Gần đây, Ngân hàng trung ương châu Âu báo cáo rằng, vàng đã vượt qua đồng EUR để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai. (Nguồn: Getty Images)
USD, trái phiếu kho bạc Mỹ mất ngôi vị
Từ đầu năm đến nay, chỉ số đồng USD (DXY) đo lường giá trị của đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ, đã giảm gần 10%. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm thấp hơn khoảng 19 điểm cơ bản trong năm nay. Trong khi đó, các loại tiền tệ trú ẩn an toàn như đồng Yen Nhật và đồng Franc đã tăng khoảng 8% và 10% so với USD.
Ngược lại, giá vàng liên tục đạt mức cao mới trong nhiều tháng. Vàng giao ngay đã tăng khoảng 30% trong năm nay, hiện đang giao dịch quanh mốc 3.400 USD/ounce, sau khi đạt đỉnh trên 3.500 USD/ounce vào tháng 4/2025.
Nhu cầu mua vàng được thúc đẩy bởi "bầu không khí" bất ổn bao trùm ở Trung Đông và thuế quan từ Mỹ.
Ông Shaokai Fan, Trưởng bộ phận Ngân hàng Trung ương toàn cầu củaHội đồng Vàng thế giới nhận định: “Có một sự không chắc chắn ngày càng gia tăng về tương lai của đồng USD và thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ. Và điều đó đã thúc đẩy sự quan tâm nhiều hơn đến các nơi trú ẩn an toàn như vàng”.
Từ lâu, USD và trái phiếu kho bạc Mỹ đã đóng vai trò là "thành trì" an toàn tài chính. Thế nhưng, thời gian gần đây, những vết nứt đã bắt đầu xuất hiện.
Hồi tháng 4/2025, trái phiếu kho bạc Mỹ đã phải đối mặt với đợt bán tháo mạnh, sau khi Tổng thống Donald Trump triển khai thuế quan “có đi có lại”.
Việc thoát khỏi khoản nợ dài hạn của nền kinh tế lớn nhất thế giới vào tháng 5/2025 và dự luật thuế của ông Trump đã giáng thêm một đòn nữa vào danh tiếng của trái phiếu kho bạc Mỹ. Thời điểm đó, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm của Mỹ đã vượt qua mức 5%.
Tại sao vàng nổi bật?
Ông Nicholas Frappell, Giám đốc thị trường tổ chức toàn cầu tại ABC Refinery nhận định, khác với tiền tệ, vàng là một tài sản không bị ảnh hưởng bởi tỷ lệ nợ trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cao.
Trái phiếu Mỹ và USD không phải là những thứ duy nhất bị ảnh hưởng trong thời gian vừa qua. Cụ thể, nhà đầu tư cũng đã rút khỏi trái phiếu chính phủ Nhật Bản khi quốc gia này đang có những vấn đề về cấu trúc, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế và nhân khẩu học.
Lý do vàng nổi bật hơn những loại tài sản khác là vì đây là thị trường có tính thanh khoản cao và phi chính trị.
Ông Shaokai Fan cho hay, do Ngân hàng trung ương Nhật Bản không tăng lãi suất nhiều như các Ngân hàng trung ương khác, khiến các nhà đầu tư giảm động lực mua Yen.
Trong khi đó, đồng Franc Thụy Sỹ - một loại tiền tệ an toàn truyền thống khác - đã tăng giá hơn 10% so với đồng USD trong năm nay. Tuy nhiên, theo ông Shaokai Fan, Ngân hàng quốc gia Thụy Sỹ có thể đang cố gắng ngăn chặn dòng tiền đổ vào nơi trú ẩn an toàn, khiến đồng Franc kém cạnh tranh hơn.
Vào tháng 3/2025, Ngân hàng quốc gia Thụy Sỹ đã đặt lãi suất chính sách ở mức 0,25%. Giá tiêu dùng của Thụy Sỹ đã giảm vào tháng 5/2025 - lần đầu tiên sau hơn bốn năm. Điều này dẫn đến một số dự báo về việc, quốc gia này sẽ đặt lãi suất âm trong cuộc họp chính sách sắp tới.
Ông Bart Melek, Giám đốc chiến lược hàng hóa tại TD Securities nhấn mạnh: “Franc vẫn rất hấp dẫn. Nhưng vấn đề là nếu Thụy Sỹ áp dụng lãi suất âm, nhà đầu tư sẽ không thu được nhiều lợi nhuận".
Đó cũng chính là lý do vàng nổi bật hơn các tài sản trú ẩn an toàn khác. Ông Shaokai Fan đánh giá, vàng là một thị trường thanh khoản lớn và phi chính trị. Tất cả các tài sản khác đều do chính phủ phát hành. Bên cạnh đó, nguồn cung vàng bị giới hạn. Đó là lý do khiến nó nổi bật hơn trong bối cảnh chính trị đầy bất ổn".
Ông Bart Melek cho biết thêm, việc các Ngân hàng trung ương toàn cầu mua vàng ồ ạt cũng thúc đẩy sức hấp dẫn của kim loại quý như một nơi trú ẩn an toàn. Năm 2024, các Ngân hàng trung ương đã bổ sung ròng 1.044,6 tấn vàng vào kho dự trữ, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp lượng mua vượt mốc 1.000 tấn.
Gần đây, Ngân hàng trung ương châu Âu báo cáo rằng, vàng đã vượt qua đồng EUR để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai, chiếm khoảng 20% dự trữ toàn cầu vào cuối năm 2024.
(theo CNBC)
Linh Chi