Ngày 21-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã sa thải Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ - Tướng Không quân 4 sao Charles Q. Brown Jr sau nhiều tuần hỗn loạn tại Lầu Năm Góc.
Quyết định này của ông Trump đã khiến giới quân sự tại Mỹ bất ngờ, bởi theo truyền thống, các Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân vẫn giữ chức vụ ngay cả khi chính quyền thay đổi.
Càng bất ngờ hơn khi Tổng thống Trump sau đó đã chọn Tướng Không quân 3 sao đã nghỉ hưu Dan Caine để thay thế, khác biệt so với truyền thống trước đây của Mỹ.
Thân thế đặc biệt
Ông Dan Caine sinh năm 1968 tại bang New York (Mỹ). Theo hãng tin Reuters, sau khi tốt nghiệp Học viện quân sự Virginia vào năm 1990 và hoàn thành chương trình thạc sĩ về tác chiến trên không tại ĐH Quân sự Mỹ, ông trở thành phi công máy bay F-16. Tính đến nay ông Caine đã tích lũy hơn 2.800 giờ bay, trong đó có 150 giờ tác chiến trên loại tiêm kích này.
Trung tướng Dan Caine. Ảnh: KHÔNG QUÂN MỸ
Tuy là phi công máy bay chiến đấu, song tướng Caine không chỉ hoạt động trong quân đội mà còn từng đảm nhận nhiệm vụ ở nhiều cơ quan khác ở bên ngoài.
Năm 2003, ông được bổ nhiệm làm trợ lý đặc biệt của Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ, rồi sau đó là giám đốc chính sách chống khủng bố của Hội đồng An ninh Nội địa Mỹ.
Từ năm 2009 đến năm 2016, ông vừa phục vụ bán thời gian trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ, vừa làm kinh doanh tư nhân. Ông đồng sáng lập hãng hàng không địa phương RISE Air và tham gia quản lý một số doanh nghiệp khác trong thời gian này.
Từ năm 2018 đến năm 2019, ông hoạt động tại chiến trường ở Trung Đông và giữ vị trí phó chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Liên quân trong chiến dịch chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Iraq và Syria.
Năm 2021, ông Caine được thăng lên hàm trung tướng, sau đó trở thành giám đốc phụ trách các vấn đề quân sự tại Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), đảm nhận việc liên lạc giữa cơ quan này với Lầu Năm Góc. Tháng 12-2024, ông chính thức nghỉ hưu cho đến nay.
Ấn tượng sâu sắc
Theo tờ New York Times, Tướng Caine gặp Tổng thống Trump lần đầu tiên là vào chuyến thăm của Tổng thống Mỹ tới căn cứ không quân Al Asad ở miền tây Iraq vào cuối tháng 12-2018.
Tướng Caine (phải) khi còn hoạt động tại Iraq. Ảnh: QUÂN ĐỘI MỸ
Khi gặp mặt, ông Caine đã để lại ấn tượng sâu sắc cho ông Trump qua phát ngôn rằng IS không quá mạnh và có thể bị đánh bại chỉ sau một tuần, chứ không phải 2 năm như các cố vấn cấp cao quân đội Mỹ ước tính.
Trong tuyên bố lựa chọn Tướng Caine làm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ hôm 12-2, Tổng thống Trump đã mô tả ông Caine là "một phi công tài giỏi, chuyên gia an ninh quốc gia, một doanh nhân thành đạt và là một 'chiến binh' có kinh nghiệm đáng kể trong các hoạt động liên ngành và đặc biệt".
Bạn bè và đồng nghiệp cũ cho biết ông Caine không hề thể hiện bất kỳ khuynh hướng chính trị nào. “Ông ấy luôn thẳng thắn và bộc trực. Tôi chưa bao giờ thấy ông ấy là người chỉ biết vâng dạ” - Tướng Kenneth F. McKenzie Jr., người từng làm việc với Tướng Caine tại CIA cho biết.
Trước mắt, ông Caine sẽ phải vượt qua phiên điều trần sắp tới để có thể giành được lòng tin từ Thượng viện Mỹ.
Thượng nghị sĩ Jack Reed - một thành viên cấp cao trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện - cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm 23-2 rằng ông sẽ gây sức ép với Tướng Caine trong phiên điều trần của mình về mối quan hệ giữa ông Caine với Tổng thống Trump.
"Liệu ông ấy có khả năng nói lên sự thật với người có quyền lực không?" - ông Reed nhấn mạnh.
TRỌNG TẤN