Thanh Hóa đứng trong nhóm 10 địa phương có số thu cao nhất cả nước.
Theo báo cáo của sở ngành chuyên môn tỉnh Thanh Hóa, tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn 9 tháng đầu năm đạt 44.066 tỷ đồng, bằng 96,9% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao và tăng 3,6% so cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa đạt 28.661 tỷ đồng, vượt 4,3% dự toán và tăng gần 20% so với cùng kỳ. Con số này vừa đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên, vừa đảm bảo vốn cho đầu tư phát triển trong tổng chi ngân sách địa phương trên 36.000 tỷ đồng.
THU NỘI ĐỊA TĂNG, XUẤT NHẬP KHẨU GIỮ TỶ TRỌNG LỚN
Cơ cấu thu nội địa cho thấy nguồn thu từ đất vẫn giữ vai trò then chốt, khi thu tiền sử dụng đất và xổ số kiến thiết đạt 13.026 tỷ đồng, bằng 134% dự toán. Nếu loại bỏ khoản thu từ đất, tổng thu nội địa còn lại 15.599 tỷ đồng, mới đạt 87,9% dự toán.
Trong số này, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đóng góp 5.639 tỷ đồng, tương ứng 97,2% dự toán; khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 3.287 tỷ đồng, vượt nhẹ so với kế hoạch; khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 1.232 tỷ đồng, bằng 78,3% dự toán.
Một điểm sáng nổi bật là thuế thu nhập cá nhân tăng mạnh lên 1.209 tỷ đồng, vượt 15% dự toán và tăng tới 44,5% so cùng kỳ, phản ánh thu nhập dân cư và mức độ minh bạch trong kê khai ngày càng cải thiện.
Ngược lại, thuế bảo vệ môi trường mới chỉ đạt 1.332 tỷ đồng, tương đương 40,5% dự toán, trong khi khoản thu từ tiền thuê đất và mặt nước cũng thấp hơn nhiều so với kế hoạch.
Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 15.405 tỷ đồng, bằng 85,6% dự toán. Riêng dầu thô nhập khẩu của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn mang lại 12.246 tỷ đồng, chiếm gần 80% tổng thu từ lĩnh vực này. Ngoài dầu thô, các nhóm hàng hóa nhập khẩu phục vụ sản xuất như phế liệu sắt thép, than đá, phụ liệu lọc hóa dầu đóng góp khoảng 2.705 tỷ đồng, trong khi hàng hóa xuất khẩu chỉ đem lại 453,5 tỷ đồng. Nhờ kết quả này, Thanh Hóa tiếp tục dẫn đầu khu vực Bắc Trung Bộ về số thu ngân sách và xếp thứ 9 toàn quốc, chỉ sau những địa phương kinh tế trọng điểm như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng hay Bắc Ninh.
CHI THƯỜNG XUYÊN CHIẾM TỶ TRỌNG LỚN
Tổng chi ngân sách địa phương 9 tháng đầu năm đạt 36.366 tỷ đồng, tương đương 67,7% dự toán và tăng 14,1% so cùng kỳ. Trong đó, chi thường xuyên chiếm phần lớn với 27.009 tỷ đồng, bằng 75,3% dự toán, còn chi đầu tư phát triển đạt 8.087 tỷ đồng, bằng 52,4% dự toán.
Với chi thường xuyên, ngân sách tập trung cho những lĩnh vực thiết yếu gắn với an sinh xã hội. Riêng giáo dục – đào tạo và dạy nghề đã sử dụng 12.966 tỷ đồng, chiếm hơn một phần ba tổng chi thường xuyên và đạt 75,3% dự toán. Ngành y tế, dân số và gia đình được bố trí 2.131 tỷ đồng, bằng 75,6% dự toán, đảm bảo cho công tác khám chữa bệnh, phòng chống dịch và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Chi đảm bảo xã hội đạt 1.643 tỷ đồng, bằng 75,5% dự toán, góp phần thực hiện kịp thời các chính sách với người có công, người yếu thế. Ngoài ra, quốc phòng – an ninh được chi 572 tỷ đồng, trong khi chi quản lý hành chính lên tới 5.281 tỷ đồng, cao hơn 42,7% so với cùng kỳ, phản ánh áp lực từ quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính và chi trả các chế độ liên quan.
Đối với chi đầu tư phát triển, nguồn vốn 8.087 tỷ đồng được triển khai trên nhiều lĩnh vực. Chi đầu tư trong cân đối ngân sách tỉnh đạt 6.271 tỷ đồng, bằng 61,9% dự toán. Các chương trình mục tiêu quốc gia giải ngân 815 tỷ đồng, bằng 78,5% dự toán. Tuy nhiên, chi cho bồi thường giải phóng mặt bằng và hạ tầng quỹ đất mới đạt 34 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với kế hoạch. Tỉnh cũng đã chi trả nợ lãi vay 28,7 tỷ đồng và bổ sung đầy đủ 3,23 tỷ đồng vào quỹ dự trữ tài chính, đưa số dư quỹ lên gần 450 tỷ đồng, tạo dư địa ứng phó với các tình huống đột xuất.
Ba tháng cuối năm, nhiệm vụ thu – chi ngân sách tiếp tục đối mặt nhiều áp lực. UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tăng cường các biện pháp chống thất thu, xử lý nợ đọng, quản lý chặt hoàn thuế giá trị gia tăng, đồng thời đẩy mạnh đấu giá quyền sử dụng đất và khai thác khoáng sản để tăng thu.
Theo báo cáo của tỉnh, trong 3 tháng cuối năm, về phía chi, trọng tâm là tiết kiệm các khoản thường xuyên chưa thật sự cần thiết, dành nguồn lực cho khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tiến độ giải ngân vốn đầu tư công phải được đẩy nhanh, tránh dồn áp lực sang cuối năm. Các xã, phường sau sáp nhập cần khẩn trương hoàn tất bàn giao dữ liệu tài chính, bảo đảm hoạt động ngân sách thông suốt, không để xảy ra tình trạng chậm chi trả chế độ cho các đối tượng hưởng chính sách.
Đáng chú ý, năm 2026 Thanh Hóa dự kiến được Bộ Tài chính giao thu ngân sách 51.157 tỷ đồng, tăng 16% so với dự toán năm 2025. Trong đó, thu nội địa dự kiến 32.657 tỷ đồng, tăng 24% so với năm trước, còn thu từ xuất nhập khẩu giữ ở mức 18.500 tỷ đồng, phụ thuộc chủ yếu vào sản lượng và giá dầu thô nhập khẩu cho Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn. Về chi, dự toán năm 2026 cơ bản kế thừa giai đoạn 2022 – 2025, nhưng sẽ được điều chỉnh phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp và yêu cầu tinh gọn bộ máy, đồng thời ưu tiên mạnh mẽ hơn cho khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và các chương trình an sinh xã hội.
Thiên Anh