Thành phố Guarujá, Brazil 'cởi trói bầu trời đô thị'

2 giờ trướcBài gốc

Nguồn: clickpetroleoegas.com.br

Quy định này được đăng tải trên công báo Díario Oficial và có hiệu lực ngay lập tức. Đây không chỉ là sự điều chỉnh kỹ thuật đơn thuần, mà còn là quyết định mang tính chiến lược, thể hiện tham vọng tái cấu trúc toàn bộ hạ tầng đô thị, giảm ô nhiễm thị giác và tăng cường tính bền vững về dài hạn.

Tăng tính an toàn, thẩm mỹ và bền vững cho đô thị

Trước đó một tháng, Hội đồng thành phố Guarujá đã biểu quyết thông qua dự luật tạo nền tảng cho việc hiện đại hóa hạ tầng, buộc các công ty điện lực, viễn thông và truyền hình cáp phải chuyển đổi toàn diện, không chỉ đối với các dự án mới. Luật cũng quy định lộ trình thực hiện kéo dài từ 2 đến 5 năm, tùy mức độ phức tạp của tuyến đường hoặc toàn bộ khu vực đô thị cần cải tạo. Nhiều cơ quan báo chí địa phương đã xác nhận rằng quy định này nhấn mạnh tính bắt buộc: doanh nghiệp nào vi phạm hoặc không tuân thủ đúng tiến độ sẽ bị phạt khoảng 4.630 BRL (khoảng 874 USD) theo giá trị tính toán hiện hành. Cũng theo quyết định, khu vực trung tâm với mật độ dân cư và du lịch cao sẽ được ưu tiên chuyển đổi đầu tiên, trước khi mô hình được mở rộng sang toàn bộ các khu đô thị còn lại.

Như nhiều chuyên gia kỹ thuật đã đánh giá, việc chuyển đổi từ hệ thống dây cáp treo trên không sang mạng lưới ngầm hóa mang lại một loạt lợi ích đáng kể. Trước hết, nó giúp giảm thiểu ô nhiễm thị giác, vốn là vấn đề đặc biệt nghiêm trọng tại nhiều thành phố của Brazil, nơi dây điện và dây viễn thông chằng chịt tạo nên cảnh quan lộn xộn và mất an toàn. Việc dọn dẹp “bầu trời đô thị” trở thành chiến lược không chỉ để nâng tầm thẩm mỹ mà còn giúp biến những không gian công cộng thành những khu vực dễ tiếp cận hơn, an toàn hơn và hài hòa hơn.

Bên cạnh đó, việc chôn dây ngầm giúp giảm nguy cơ tai nạn, đứt dây, đổ cột điện hay sự cố do thời tiết cực đoan, vốn rất phổ biến ở vùng duyên hải. Các hệ thống ngầm được bảo vệ tốt hơn trước tác động của mưa bão, gió mạnh, ăn mòn muối biển và tác động vật lý từ bên ngoài hay trộm cắp. Từ góc độ quản lý đô thị, mạng ngầm còn giúp tăng độ tin cậy của dịch vụ điện và viễn thông, giảm gián đoạn, hạn chế mất điện hay suy giảm tín hiệu.

Tính bền vững của hạ tầng cũng được cải thiện nhờ cấu trúc ổn định hơn và chi phí bảo trì giảm theo thời gian. Dù đầu tư ban đầu cao, nhưng lợi nhuận dài hạn được kỳ vọng vượt trội nhờ giảm thiểu sửa chữa lớn, hạn chế sự cố và kéo dài tuổi thọ của cơ sở hạ tầng.

Brazil trước xu hướng ngầm hóa

Guarujá không đơn độc trong tiến trình này. Nhiều thành phố của Brazil đang cân nhắc hoặc đã bắt đầu áp dụng các giải pháp tương tự. Dự thảo Luật liên bang PL 2963/24 đang được thảo luận tại Hạ viện quy định rằng, toàn bộ mạng điện, điện thoại, internet và cáp truyền hình phải được ngầm hóa trong vòng 15 năm trên phạm vi cả nước. Một số ủy ban chuyên trách của Quốc hội cũng đã phê duyệt đề án xác định các “khu vực ưu tiên” để triển khai trước, gồm các vùng có mật độ cao, trung tâm lịch sử, khu vực có giá trị kiến trúc hoặc môi trường đặc biệt. Điều này cho thấy xu hướng ngầm hóa hạ tầng đang trở thành dòng chảy quốc gia chứ không chỉ dừng lại ở cấp thành phố.

