Thanh khoản còn đợi... 'gió đông'!

một giờ trướcBài gốc

Thanh khoản sàn HOSE đã xuống mức thấp nhất kể từ đầu tháng 5/2025 tới nay

Thanh khoản thị trường chứng khoán suy giảm dần khi bước sang quý IV/2025 và giá chứng khoán bắt đầu giảm mạnh sau các nhịp giằng co và bật nẩy mạnh trước đó. Theo số liệu được Đầu tư Chứng khoán thống kê, thanh khoản thị trường thời điểm này giảm khoảng 15 - 20% so với tháng 9 và giảm gần 30% so với đỉnh tháng 7, tháng 8.

Nguyên nhân dễ nhận biết là giá chứng khoán đã ở vùng không còn hấp dẫn để đầu tư, cộng với tính chu kỳ của dòng tiền (tập trung cho mùa vụ kinh doanh cuối năm). Thời điểm thị trường chứng khoán Việt Nam được công bố nâng hạng vào đầu tháng 10/2025, chỉ số VN-Index đạt hơn 1.710 điểm, định giá đã cao hơn một số nước trong khu vực và nhiều cổ phiếu ngành chứng khoán và ngân hàng - nơi thu hút dòng tiền lớn đã đạt định giá P/B cao nhất của 3 năm. Định giá cao, cùng với xu hướng lãi suất tăng trở lại cộng hưởng tạo ra những đợt giảm mạnh của giá cổ phiếu.

Ông Vũ Duy Khánh, Giám đốc Trung tâm Phân tích Công ty Chứng khoán Smart Invest (AAS) nhận xét, năm nào thanh khoản thị trường chứng khoán cũng co lại vào dịp cuối năm, đặc biệt trong tháng 12 và tháng 1 Dương lịch, trước Tết Nguyên đán.

Các chuyên gia dự báo, xét cả hai yếu tố định giá và lãi suất thời điểm này đều chưa ủng hộ cho xu hướng thanh khoản bùng nổ trở lại, mà trước tiên là lãi suất huy động vẫn đứng trước áp lực tăng.

Tuần trước, các ngân hàng nước ngoài, những đơn vị cung cấp gói dịch vụ vay mua bất động sản, nhà lãi suất thấp nhất thị trường như HongLeong, KBank.. đều tăng nhẹ lãi suất cho vay và khả năng còn tiếp tục tăng trong tháng này. Chẳng hạn, Ngân hàng KBank vừa thông báo gói lãi suất 6,2%/năm cố định 3 năm, tăng 0,2%/năm so với tháng trước dành cho giới công sở áp dụng giải ngân đến 15/12/2025, sau đó lãi suất sẽ tăng lên 6,66%/năm. Nhân viên tín dụng của ngân hàng này cho biết, lãi suất gói vay tăng đáng kể do một số ngân hàng khác đã hết room tín dụng.

Động thái tăng lãi suất cho vay bất động sản của nhóm ngân hàng này phản ánh mặt bằng lãi suất huy động tăng. Từ cuối tháng 10, các ngân hàng đã bắt đầu tăng lãi suất huy động để đáp ứng nhu cầu cho vay cuối năm.

Ông Vũ Minh Trường, Giám đốc Khối Nguồn vốn và Thị trường tài chính VPBank cho biết, tình trạng tín dụng tăng nhanh hơn huy động kéo dài gây áp lực lên thanh khoản và lãi suất, khiến các ngân hàng phải tăng nhẹ lãi suất huy động. Dù vậy, Ngân hàng Nhà nước đang điều hành chính sách linh hoạt, cộng với việc Fed giảm lãi suất sẽ giảm phần nào áp lực lên lãi suất trong quý IV theo tính chất mùa vụ.

Tuy nhiên, theo nhận định của một quỹ đầu tư, lãi suất huy động đang nhích dần lên và tới cuối năm có thể cao hơn 1%/năm so với đáy.

Trong khi đó, nhìn vào trung hạn, việc tín dụng tăng trưởng, trong đó tăng trưởng mạnh vào cho vay bất động sản sẽ khiến vòng quay vốn trong nền kinh tế chậm lại. “Đó là lý do khó kỳ vọng có nguồn vốn dồi dào đổ vào thị trường chứng khoán như giai đoạn đầu của chu kỳ tăng, khi dòng vốn nhàn rỗi không tìm được cơ hội đầu tư ở thị trường khác”, một nhà đầu tư lâu năm chia sẻ.

