Lúc này, vấn đề bảo vệ điểm đến, bảo đảm an toàn cho du khách được đặt lên hàng đầu, đồng thời cũng đặt ra nhiều bài học cho các địa phương về giải pháp phòng, chống và cảnh báo bão, lũ trong hoạt động du lịch.
Du khách tham quan, trải nghiệm tại Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động (tỉnh Ninh Bình).
Tăng cường kiểm soát các hoạt động du lịch
Chỉ trong chưa đầy một tháng qua, các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ đã hứng chịu ảnh hưởng nặng nề của hai cơn bão số 10 (Bualoi) và số 11 (Matmo). Nhiều địa phương bị thiệt hại lớn như ngập lụt, sạt lở đất, điển hình là Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn…
Để ứng phó và khắc phục hậu quả của bão, lũ, nhiều địa phương đã dừng hoạt động du lịch và các sự kiện văn hóa. Điển hình, UBND tỉnh Lào Cai quyết định dừng tổ chức Lễ hội Văn hóa - Du lịch Mường Lò năm 2025. Trước đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai cũng yêu cầu tạm ngừng tổ chức các tour, tuyến du lịch đến những khu vực bị sạt lở nghiêm trọng như Sa Pa, Y Tý, Mù Cang Chải, Nghĩa Lộ…
Hàng loạt tỉnh, thành phố như Tuyên Quang, Cao Bằng, Sơn La, Quảng Ninh, Hải Phòng... cũng khuyến cáo người dân, doanh nghiệp dịch vụ và lữ hành chuẩn bị sẵn tinh thần ứng phó với thiên tai. Theo đó, tỉnh Tuyên Quang dừng tổ chức Đêm hội Thành Tuyên và chương trình “Vui Trung thu nhớ Bác” năm 2025 để tập trung nguồn lực cho công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả do hoàn lưu bão số 10 và số 11 gây ra.
Trong khi đó, tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hải Phòng khuyến cáo các khu du lịch, nhà hàng, khách sạn ven biển chủ động gia cố công trình, đồng thời tạm ngừng cấp phép các hoạt động tham quan, lưu trú trên biển.
Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, để ứng phó với ảnh hưởng của bão, lũ, Bộ đã ban hành công điện gửi các địa phương về việc khẩn trương hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả bão, mưa lũ và tăng cường kiểm soát các hoạt động du lịch. Bộ yêu cầu các địa phương rà soát toàn bộ các công trình, thiết chế văn hóa - thể thao, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, khu, điểm du lịch trên địa bàn bị ảnh hưởng trực tiếp từ bão...
Thời gian này, các công ty du lịch cũng chủ động hoãn, hủy hoặc thay đổi lịch trình của du khách cho phù hợp. Giám đốc Công ty Lữ hành VietSense Travel Nguyễn Văn Tài cho biết, đơn vị đã tạm dừng đưa, đón khách đến những địa phương có cảnh báo lũ lụt, sạt lở, đặc biệt là các điểm đến vùng Đông - Tây Bắc. Một số dịch vụ khách đã đặt trước được hướng dẫn chuyển sang thời điểm khác.
Cần có kế hoạch ứng phó bền vững
Mỗi năm, Việt Nam hứng chịu trung bình 10-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế - xã hội, trong đó có lĩnh vực du lịch. Thực tế, nhiều vụ việc đáng tiếc đã xảy ra khi gặp sự cố thời tiết, như du khách bị mắc kẹt tại các đảo, đường lên điểm tham quan bị sạt lở, mất liên lạc. Mới đây, trong cơn bão số 10, hơn 3.700 du khách lưu trú tại Sa Pa (Lào Cai) bị mắc kẹt; nhiều du khách tại Hà Giang (Tuyên Quang) cũng không thể di chuyển do mưa lũ, sạt lở đất…
Đánh giá về hoạt động du lịch mùa mưa bão, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội Nguyễn Tiến Đạt cho rằng, mặc dù các địa phương, cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống bão, tuy nhiên, công tác quản lý du lịch ở một số nơi vẫn còn hạn chế. Việc cập nhật, truyền tải thông tin cảnh báo thời tiết đến du khách chưa kịp thời. Một số doanh nghiệp vẫn tổ chức tour dù đã có khuyến cáo dừng hoạt động.
Còn theo Chủ tịch Chi hội Du lịch Xanh Việt Nam Phùng Quang Thắng, nhiều điểm du lịch cộng đồng còn thiếu phương án ứng phó, sơ tán, cứu hộ du khách. Hạ tầng du lịch ở vùng đồi núi, ven biển chưa được đầu tư đồng bộ để bảo đảm an toàn cho du khách.
Để bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão, ông Phùng Quang Thắng cho rằng, trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan, các tỉnh, thành phố thường bị ảnh hưởng bởi bão hoặc bị sạt lở cần trang bị hệ thống cảnh báo hiện đại, đồng thời có chỉ đạo sát sao trong hoạt động du lịch. Các doanh nghiệp cần theo dõi sát thông tin thời tiết trong mùa mưa lũ, xây dựng phương án dự phòng để bảo đảm an toàn cho du khách.
Về vấn đề này, Chủ tịch LuxGroup - đơn vị kinh doanh du thuyền tại Hạ Long (Quảng Ninh) và Nha Trang (Khánh Hòa) Phạm Hà nêu ý kiến, các địa phương có hoạt động du lịch trên biển cần xây dựng hệ thống cảnh báo và định vị chuyên biệt để ứng phó, xử lý kịp thời khi gặp thời tiết xấu, đồng thời có cảnh báo sớm cho du khách và doanh nghiệp du lịch.
Mưa bão là hiện tượng tự nhiên không thể tránh khỏi, nhưng thiệt hại có thể giảm thiểu nếu công tác quản lý và cảnh báo thiên tai được thực hiện hiệu quả. Điều này đòi hỏi các địa phương, cơ quan chức năng cần hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành, đầu tư hạ tầng chống thiên tai cho các điểm đến, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý rủi ro. Đây chính là nền tảng để ngành Du lịch phát triển ổn định, chuyên nghiệp và bền vững trước biến động của thời tiết và khí hậu.
Hoàng Lân