Tham vọng không gian sáng tạo độc đáo của Hà Nội từ di sản kéo co ngồi được UNESCO vinh danh

3 giờ trướcBài gốc

Một thập kỷ bảo vệ và phát huy di sản kéo co

Hơn 200 đại biểu là nhà quản lý, nghiên cứu văn hóa, đại diện các cơ quan, tổ chức, cộng đồng thực hành di sản kéo co trong nước và quốc tế tham dự hội thảo quốc tế Một thập kỷ bảo vệ và phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co. Hội thảo do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp UBND phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam thực hiện chiều 15/11.

Phát biểu tại hội thảo, bà Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội - nhận định nghi lễ và trò chơi kéo co là một thực hành văn hóa độc đáo, được hình thành bởi cộng đồng cư dân nông nghiệp nhằm phản ánh ước vọng mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Bà Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội - phát biểu tại hội thảo.

"Ở Việt Nam, trò kéo co đã trở thành một phần không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa của cộng đồng, được gìn giữ, trao truyền qua nhiều thế hệ, mang trong mình tinh thần đoàn kết, sức mạnh và niềm vui hội làng", bà Lê Thị Ánh Mai nêu.

Lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội khẳng định sau 10 năm được ghi danh, các cộng đồng thực hành di sản nghi lễ và trò chơi kéo co tại Hà Nội cũng như cộng đồng thực hành kéo co tại các tỉnh Bắc Ninh, Phú Thọ, Lào Cai, Hưng Yên, Ninh Bình... không ngừng bảo vệ, phát huy và lan tỏa giá trị di sản.

Đặc biệt, sự kết nối giữa các quốc gia có chung di sản là Việt Nam, Hàn Quốc, Campuchia, Philippines đã mở ra không gian giao lưu văn hóa, kết nối giữa các cộng đồng, tôn vinh, đa dạng bản sắc văn hóa trong khu vực.

Ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng ủy phường Long Biên - cho biết phường đặt mục tiêu trở thành điểm đến văn hóa - du lịch đặc sắc của Thủ đô.

Ông Nguyễn Mạnh Hà - Bí thư Đảng ủy phường Long Biên - cho biết phường đặt mục tiêu trở thành "điểm đến văn hóa - du lịch đặc sắc" của Thủ đô thông qua nhiệm vụ trọng tâm là bảo tồn và phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co ngồi, quần thể di tích Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh. Đây cũng là nền tảng để kết nối di sản với phát triển công nghiệp văn hóa.

Bên cạnh đó, Long Biên hướng tới xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, đưa di sản phi vật thể vào đời sống đương đại thông qua giáo dục, du lịch và truyền thông số. Các hoạt động trải nghiệm, trình diễn, trưng bày và quảng bá sẽ được triển khai để hình thành không gian văn hóa sáng tạo mang dấu ấn riêng của vùng đất Long Biên.

Bài học từ quốc tế

Tại hội thảo, nhiều chuyên gia quốc tế cũng chia sẻ phương thức giúp họ gìn giữ và phát huy giá trị của di sản này trong những năm qua. Ông Kwon Huh - nguyên Tổng giám đốc Trung tâm Thông tin và Mạng lưới quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể châu Á - Thái Bình Dương - lo ngại việc bảo tồn và phát huy di sản này đang đối mặt với nhiều thách thức.

Theo đó, tình trạng già hóa của người kế thừa, sự suy yếu của cơ sở sinh hoạt và gián đoạn trong đào tạo nhân lực kế thừa đã bộc lộ những nguy cơ trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản này.Bên cạnh đó, ông đặt ra câu hỏi về việc tại sao những người gìn giữ di sản lại phải sống trong nghèo khó.

Hằng năm, nghi lễ kéo co ngồi được thực hiện trong lễ hội đền Trấn Vũ (Hà Nội). Ảnh: Trọng Tài.

"Hoạt động truyền dạy nếu tách rời khỏi sinh kế sẽ khó có thể duy trì lâu dài. Ở Hàn Quốc, có hỗ trợ tiền trợ cấp cho người kế thừa và các công việc liên kết với lễ hội, bảo tàng, nhưng thực tế vẫn chưa đủ. Tại Việt Nam và Campuchia, cũng có quỹ trợ cấp cho các sự kiện văn hóa, nhưng hỗ trợ sinh kế vẫn còn hạn chế. Điều quan trọng là tính bền vững của di sản phi vật thể không chỉ dựa vào niềm đam mê văn hóa mà còn phụ thuộc vào việc đảm bảo ổn định đời sống", ông Kwon Huh nêu.

Tại hội thảo, ông Kwon Huh nêu lên mô hình gìn giữ, bảo tồn di sản văn hóa này tại Hàn Quốc - Bảo tàng Kéo co Gijisi. Bảo tàng này đóng vai trò trung tâm trong cộng đồng người kế thừa địa phương thông qua tổ chức lễ hội kéo co, triển lãm, đào tạo người kế thừa và các hội thảo quốc tế.

Tại hội thảo, ông Kwon Huh nêu lên mô hình gìn giữ, bảo tồn di sản văn hóa này tại Hàn Quốc - Bảo tàng Kéo co Gijisi.

"Đặc biệt, thông qua lễ hội, việc kết hợp sự tham gia của công chúng và du lịch đã thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, đồng thời cung cấp các hình thức đền bù thiết thực cho người kế thừa. Mô hình này được chú ý như một hệ thống bảo tồn kết hợp truyền dạy - giáo dục - du lịch có thể áp dụng cho các quốc gia khác", ông Kwon Huh chia sẻ.

Bà Chey Chankethya - đại diện của Campuchia tham gia hội thảo - cho biết để đảm bảo việc truyền thụ di sản văn hóa này qua các thế hệ, nghi lễ và trò chơi kéo co đã được đưa vào chương trình văn hóa trường học và các hoạt động giáo dục thể chất.

"Giáo viên và cán bộ thanh thiếu niên được đào tạo về di sản văn hóa phi vật thể, khuyến khích họ tích hợp các trò chơi truyền thống vào sự kiện và hoạt động ngoại khóa của trường học. Các cuộc thi giữa các trường và giữa các tỉnh được tổ chức hàng năm, tạo cơ hội cho thanh thiếu niên vừa học về di sản văn hóa vừa rèn luyện tinh thần đồng đội và thể chất", bà Chey Chankethya nêu.

Vị chuyên gia này cho biết thêm trong tương lai, Campuchia dự định thành lập Trung tâm thể thao di sản quốc gia chuyên về bảo tồn và phát huy các trò chơi truyền thống, bao gồm nghi lễ và trò chơi kéo co. Đồng thời, nước này đang phát triển kho lưu trữ kỹ thuật số để lưu trữ tài liệu âm thanh, hình ảnh, lịch sử truyền miệng và dữ liệu nghiên cứu cho các thế hệ tương lai.

Ngày 02 tháng 12 năm 2015, tại phiên họp của Ủy ban Liên Chính phủ về Bảo vệ Di sản Văn hóa Phi vật thể của UNESCO tại Namibia, Nghi lễ và trò chơi Kéo co của Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc và Philippines đã được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

An Khánh

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tham-vong-khong-gian-sang-tao-doc-dao-cua-ha-noi-tu-di-san-keo-co-ngoi-duoc-unesco-vinh-danh-post1796576.tpo