Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội có vai trò đặc biệt quan trọng, là điều kiện, tiền đề để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định, phát triển kết cấu hạ tầng là một trong ba khâu đột phá chiến lược, có ý nghĩa quyết định đến việc thực hiện thành công mục tiêu “xây dựng Thanh Hóa trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, hiện đại”.
Diện mạo kinh tế - xã hội Thanh Hóa đang thay đổi mạnh mẽ
Trong giai đoạn 2021 – 2025, mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân, tỉnh đã huy động tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt khoảng 700,1 nghìn tỷ đồng để phát triển kết cấu hạ tầng theo hướng đồng bộ, hiện đại. Nhờ đó, hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh có bước phát triển mạnh mẽ, trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng GRDP, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu hút đầu tư và cải thiện đời sống nhân dân.
Cầu dây văng vượt đường sắt Bắc - Nam đầu tiên tại Thanh Hóa đang dần hình thành
Một số kết quả nổi bật có thể kể đến: Nhiều tuyến giao thông trọng điểm, kết nối các khu vực của tỉnh được đầu tư như: Đường bộ cao tốc Bắc - Nam, Đường nối Thành phố Thanh Hóa với Cảng hàng không Thọ Xuân, Đường nối từ Cao tốc Bắc Nam (nút giao Thiệu Giang) với Quốc lộ 45 (xã Thiệu Hóa) và Quốc lộ 1 (xã Hoằng Phú), đường Vạn Thiện - Bến En. Cảng biển Nghi Sơn với 35 cầu bến với hàng hóa thông qua cảng đạt 46 triệu tấn/năm, là cảng tổng hợp quốc gia, cửa ngõ giao thương quan trọng của Thanh Hóa và khu vực Bắc Trung Bộ tiếp tục được đầu tư hạ tầng; Cảng hàng không Thọ Xuân khai thác trên 1,3 triệu hành khách/năm với nhiều đường bay nội địa, tiếp tục đầu tư hạ tầng theo quy hoạch để sớm trở thành cảng hàng không quốc tế trước năm 2030.
Đường Vạn Thiện - Bến En, một trong những hạ tầng giao thông trọng điểm của Thanh Hóa
Những kết quả trên cho thấy hạ tầng giao thông, cảng biển và hàng không của tỉnh đã có bước phát triển vượt bậc, góp phần tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, đi lại của nhân dân, mở rộng không gian phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và khẳng định vai trò của Thanh Hóa như một trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics quan trọng của khu vực Bắc Trung Bộ.
Hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp được quan tâm đầu tư và từng bước hoàn thiện. Theo đó, Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp trên địa bàn đã thu hút 179 dự án đầu tư trực tiếp, trong đó có 41 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký 104.878 tỷ đồng và 613 triệu USD. Khu vực này đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước với số thu ước đạt 123.501 tỷ đồng, chiếm 52,8% tổng thu toàn tỉnh. Nhiều dự án quy mô lớn đã hoàn thành và đi vào hoạt động, tạo động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế như: Nhiệt điện Nghi Sơn 2, Nhà máy luyện cán thép giai đoạn 2, Nhà máy giấy Miza, Nhà máy xi măng Đại Dương 1, Dây chuyền 3 Nhà máy xi măng Long Sơn, Nhà máy săm lốp ô tô Radial… Đồng thời, một số khu công nghiệp mới có quy mô lớn đang được triển khai như: KCN WHA Smart Technology (1.320 12 tỷ đồng), KCN Thăng Long Thanh Hóa (2.918 tỷ đồng), KCN WHA Smart Technology 2 (1.450 tỷ đồng).
Cảng Long Sơn tại Khu Kinh tế Nghi Sơn - Thanh Hóa
Diện mạo đô thị của tỉnh đang thay đổi theo hướng ngày càng đồng bộ và hiện đại. Các đô thị lớn được tập trung đầu tư hạ tầng, với nhiều dự án quy mô lớn đang triển khai như: Khu đô thị Hoàng Long; Khu đô thị Eurowindow; Khu đô thị sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí cao cấp và du lịch biển Sầm Sơn (Tập đoàn Sun Group)…
Những dự án này góp phần tạo diện mạo mới, nâng cao chất lượng không gian đô thị và sức hấp dẫn của Thanh Hóa. Hạ tầng cấp và truyền tải điện của tỉnh đã được đầu tư phát triển rộng khắp, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và sinh hoạt của nhân dân. Đến nay, 100% xã, thôn, bản trên địa bàn tỉnh đã có điện lưới quốc gia với hệ thống lưới điện truyền tải 500kV, 220kV, 110kV; có 11 nhà máy thủy điện, 02 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động với tổng công suất trên 3.000 MW.
