Di tích lịch sử Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh có tuổi đời hơn 130 năm đang bị xâm phạm không gian, đe dọa an toàn bởi các trụ và bảng quảng cáo thương mại khổ lớn trên vỉa hè. Vỉa hè quanh viện cũng là nơi tập kết rác trái phép và tiểu tiện bừa bãi gây mùi hôi, mất mỹ quan.
Sau khi phía Viện Pasteur có công văn gửi cơ quan chức năng đề nghị: xử lý, ngăn chặn kịp thời các vi phạm, chấn chỉnh, khôi phục không gian, tầm nhìn mỹ quan đô thị, giá trị di sản kiến trúc nghệ thuật cho thành phố. Các cơ quan chức năng ở Thành phố Hồ Chí Minh đã vào cuộc.
Viện Pasteur Sài Gòn (nay là Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh) được thành lập năm 1891, theo ý tưởng của nhà khoa học Louis Pasteur. Viện Pasteur Sài Gòn là chi nhánh đầu tiên ngoài nước Pháp của Viện Pasteur Paris.
Ba năm ở Sài Gòn, nhà khoa học Louis Pasteur đã hoàn thành một khối lượng công việc đồ sộ, vừa xây dựng cơ sở vừa cải tiến kỹ thuật để làm một số xét nghiệm chẩn đoán bệnh vừa sản xuất được vaccine đậu mùa, vaccine chống bệnh dại, nghiên cứu về bệnh lý nhiệt đới, sản xuất huyết thanh chống nọc rắn hổ mang.
Để ghi nhận công lao của ông Louis Pasteur với những đóng góp cho khoa học thế giới và người dân Việt Nam, bức tượng của ông đã được đặt trang trọng ngay trong khuôn viên của viện.
Ngày nay Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế và do Cục Y tế Dự phòng quản lý về chuyên môn.
Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh có chức năng nghiên cứu khoa học, chỉ đạo chuyên môn tuyến trước, phòng chống dịch, đào tạo cán bộ chuyên ngành về vi sinh y học , miễn dịch, dịch tễ học, đề xuất với Bộ Y tế các biện pháp phòng chống dịch bệnh phù hợp điều kiện phát triển kinh tế xã hội từ địa bàn Lâm Đồng đến Cà Mau.
Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ là cơ quan y tế trọng điểm mà còn là một di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật quan trọng của Thành phố Hồ Chí Minh.
Viện Pasteur cho biết, đơn vị luôn ý thức giữ gìn, bảo tồn, tôn vinh giá trị di tích theo Luật Di sản văn hóa. Khi thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, cơ quan này cũng chỉ dùng các tấm pa nô khổ nhỏ gá lên tường để không ảnh hưởng đến không gian di tích, kiến trúc nghệ thuật.
Tuy nhiên, chung quanh Viện đã bị "bao vây" bởi các trụ và bảng quảng cáo che khuất không gian di tích, che lấp các pa nô tuyên truyền phòng chống dịch. Những cột trụ quảng cáo đã lắp đặt còn lấn chiếm lối dành cho người đi bộ, đặc biệt là phần đường dành cho người khiếm thị, ảnh hưởng tới trật tự, an toàn giao thông.
Viện Pasteur nằm ở vị trí vô cùng đắc địa, ngay giữa trung tâm Thành phố, mật độ lưu thông cao nên việc các công ty quảng cáo muốn xuất hiện ở vị trí này là điều dễ hiểu.
Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, khu vực quanh di tích Viện Pasteur đang có 3 vị trí lắp đặt biển quảng cáo: Góc giao lộ Võ Thị Sáu-Nam Kỳ Khởi Nghĩa, giao lộ đường Pasteur-Võ Thị Sáu và góc đường Trần Quốc Toản-Nam Kỳ Khởi Nghĩa.
Ở những vị trí khác quanh Viện, nơi đặt các trạm chờ xe buýt cũng đang bị biến thành nơi vứt rác của nhiều người dân.
Phía mặt đường Pasteur, thậm chí còn là nơi tập kết, xe rác, khiến khu vực chung quanh bốc mùi.
Vỉa hè đi bộ cũng bong tróc khiến đoạn đường dành riêng người đi bộ và vị trí di chuyển cho người khiếm thị trở thành cái bẫy.
Để gìn giữ những di sản văn hóa-lịch sử, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành phố Hồ Chí Minh đã đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao rà soát toàn bộ hiện trạng di tích Viện Pasteur. Đồng thời, phối hợp các sở, ngành liên quan kiểm tra hệ thống quảng cáo, trụ quảng cáo, vệ sinh môi trường trong phạm vi khu di tích và các tuyến đường Pasteur, Trần Quốc Toản, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Võ Thị Sáu. Các trường hợp vi phạm cần được đề xuất xử lý.
Tất Đạt - Tố Quyên