Xét yếu tố định giá, theo báo cáo được Finntrade phát hành vào ngày 11/11/2025, P/E toàn thị trường hiện ở mức 14,2 lần, giảm 13,7% so với đỉnh 3 năm gần nhất (16,5 lần) thiết lập giữa tháng 10/2025 khi VN-Index đạt đỉnh lịch sử nhờ giá điều chỉnh giảm 10,3%, trong khi lợi nhuận doanh nghiệp tăng 7%. Mức định giá này đang ở mức trung tính, tương đương giai đoạn trung bình từ năm 2015 đến nay.

Đối với nhóm cổ phiếu ngân hàng, nhóm cổ phiếu thu hút dòng tiền lớn trong năm 2025, theo số liệu của Finntrade, P/B ngành ngân hàng hiện ở mức 1,6 lần, giảm 20% so với đỉnh 3 năm gần nhất đạt được vào thời điểm giữa tháng 10/2025 và đang quay về vùng định giá quen thuộc mà ngành duy trì trong giai đoạn cuối năm 2023 đến giữa năm 2025. Tuy nhiên, triển vọng lợi nhuận ngắn hạn chưa thực sự khả quan đang làm gia tăng rủi ro điều chỉnh định giá, đặc biệt với những cổ phiếu đã tăng nóng gần đây.

Theo Công ty Chứng khoán Kafi, lợi nhuận ngành ngân hàng quý III/2025 tăng 24,9% so với cùng kỳ, đạt mức cao nhất trong 7 quý gần đây nhờ thu nhập ngoài lãi tăng mạnh (đáng chú ý tại VPBank, VietinBank, SHB) và chi phí dự phòng giảm (Vietinbank, Sacombank, BVBank, OCB). Tuy nhiên, lợi nhuận đã chững lại so với đỉnh quý trước đó. Động lực tăng trưởng suy yếu, khi tín dụng tăng 4%, giảm tốc đáng kể so với mức tăng 6,3% của quý II và NIM tiếp tục co hẹp do áp lực huy động tăng (tỷ lệ huy động/tín dụng đạt mức cao kỷ lục 111%) mà lãi suất cho vay chưa được điều chỉnh tương ứng.

Trong khi đó, nhóm cổ phiếu beta cao thu hút dòng tiền lớn tiếp theo là chứng khoán cũng ở mức định giá không rẻ, trong khi lợi nhuận quý tới cũng thiếu vắng các khoản lời tự doanh đột biến.

Nhóm bất động sản định giá mặt bằng P/B (1,7 - 2,4x) đã tiệm cận vùng cao của hai năm gần đây, trong khi công tác bán hàng có thể bị ảnh hưởng bởi mặt bằng lãi suất cũng như nguồn cung tăng cao, tâm lý người mua không còn nôn nóng mua quyết liệt như hồi đầu năm.

Định giá các nhóm ngành thu hút dòng tiền có khả năng dẫn dắt thị trường đều đang ở mặt bằng trung tính và không hấp dẫn khi nhìn triển vọng lợi nhuận quý IV/2025, chưa kể tiềm ẩn các yếu tố rủi ro thị trường khiến kỳ vọng của nhà đầu tư về cổ phiếu, nhóm ngành thay đổi, làm định giá tiếp tục giảm.

Ngoài ra, còn phải kể đến việc dòng tiền bị “chia lửa” cho các thương vụ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng của nhiều doanh nghiệp lớn. Theo bà Chu Thị Kim Hương, Giám đốc Phòng Khách hàng định chế ACBS, trong đợt IPO vừa qua của một số công ty chứng khoán, hầu hết các định chế tài chính đều quan tâm và có tới một nửa số định chế tài chính đều tham gia để ít nhất đảm bảo danh mục đầu tư bám theo rổ chỉ số đánh giá hiệu quả đầu tư.

Thêm vào đó, ghi nhận trên thị trường cho thấy, một phần dòng tiền lớn, dòng tiền của các ông chủ, nhà đầu tư lớn được để dành để hỗ trợ các cuộc IPO thành công nhằm xây dựng hình ảnh doanh nghiệp trên thị trường vốn. Mà với xu hướng hiện nay, không dễ để dòng tiền rút ra khỏi các thương vụ IPO có lời trong ngắn hạn mà phải chờ đợi thời điểm hợp lý, tăng trưởng lợi nhuận đảm bảo để định giá cổ phiếu IPO niêm yết về mức hấp dẫn. Vì thế, một phần dòng vốn lớn có xu hướng nằm im, thay vì vận động năng động để thúc đẩy thanh khoản thị trường.

Tuần trước, trong phiên giao dịch ngày 20/11/2025, thanh khoản thị trường tiếp tục suy giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu tháng 5/2025, với chưa đầy 20.000 tỷ đồng giao dịch khớp lệnh trên sàn HOSE.

Thành Nam

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/thanh-khoan-con-doi-gio-dong-post380896.html