Tuy nhiên, kiến nghị này cũng vấp phải nhiều phản biện đáng chú ý. Trong phiên điều trần tại Thượng viện ngày 6/5/2025, các đại diện của điện lực và viễn thông Brazil cảnh báo rằng chi phí ngầm hóa là rất lớn, không chỉ trong giai đoạn triển khai mà cả trong bảo trì lâu dài. Một nghiên cứu được DW và UOL dẫn lại chỉ ra rằng, Brazil hiện chỉ có dưới 1% mạng điện được chôn ngầm, một con số cực kỳ thấp so với mức trung bình của nhiều nước phát triển. Chi phí cho việc triển khai mạng ngầm được ước tính cao hơn từ 5 đến 10 lần so với hệ thống trên không truyền thống, vì yêu cầu kỹ thuật phức tạp, cần đào đất, lắp đặt ống dẫn đạt chuẩn, và có hệ thống chống thấm, chống xâm thực từ rễ cây hoặc độ ẩm của đất.

Ngoài ra, một vấn đề pháp lý quan trọng vẫn chưa được giải quyết triệt để: ai là người chịu chi phí này? Nhiều ý kiến cho rằng trách nhiệm thuộc về các công ty cung cấp dịch vụ, trong khi một số quan điểm khác lại đề xuất sự phối hợp giữa nhà nước và tư nhân, đặc biệt tại các khu vực thu nhập thấp, nơi khả năng đóng góp của người dân còn hạn chế.

Bài học chiến lược từ kinh nghiệm quốc tế

Trên bình diện quốc tế, nhiều thành phố lớn như New York, London hay Buenos Aires đã từng tiến hành các chương trình ngầm hóa tương tự. Kết quả cho thấy rằng dù chi phí ban đầu vô cùng lớn, nhưng lợi ích về lâu dài, bao gồm an toàn, ổn định cung cấp điện, tăng giá trị bất động sản và nâng cao thẩm mỹ, đã chứng minh quyết định đầu tư là đúng đắn. Các chuyên gia quy hoạch đô thị cũng thường nhấn mạnh rằng trong một thế kỷ tới, khi hạ tầng đô thị đối mặt với rủi ro lớn từ khí hậu, thì mạng ngầm sẽ là yếu tố nền tảng để bảo vệ chất lượng sống và duy trì hoạt động kinh tế.

Sự thay đổi này cũng tạo điều kiện cho các thành phố áp dụng các giải pháp đô thị thông minh. Khi mạng lưới kỹ thuật nằm dưới đất, các dịch vụ mới như cảm biến giao thông, mạng IoT, giám sát môi trường và điều khiển tự động hóa có thể được tích hợp dễ dàng, ổn định và hợp chuẩn hơn. Như vậy, việc ngầm hóa không chỉ là “chôn dây”, mà còn là bước chuyển đổi hệ thống sang một mô hình kỹ thuật số toàn diện, mở đường cho kinh tế số và hạ tầng bền vững.

Dù lợi ích dài hạn rất lớn, hành trình ngầm hóa của Guarujá sẽ còn đối mặt nhiều thử thách. Thách thức đầu tiên là chi phí tài chính và cơ chế phân bổ nguồn vốn. Tiếp đó là bài toán về quản lý quá trình thi công, khi việc đào đường có thể gây gián đoạn giao thông, ảnh hưởng sinh hoạt và thương mại. Tiếp theo là yêu cầu kỹ thuật cao trong lắp đặt và bảo trì, đòi hỏi chuẩn hóa phương pháp đào không phá hủy và thiết lập các tuyến ống an toàn. Ngoài ra, việc phối hợp giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ cũng là bài toán lớn, vì mỗi công ty có mạng lưới, quyền sở hữu và quy định vận hành riêng.

Tuy nhiên, chính quyền Guarujá tin rằng, những thách thức này là cần thiết và xứng đáng. Việc ưu tiên khu vực trung tâm đô thị sẽ giúp sớm tạo ra sự thay đổi rõ rệt trong hình ảnh thành phố, hỗ trợ du lịch, tăng giá trị thương mại và mang lại cảm giác an toàn hơn cho người dân. Nếu được triển khai hiệu quả, thành công của Guarujá có thể trở thành hình mẫu cho các thành phố Brazil khác, nhất là trong bối cảnh quốc gia đang tiến gần hơn đến những quyết định quy mô toàn liên bang về cải cách hạ tầng.

Ngọc Minh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/thanh-pho-guaruja-brazil-coi-troi-bau-troi-do-thi-10396079.html