Thành phố Cần Thơ mới: Sứ mệnh đầu tàu của vùng Đồng bằng sông Cửu long

5 giờ trướcBài gốc

Một góc thành phố Cần Thơ. Ảnh tư liệu: Thanh Liêm/TTXVN

Tiềm năng và cơ hội lớn

Sau khi sắp xếp, thành phố Cần Thơ có diện tích tự nhiên là 6360,83 km2, quy mô dân số là 4.199,824 người. Như vậy, với việc sáp nhập này, thành phố Cần Thơ (sau khi sáp nhập) sẽ mở ra không gian rộng lớn, cơ hội và tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn, không chỉ là một đô thị lớn, mà còn là trái tim của Đồng bằng sông Cửu Long, mang sứ mệnh dẫn dắt cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long “cất cánh”.

Từ lâu, Cần Thơ đã được ví như “trái tim” của Đồng bằng sông Cửu Long vì có vị trí địa lý chiến lược, nằm ở trung tâm vùng và nay với việc sáp nhập cả Hậu Giang và Sóc Trăng, Cần Thơ sẽ là cửa ngõ của vùng hạ lưu sông Mekong có cả vùng biển rộng lớn, hệ sinh thái đa dạng trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng sạch. Cần Thơ trở thành một đầu mối giao thông huyết mạch, kết nối không chỉ trong nội vùng mà còn vươn ra quốc tế. Đây không chỉ là một đô thị lớn mà còn là một trung tâm thương mại, tài chính sôi động, cùng với vai trò dẫn dắt trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ và y tế cho toàn khu vực.

Tầm vóc và sứ mệnh của Cần Thơ được thể hiện rõ nét trong các văn kiện chiến lược quốc gia. Nghị quyết số 13-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đã xác định Cần Thơ là trung tâm động lực của vùng. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng này, đồng thời khẳng định, Cần Thơ phải thật sự là trung tâm, là động lực tăng trưởng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, có vai trò kết nối liên vùng và quốc tế, phát huy tối đa tiềm năng để phát triển nhanh và bền vững.

Trong thảo luận định hướng phát triển thành phố Cần Thơ giai đoạn 2025-2030, lãnh đạo các địa phương trước khi hợp nhất đặt ra cho một Cần Thơ những mục tiêu rất cụ thể, phấn đấu đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 (khoảng 8.400 USD/người) và vươn tới mức thu nhập cao vào năm 2045, với hạ tầng số được xác định là nền tảng cốt lõi cho sự phát triển. Thành phố dự kiến huy động tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 422,3 nghìn tỷ đồng, nhằm đạt tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân trên 10%/năm. Đặc biệt, cơ cấu kinh tế sẽ có sự chuyển dịch mạnh mẽ, tỷ trọng nông nghiệp dự kiến giảm xuống dưới 16%, trong khi công nghiệp và xây dựng sẽ chiếm trên 35% vào năm 2030.

Những “nút thắt” cần tháo gỡ

Để hiện thực hóa tầm nhìn tăng trưởng cao trong 5-10 năm tới, Cần Thơ đang dựa trên một nền tảng vững chắc được xây dựng qua nhiều năm phát triển. Thành phố là trung tâm thương mại và tài chính sôi động, với hệ thống ngân hàng, bảo hiểm và các dịch vụ tài chính hoạt động hiệu quả. Các ngành kinh tế chủ lực như nông nghiệp, công nghiệp chế biến và dịch vụ đã và đang khẳng định vị thế của Cần Thơ trong khu vực. Nông nghiệp, với các sản phẩm chủ yếu như lúa gạo, thủy sản và cây ăn trái, vẫn là thế mạnh quan trọng, đặc biệt trong sản xuất lúa gạo chất lượng cao, công nghiệp chế biến thủy hải sản, gạo, phân bón, dược phẩm, bia và vật liệu xây dựng cũng đóng góp đáng kể vào nền kinh tế.

