay Thái Bình Dương.

Tái định hình thị trường năng lượng toàn cầu

Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới, và nguồn cung từ Sức mạnh Siberia 2 có thể làm giảm nhu cầu nhập khẩu khí hóa lỏng vận chuyển bằng đường biển. Thời điểm tuyến ống đi vào vận hành vẫn chưa rõ, nhưng dựa trên tiến độ của Sức mạnh Siberia 1, nhiều khả năng dự án sẽ chỉ hoàn thành sau năm 2030.

Theo BloombergNEF, nguồn cung từ tuyến ống mới cùng với việc mở rộng hai tuyến đường ống hiện hữu từ Nga có thể thay thế nhu cầu nhập khẩu hơn 40 triệu tấn LNG/năm của Trung Quốc - tương đương hơn một nửa lượng nhập khẩu khí hóa lỏng của nước này trong năm ngoái.

Điều này đồng nghĩa, lượng khí đốt qua đường ống gia tăng có thể làm giảm nhu cầu LNG của Trung Quốc, vốn được dự báo sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2030.

Nếu Bắc Kinh mua ít LNG hơn, nguồn cung sẽ được giải phóng cho các nhà nhập khẩu khác ở châu Á và châu Âu, góp phần hạ giá và giảm áp lực lạm phát. Đây là tín hiệu tích cực cho người mua LNG, nhưng lại bất lợi cho các nhà xuất khẩu, đặc biệt là những dự án mới đang trong giai đoạn đầu tư. Nhu cầu sụt giảm từ Trung Quốc cũng có thể cản trở nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm thúc đẩy xuất khẩu năng lượng của Mỹ.

Trong vài năm tới, thị trường LNG toàn cầu vốn đã được dự báo dư cung do nhiều nhà máy xuất khẩu mới đi vào hoạt động. Nếu Sức mạnh Siberia 2 kịp vận hành từ đầu thập niên 2030, dự án có thể kéo dài tình trạng dư thừa và gây áp lực giảm giá thêm trên thị trường quốc tế.

Liên Hà

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/tham-vong-khi-dot-khung-cua-nga-trung-tai-dinh-hinh-dong-chay-nang-luong-the-gioi.837999.html