Người dân dọn dẹp một bãi rác tự phát gần bãi rác Đa Phước.
Đối với các địa phương được thu gom để đưa về xử lý rác tại bãi rác Đa Phước có 14 quận, huyện (cũ), (thành phố Thủ Đức, các quận: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, Bình Tân, Bình Thạnh, Bình Chánh, các huyện: Nhà Bè, Cần Giờ) với lượng tiếp nhận trung bình 4.550 tấn/ngày, tương đương 443 chuyến.
Để đưa số lượng rác này về bãi, đơn vị vận chuyển tổ chức thành hai ca, ca ngày và ca đêm. Toàn bộ quá trình thu gom, trung chuyển và vận chuyển rác, các đơn vị vận chuyển cần khoảng 17 giờ/ngày.
Tuy nhiên theo khung giờ của Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước đưa ra theo quy định mới thì các đơn vị vận chuyển chỉ có 12 giờ để hoàn thành. Đây là một khó khăn khi quãng đường từ các vị trí tập kết lên khu xử lý rác là khá xa.
Trong đó, các phường thuộc Quận 1 và Quận 3 (cũ) các cơ quan phải thu gom theo lộ trình cố định, không được để tồn đọng do các địa phương này thường diễn ra nhiều sự kiện, tập trung cơ quan hành chính và lượng lớn khách vãng lai nhiều.
Chưa kể, tại các chợ, cơ sở kinh doanh trong khu vực trung tâm, lượng rác nếu không được xử lý kịp cũng gây mất mỹ quan đô thị.
Phương án gom rác về tập kết tại các trạm trung chuyển cũng không khả thi do hiện nay lượng rác thu gom mỗi ngày đưa về đây lớn cũng đang khiến các điểm này bị quá tải.
Mỗi ngày Thành phố Hồ Chí Minh phát sinh khoảng 12.000 tấn rác thải sinh hoạt. Trong đó, lượng rác đưa về Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Đa Phước xử lý là khoảng 4.550 tấn.
Để giải quyết vấn đề này, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng điều chỉnh cho xe vận chuyển rác được ưu tiên lưu thông xuyên suốt để kịp vận chuyển về các cơ sở xử lý hoặc điều chỉnh giảm khung giờ cấm xe. Đồng thời, miễn cấp giấy phép lưu thông khu vực nội đô với xe vận chuyển rác.
Sở cũng tham mưu phương án giao chủ đầu tư đang tiếp nhận các gói thầu cung ứng dịch vụ từ các quận, huyện trước đây phối hợp nhà thầu cung ứng dịch vụ vận chuyển rác xây dựng, đề xuất lộ trình, cự ly bình quân vận chuyển rác, đơn giá vận chuyển khi phát sinh từ ca ngày sang ca đêm.
Ngoài ra, Sở cũng đề xuất một số phương án khác như: Phương án 1: Điều phối khoảng 1.800 tấn ca ngày về Khu liên hợp xử lý chất thải Tây Bắc. Phương án 2: Vận chuyển khoảng 1.800 tấn ca ngày về các trạm trung chuyển. Phương án 3: Điều chỉnh khung giờ thu gom tại các khu vực trên địa bàn từ ngày sang đêm. Phương án 4: Điều phối khối lượng một số khu vực cấp bách, có khả năng ùn ứ về Khu liên hợp xử lý chất thải Tây Bắc (gồm 5 quận, huyện cũ). Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, đây được xem là phương án hợp lý nhất.
Điều chỉnh thời gian nhận vì khối lượng rác giảm
Theo Công ty Trách nhiệm hữu hạn Xử lý chất thải Việt Nam (VWS), đơn vị quản lý bãi rác Đa Phước, đơn vị bắt đầu tiếp nhận rác từ 18 giờ đến 6 giờ hôm sau từ 1/12/2025 vì thời điểm trước tháng 2/2025 vẫn tiếp nhận và xử lý trung bình hơn 7.000 tấn rác/ngày. Tuy nhiên, sau thời gian này, lượng rác đã giảm hơn 40%. Nếu phải tiếp nhận rác liên tục 24/24 giờ thì chi phí vận hành sẽ tăng cao hơn giá xử lý quy định trong hợp đồng. Để tránh tình trạng tăng giá cao hơn hợp đồng, VWS có văn bản đề nghị thành phố xem xét chỉ tiếp nhận rác vào ca đêm (từ 18 giờ đến 6 giờ). Các hoạt động xử lý sau thời gian tiếp nhận và mọi phát sinh vẫn được tiến hành 24/24 giờ.
Trước đó, VWS từng thông báo sẽ điều chỉnh thời gian tiếp nhận rác tại Đa Phước, bắt đầu từ ngày 15/8/2025. Tuy nhiên, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã gửi văn bản đề nghị VWS tạm hoãn kế hoạch này và lùi thời điểm điều chỉnh sang ngày 1/10/2025 để thành phố có thời gian rà soát và sắp xếp lại công tác thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn.
VWS đã chấp thuận đề nghị của thành phố trên tinh thần hợp tác và hỗ trợ địa phương ổn định bộ máy, nhân sự trong giai đoạn sau sáp nhập chính quyền địa phương 2 cấp nên đã gia hạn khung giờ tiếp nhận rác liên tục 24/24 giờ đến cuối tháng 30/11/2025.
Bài và ảnh: QUANG QUÝ