Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm tại một số dự án trọng điểm ở Cần Thơ

2 giờ trướcBài gốc

Dự án Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ quy mô 500 giường được phê duyệt sử dụng vốn vay ODA Hungary, tổng mức đầu tư hơn 1.727 tỷ đồng. Trong đó, 80,66% là vốn vay ODA, 19,34% là vốn đối ứng địa phương. Dự án đã tạm dừng từ tháng 7/2022 do Hiệp định vay hết hiệu lực và không được gia hạn.

Theo kết luận thanh tra, Hiệp định khung giữa Việt Nam và Hungary quy định ít nhất 50% hàng hóa có xuất xứ Hungary. Sự không nhất quán của phía Hungary về tỷ lệ này khiến hiệp định vay lần đầu (năm 2017) không có hiệu lực; hiệp định lần hai có hiệu lực từ tháng 1/2019, làm chậm tiến độ dự án gần hai năm.

Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ dừng thi công từ năm 2022.

Trong quá trình thực hiện, Liên danh nhà thầu không đáp ứng được tỷ lệ hàng hóa Hungary, nhiều lần đề nghị điều chỉnh, đến khi dừng dự án chỉ có 1/123 danh mục thiết bị đạt xuất xứ Hungary (0,78%). Thanh tra xác định trách nhiệm chính thuộc Liên danh nhà thầu do thông báo sai khả năng cung cấp hàng hóa, và Sở Y tế TP Cần Thơ (chủ đầu tư), vì đã tuyên bố tỷ lệ 50,07% hàng hóa Hungary không đúng thực tế.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án có nhiều sai phạm. Theo đó, UBND TP Cần Thơ phê duyệt khi chưa có ý kiến thống nhất của Bộ Y tế, dự án nhóm A nhưng thiết kế chỉ 2 bước thay vì 3; phê duyệt trước khi có đánh giá tác động môi trường. Việc điều chỉnh thiết kế cơ sở kéo dài gần 2 năm, cộng với chậm phê duyệt chi phí thông quan gây phát sinh hơn 11 tỷ đồng lưu kho hàng hóa.

Do dừng thi công thời gian dài, dẫn đến một số vật liệu không thể sử dụng được.

Công tác lựa chọn nhà thầu EPC được chỉ định nhưng hồ sơ yêu cầu không tuân thủ Luật Đấu thầu, đánh giá kỹ thuật thiếu chính xác. Hợp đồng EPC ký năm 2017 thiếu chặt chẽ, không làm rõ mã hiệu, hãng sản xuất, xuất xứ thiết bị; thời gian thực hiện không thống nhất với kế hoạch lựa chọn nhà thầu; nhà thầu nhiều lần thay đổi thiết bị mà không bị chế tài. Đến tháng 7/2022, khi vốn vay hết hiệu lực, khối lượng hoàn thành chỉ đạt 21,3% giá trị hợp đồng.

Thanh tra Chính phủ nhận định, quá trình thực hiện có nhiều khuyết điểm, vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ lãng phí lớn, ảnh hưởng đến khoảng 300 tỷ đồng vốn ngân sách và vốn vay đã thực hiện. Trách nhiệm thuộc UBND TP , Sở Y tế (chủ đầu tư), đơn vị tư vấn và các cá nhân có liên quan. UBND TP Cần Thơ bị đánh giá lúng túng, thay đổi chủ đầu tư nhiều lần, ảnh hưởng tiến độ và chất lượng dự án. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ yêu cầu thu hồi hơn 3,8 triệu EUR đã tạm ứng cho Liên danh nhà thầu trong quá trình thanh, quyết toán.