Sau 20 năm trực thuộc Trung ương, kinh tế Cần Thơ đã đạt mức phát triển khá, khẳng định vị thế trung tâm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. GRDP bình quân đầu người đạt 97,2 triệu đồng vào năm 2020, tăng gấp 1,65 lần so với năm 2015, cùng với tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 65% năm 2015 lên 75% năm 2020, cho thấy sự cải thiện đáng kể về chất lượng nguồn nhân lực.

Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng và thành tựu, sau khi sáp nhập, thành phố Cần Thơ cũng đối mặt với không ít "nút thắt" cần được tháo gỡ để bứt phá mạnh mẽ hơn.

Đó là hạ tầng còn thiếu đồng bộ. Mặc dù đã có nhiều dự án cao tốc và cầu đường đang được triển khai, hệ thống hạ tầng, đặc biệt là kết nối đa phương thức, vẫn còn những khoảng trống cần lấp đầy để tối ưu hóa hiệu quả, việc thiếu đồng bộ này có thể làm tăng chi phí logistics và giảm sức cạnh tranh của hàng hóa khu vực.

Với vị thế trung tâm của khu vực nhưng sức hút đầu tư thời gian qua chưa tương xứng, mặc dù thành phố sở hữu tiềm năng lớn, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Cần Thơ vẫn còn hạn chế. Quy mô hoạt động xúc tiến đầu tư còn nhỏ, nguồn kinh phí chưa đủ mạnh để quảng bá hình ảnh địa phương và cạnh tranh với các tỉnh, thành khác.

Đặc biệt, nhiều dự án đầu tư chưa được giải quyết dứt điểm, dẫn đến nguồn lực đầu tư chưa được khai thác hiệu quả. Tình trạng này cho thấy, bên cạnh những lợi thế tự nhiên và vị thế chiến lược, những rào cản nội tại về quy trình, chính sách và khả năng giải quyết các vướng mắc đầu tư đang cản trở việc hiện thực hóa tiềm năng. Việc các dự án chưa được giải quyết dứt điểm một phần do những vấn đề về cơ chế, thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng, hoặc thiếu quỹ đất sạch – những yếu tố then chốt mà nhà đầu tư lớn quan tâm. Để thực sự bứt phá, Cần Thơ không thể chỉ dựa vào tiềm năng sẵn có mà phải chủ động tháo gỡ các "nút thắt" về thể chế, hành chính, và nguồn lực xúc tiến đầu tư.

Một thách thức lớn nữa đến từ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, Cần Thơ đang chịu ảnh hưởng sâu sắc từ biến đổi khí hậu, với các hiện tượng như tăng mực nước biển, xâm nhập mặn, hạn hán kéo dài, bão, gió lốc, và đặc biệt là tình trạng sạt lở bờ sông, kênh rạch ngày càng phức tạp...

Ngoài ra, hiện nay, Cần Thơ cũng đang phải đối mặt với một số vấn đề như chất lượng nguồn nhân lực, nhân lực chuyên sâu và ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ còn hạn chế; chính sách thu hút nhân tài chưa thỏa đáng nên hiệu quả chưa cao; Dù có vai trò trung tâm, sự liên kết giữa Cần Thơ và các tỉnh lân cận trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn lỏng lẻo, chưa phát huy hết sức mạnh tổng hợp của cả vùng. Việc thiếu một cơ chế liên kết hiệu quả có thể làm giảm khả năng tận dụng tối đa các lợi thế về tài nguyên, thị trường và chuỗi cung ứng trong toàn khu vực.

Cần Thơ cần có quyết tâm và những đột phá để tăng tốc

Với những "nút thắt" cần tháo gỡ và tiềm năng sẵn có, Cần Thơ đang vạch ra một lộ trình để bứt phá cho giai đoạn 2025-2030, hướng tới một đô thị đổi mới và bứt phá. Chiến lược tổng thể của thành phố là phấn đấu đến năm 2030, Cần Thơ phải là động lực tăng trưởng, là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long; là trung tâm của vùng về công nghiệp chế biến, chế tạo dịch vụ thương mại, du lịch, cảng logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao. Hạ tầng số được xác định là nền tảng quan trọng, được đầu tư tiên tiến, hiện đại, đồng bộ và an toàn, với mục tiêu tỷ trọng kinh tế số đạt khoảng 30% GRDP vào năm 2030.

