Nguồn thu tăng mạnh
Thị trường chứng khoán giao dịch sôi động trong quý III/2025 với giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 38.000 tỷ đồng/phiên, tăng 74% so với quý II/2025. Với các công ty chứng khoán, quý vừa qua cũng là mùa “bội thu” ở các mảng kinh doanh truyền thống. Hoạt động môi giới, cho vay ký quỹ ghi nhận tăng trưởng doanh thu đều đạt mức 2 con số.
Cụ thể, theo thống kê kết quả kinh doanh của hơn 70 công ty chứng khoán, doanh thu mảng môi giới quý III/2025 cao gấp 2,26 lần cùng kỳ, đạt hơn 7.120 tỷ đồng. Trong khi đó, lãi từ các khoản cho vay và phải thu cũng tăng 54%, đạt gần 9.400 tỷ đồng. Dòng tiền sôi động của quý này đã giúp mảng dịch vụ chứng khoán “ăn nên làm ra”. Tổng cộng, doanh thu 2 hoạt động trên tăng 78% so với cùng kỳ, qua đó đóng góp đáng kể vào mức tăng trưởng gấp 2 lần tổng doanh thu hoạt động trong quý III/2025.
9 tháng đầu năm, hoạt động môi giới mang về 13.666 tỷ đồng doanh thu tăng trưởng 28%. Ảnh: Dũng Minh
Tính chung 9 tháng đầu năm, hoạt động môi giới mang về 13.666 tỷ đồng doanh thu, tương ứng mức tăng trưởng 28%, chủ yếu nhờ kết quả quý III khởi sắc. Lãi từ hoạt động cho vay cũng đạt 16.300 tỷ đồng, tăng tới 44% so với cùng kỳ. Từ đầu năm đến nay, doanh thu 2 mảng này tăng 37%. Trong khi đó, tăng trưởng tổng doanh thu đạt 48%, nhờ một số mảng khác như tự doanh ghi nhận mức tăng trưởng vượt trội. Tuy nhiên, dịch vụ chứng khoán tiếp tục là “chân kiềng” vững chắc, đều đặn đóng góp tỷ trọng lớn (trên 40%) vào tổng doanh thu của nhóm công ty chứng khoán các quý gần đây.
VPS, SSI và TCBS là các công ty chứng khoán đứng đầu về tổng doanh thu 2 mảng môi giới và cho vay. Đây cũng là top 3 công ty chứng khoán dẫn đầu về thị phần môi giới trên sàn HoSE.
Nhờ quy mô giao dịch bùng nổ, tỷ suất sinh lời mảng môi giới bình quân toàn ngành chứng khoán vượt 38%, trở lại mức cao từng xác lập giai đoạn cuối năm 2021. Tại SSI, chi phí môi giới tăng thấp hơn nhiều tốc độ tăng doanh thu môi giới. Nhờ vậy, biên lợi nhuận mảng môi giới tại công ty này vọt lên gần 73%, trong khi cùng kỳ quý III/2024 chỉ đạt xấp xỉ 15,4%. Tương tự, VPS, HSC, Vietcap, MBS, TCSB… đều tăng tỷ suất sinh lời ở mảng môi giới.
Tuy vậy, không phải lúc nào cũng có sự tương đồng giữa doanh thu và thị phần, nguyên nhân bởi sự khác nhau giữa chính sách phí giao dịch, lãi suất cho vay margin giữa các công ty. Điển hình như Công ty Chứng khoán Vietcap đứng thứ 4 về thị phần môi giới, nhưng doanh thu từ mảng dịch vụ chứng khoán thấp hơn nhiều đơn vị khác như HSC, MBS, VNDirect hay VPBankS.
Bên cạnh động thái mở rộng về quy mô doanh thu mảng dịch vụ chứng khoán ở hầu hết các công ty, biên lợi nhuận của hoạt động môi giới cũng là điểm sáng trong quý III, đặc biệt ở nhóm công ty chứng khoán dẫn đầu thị phần. Quy mô lớn hơn đang cải thiện đáng kể tỷ suất sinh lời ở mảng môi giới tại nhiều công ty sau nhiều năm đua giảm phí để thu hút khách hàng. Biên lợi nhuận mảng môi giới bình quân trong quý III/2025 đạt hơn 38%, trở về mức hiệu suất đạt được trong giai đoạn cuối năm 2021 và đầu năm 2022.
Cẩn trọng với "đòn bẩy"
Song song với kết quả kinh doanh khả quan, dư nợ cho vay ký quỹ của toàn ngành cũng leo lên mức cao nhất từ trước tới nay. Nguồn lực vốn dành cho hoạt động cho vay có vai trò lớn trong việc thúc đẩy mảng dịch vụ chứng khoán tại các công ty. Cập nhật tại hơn 70 công ty chứng khoán, tổng dư nợ margin tại thời điểm cuối quý III/2025 xác lập kỷ lục mới khi đạt tổng cộng khoảng 384.800 tỷ đồng, cao gấp rưỡi thời điểm đầu năm. Giá trị các khoản cho vay chiếm 44% tổng tài sản toàn ngành, tăng mạnh so với mức 40,6% cuối năm 2024.
Theo ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, xu hướng sử dụng margin gia tăng không chỉ ở Việt Nam, mà còn đang diễn ra tại nhiều sàn chứng khoán trên toàn cầu.
“Tại Việt Nam, dư nợ margin tiếp tục xác lập đỉnh mới trong quý III/2025 cùng với VN-Index. Tuy nhiên, mức tăng trưởng dư nợ so với cùng kỳ đang thấp hơn mức 137% từng ghi nhận vào quý II/2021. Tỷ lệ margin/vốn chủ sở hữu bình quân toàn ngành thấp hơn ngưỡng tối đa 2 lần và mức đỉnh lịch sử 1,5 lần hồi năm 2021” - ông Minh phân tích.
Theo chuyên gia của Yuanta Việt Nam, tỷ lệ margin hiện vẫn chưa ở mức quá “nóng” so với mức ghi nhận trong lịch sử, vì vậy, dư địa tăng trưởng vẫn còn.
Tuy nhiên, áp lực rủi ro bắt đầu xuất hiện khi một số công ty chứng khoán đang sát ngưỡng cho vay ký quỹ tối đa theo quy định. Thống kê vào ngày 30/9/2025 cho thấy, giá trị các khoản cho vay tại một loạt công ty đang tiệm cận hoặc vượt 200% vốn chủ sở hữu. Trong đó, tỷ lệ này vượt 200% tại PSI (230,7%), MBS (224,3%), FTS (207,3%), VCBS (200,3%). Nhiều công ty cũng đang gần kề mốc này như KIS (199,3%), Mirae Asset (199,1%), PHS (194,3%) và HSC (190,3%). Việc mở rộng dư nợ cho vay mới trong tương lai sẽ phụ thuộc lớn vào khả năng tăng vốn của các công ty này.
Theo chuyên gia từ VIS Ratings, tỷ lệ đòn bẩy tài chính tại nhóm các công ty chứng khoán liên tục tăng trong các quý gần đây để hỗ trợ cho vay ký quỹ và đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Với nhiều kế hoạch tăng vốn và thực hiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) nhằm huy động nguồn vốn lớn từ thị trường chứng khoán, VIS Ratings kỳ vọng, các đợt tăng vốn sẽ giúp kiểm soát tỷ lệ đòn bẩy khi các công ty mở rộng quy mô trong năm 2026.
Tùng Linh