Đường cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa đang triển khai các thủ tục đầu tư các dự án điện khí LNG, điện gió, điện mặt trời theo Quy hoạch điện VIII và điện VIII điều chỉnh. Đây là cơ sở quan trọng đưa Thanh Hóa trở thành một trong những trung tâm năng lượng lớn của cả nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Hạ tầng số được quan tâm đầu tư, công tác chuyển đổi số đạt nhiều kết quả quan trọng trên cả 3 trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Nhờ tập trung đầu tư, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, Thanh Hóa đã tạo được nền tảng quan trọng cho sự phát triển bứt phá. Trong giai đoạn 2021 - 2025, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân ước đạt 10,24%/năm, đứng thứ 4 cả nước và xếp thứ 3 trong nhóm 10 tỉnh, thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất (tính theo địa giới hành chính trước khi sáp nhập). Đến hết năm 2025, quy mô GRDP của tỉnh dự kiến đạt 357.760 tỷ đồng, gấp 1,9 lần so với năm 2020, đứng thứ 8 cả nước. GRDP bình quân đầu người ước đạt 3.750 USD, tăng gấp 1,7 lần so với năm 2020.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân ước đạt 10,24%/năm, đứng thứ 4 cả nước
Bên cạnh những kết quả đạt được, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh đang còn hạn chế, chưa đồng bộ, đó là: Tiến độ triển khai một số dự án hạ tầng giao thông, hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cũng như các dự án trùng tu di tích lịch sử, văn hóa và phát triển hạ tầng du lịch còn chậm. Ngoài ra, nhiều quy hoạch phát triển đô thị, khu dân cư và hạ tầng xã hội triển khai chậm. Đáng chú ý, đóng góp của khoa học - công nghệ và chuyển đổi số cho phát triển kinh tế - xã hội còn thấp. Đây chính là những điểm nghẽn lớn cần sớm được tháo gỡ để tạo động lực phát triển bền vững cho tỉnh.
Hạ tầng văn hóa - TDTT được quan tâm đầu tư
Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Mai Xuân Liêm cho biết, trong thời gian tới, tỉnh cần tập trung triển khai một số nhóm giải pháp trọng tâm phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thông minh, trở thành khâu đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội. Tiếp tục rà soát, kịp thời tháo gỡ các vướng mắc về quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất; đồng thời tập trung xử lý tình trạng thiếu vật liệu xây dựng và đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng nhằm bảo đảm tiến độ đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm, tạo cơ sở thu hút các thành phần kinh tế tham gia; các cơ quan nhà nước cần chủ động đồng hành cùng nhà đầu tư, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai; đồng thời theo dõi, đánh giá tiến độ hằng tháng, hằng quý để có biện pháp điều chỉnh phù hợp với thực tế, bảo đảm dự án hoàn thành đúng tiến độ tổng thể đã đề ra; Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, qua đó nâng cao hiệu quả đầu tư, gia tăng tỷ trọng đóng góp vào GRDP và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh; Tăng cường liên kết vùng và hợp tác quốc tế, gắn phát triển hạ tầng Thanh Hóa với 4 trung tâm động lực, 6 hành lang kinh tế. Cùng với đó đẩy mạnh hợp tác với Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Nghệ An, Hà Tĩnh… hình thành “tứ giác phát triển phía Bắc” và trung tâm liên kết Bắc Trung Bộ. Chủ động hội nhập quốc tế, phát triển logistics, dịch vụ cảng biển - hàng không để trở thành cửa ngõ giao thương của vùng Tây Bắc và Bắc Lào.
Đại hội đảng bộ tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2025-2030 tiếp tục đề ra các giải pháp thúc đẩy phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội
“Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng đồng bộ, hiện đại và thông minh là lựa chọn mang tính chiến lược để Thanh Hóa bứt phá, vươn lên trở thành một cực tăng trưởng mới. Với quyết tâm chính trị cao, sự chỉ đạo kịp thời của Trung ương, cùng sự đồng thuận của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, Thanh Hóa sẽ từng bước hoàn thiện hạ tầng, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững”, ông Liêm chia sẻ.
Quang Duy