Đóng góp cho chiến lược phát triển của thành phố Cần Thơ giai đoạn 2025-2030, trước khi hợp nhất 3 tỉnh, thành, ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho rằng, thành phố Cần Thơ muốn đột phá phát triển trước hết phải tập trung thực hiện tốt Nghị quyết của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh Vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quy hoạch Vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 ngày 28/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ). Quy hoạch đã định hình không gian phát triển của cả Vùng Đồng bằng sông Cửu Long; Nghị quyết của Chính phủ về phát triển Vùng Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghị quyết này có nhiều nội dung phù hợp; đặc biệt là yếu tố “thuận thiên” là tinh thần cốt lõi để Cần Thơ áp dụng.

Đặc biệt, theo Chủ tịch Trần Văn Lâu, những quy hoạch định hướng của các địa phương đã được Thủ tướng phê duyệt, một số mục tiêu vẫn còn phù hợp, như hình thành cảng biển ngoài khơi cửa Trần Đề và có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, từng bước hiện đại.

Bên cạnh đó, Cần Thơ (mới) cần nghiên cứu lồng ghép các mục tiêu về phát triển khoa học công nghệ và phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị mới ban hành.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đề ra chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế, bình quân có 20 doanh nghiệp hoạt động trên 1.000 dân. Tính chung, thành phố Cần Thơ mới (sau hợp nhất) có khoảng 22.000 doanh nghiệp hoạt động, bình quân chỉ có khoảng 5 – 6 doanh nghiệp trên 1.000 dân. Do vậy, cần đưa chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp hàng năm vào mục tiêu phấn đấu của thành phố. Đây là chỉ tiêu có đóng góp thực chất vào phát triển kinh tế của thành phố và thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Sau khi hợp nhất, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng nhấn mạnh đến 4 khâu Cần Thơ phải đột phá trong những năm tới là đột phá đầu tư về hạ tầng giao thông phải phát triển, đầu tư đồng bộ hệ thống đường bộ, đường thủy (cảng biển), hàng không và đường sắt; trọng tâm là các đường cao tốc, đường sắt cao tốc TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ, Cảng biển Trần Đề.

Cần Thơ đang được phát triển thành trung tâm logistics của Đồng bằng sông Cửu Long, với mục tiêu kết nối đa phương thức (đường bộ, đường thủy, hàng không) nhằm giảm chi phí vận chuyển cho toàn vùng. Việc đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông không chỉ nhằm mục đích kết nối đơn thuần mà là một chiến lược có chủ đích để thay đổi cấu trúc kinh tế của thành phố.

Cùng với đó là đột phá về phát triển nguồn nhân lực gồm giáo dục đào tạo (các cấp, dạy nghề) và nguồn nhân lực trên các lĩnh vực (kể cả trong bộ máy nhà nước), nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân lực khoa học công nghệ theo yêu cầu Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Khâu đột phá thứ ba là thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển doanh nghiệp để tạo ra nhiều việc làm và nguồn thu bền vững cho ngân sách. Và thứ tư là khâu đột phá về cơ chế chính sách, cải cách hành chính, trong đó, cũng cần nghiên cứu lồng ghép về hợp tác quốc tế. Cần Thơ là trung tâm, là đầu tàu của cả vùng không thể không có sự hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực, nhất là khoa học kỹ thuật, công nghệ cao để dẫn dắt…

Cần Thơ đang đứng trước một vận hội lớn, với nền tảng vững chắc, tầm nhìn rõ ràng, và khát vọng mạnh mẽ. Với sự đồng lòng của chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, "thủ phủ" miền Tây này hoàn toàn có thể hiện thực hóa mục tiêu trở thành một thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc sông nước, và là cực tăng trưởng quan trọng, lan tỏa thịnh vượng cho toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Trung Hiếu (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/thoi-su/thanh-pho-can-tho-moi-su-menh-dau-tau-cua-vung-dong-bang-song-cuu-long-20250617200526126.htm