Dự án cao tốc đường bộ Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1 gồm nhiều dự án thành phần. Trong đó, 2 dự án được thanh tra là Dự án thành phần 2 (đoạn qua TP Cần Thơ) và Dự án thành phần 4 (đoạn qua tỉnh Sóc Trăng cũ). Tổng mức đầu tư 2 dự án lần lượt 9.725 tỷ và 12.000 tỷ đồng. Đối với Dự án thành phần 2, hồ sơ mời thầu một số gói thầu thiếu quy định về hành vi bị cấm, bảo đảm cạnh tranh và yêu cầu kỹ thuật; hợp đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu có cả nhà thầu phụ trái quy định. Chủ đầu tư chưa phê duyệt tiến độ chi tiết theo giai đoạn; không xử lý nhà thầu chậm tiến độ; tư vấn giám sát thiếu báo cáo định kỳ, chưa kiểm tra thường xuyên.

UBND TP Cần Thơ mới bố trí 700/1.000 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương; BQLDA chưa kiểm soát chặt việc sử dụng tạm ứng; nguồn vật liệu thi công là điểm nghẽn lớn. Dự án thiếu nghiêm trọng cát san lấp do nhiều địa phương chưa phối hợp, khai thác bị đình trệ, có doanh nghiệp khai thác vượt độ sâu cho phép bị dừng hoạt động. Các mỏ cát khảo sát chỉ đánh giá trữ lượng, chưa xác định công suất khai thác thực tế, khiến dự án chỉ dùng được 1/14 mỏ dự kiến.

Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật cũng chậm. Ba vị trí đường dây 220 kV chưa được di dời; hồ sơ thiết kế, dự toán chưa được phê duyệt. UBND TP và cơ quan chức năng bị đánh giá chậm trễ, lúng túng trong thủ tục pháp lý. BQLDA công trình giao thông và nông nghiệp Cần Thơ chưa kiện toàn nhân sự, nhiều cán bộ thiếu hoặc hết hạn chứng chỉ hành nghề; tư vấn giám sát thiếu nhân lực, có người ký hồ sơ nghiệm thu khi chứng chỉ đã hết hạn.

Tại Dự án thành phần 4, BQLDA 2 (thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ) sử dụng mẫu hồ sơ yêu cầu không phù hợp quy mô gói thầu; thiếu nhiều thiết bị thi công cần thiết; tổ chuyên gia đấu thầu đánh giá hồ sơ sơ sài, sử dụng tiêu chuẩn cũ, không yêu cầu làm rõ vật liệu, nhân sự, thiết bị nhưng vẫn chấm đạt. Tiến độ thi công rất chậm, đặc biệt ở hạng mục đắp nền đường, nguy cơ không hoàn thành đúng hạn tháng 7/2026 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Về vật liệu, dự án chưa làm rõ nguồn cát san lấp, không tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng). UBND tỉnh Sóc Trăng (cũ) phê duyệt dự án khi các mỏ cát chưa khảo sát thực tế, vi phạm Luật Xây dựng. Sau khi đấu thầu xong, BQLDA mới bổ sung bảy mỏ cát, cho thấy sự chậm trễ và thiếu chuẩn bị. Ngoài ra, các hợp đồng xây lắp ký kết vẫn áp dụng Thông tư đã hết hiệu lực, không quy định điều kiện tạm ứng bổ sung. Đến tháng 7/2025, giải ngân mới đạt 24,9% kế hoạch năm, buộc phải đề xuất giảm 1.500 tỷ đồng vốn trung ương.

Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm thuộc BQLDA 2, đơn vị tư vấn, nhà thầu thi công và cơ quan chủ quản địa phương. Kết luận thanh tra nêu rõ, nguyên nhân chính khiến các dự án tại Cần Thơ gặp khó khăn là do tổ chức thực hiện thiếu đồng bộ, năng lực quản lý yếu, thiếu phối hợp giữa các cơ quan, bất cập trong đấu thầu và giám sát hợp đồng.

Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND TP Cần Thơ, Sở Y tế, các BQLDA và đơn vị liên quan rà soát, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân; khẩn trương khắc phục tồn tại, đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn nhà nước, tránh thất thoát, lãng phí…

Đức Văn

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/ban-doc-cand/thanh-tra-chinh-phu-chi-ra-nhieu-sai-pham-tai-mot-so-du-an-trong-diem-o-can-tho-i787498/