Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ trực tuyến với 4 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long về dự án cao tốc Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Cùng dự có các Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và Lê Thành Long; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương.
Phát biểu ý kiến mở đầu cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, các bộ, ngành, địa phương cần nêu cao quyết tâm thúc đẩy triển khai nhanh dự án cao tốc này đi qua 4 tỉnh, thành phố động lực vùng Đồng bằng sông Cửu Long - khu vực rất cần cải thiện nút thắt về hạ tầng giao thông. Từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ đã nỗ lực tìm nguồn vốn để đầu tư tuyến cao tốc này. Quá trình làm thủ tục đầu tư có nhiều khó khăn, nhất là phải tìm nguồn vốn bằng cách cắt bớt vốn của các dự án khác.
Thủ tướng biểu dương lãnh đạo 4 tỉnh, thành phố vào cuộc rất tích cực, trách nhiệm; nêu rõ, theo kế hoạch từ nay đến 2030, chúng ta phải hoàn thành 1.200km cao tốc tại Đồng bằng sông Cửu Long. Trong nhiệm kỳ này, chúng ta phải cố gắng hoàn thành 600km đường cao tốc trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, là nhiệm vụ rất nặng nề vì đầu nhiệm kỳ xảy ra đại dịch Covid-19, xung đột, chiến tranh ở một số nơi trên thế giới, dẫn đến đứt gãy chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất… ảnh hưởng trực tiếp kinh tế trong nước. Trong khi đó, chi phí logistics của Việt Nam còn cao, khoảng 17-18% GDP trong khi thế giới chỉ 11%. Đây vẫn là nhược điểm của nền kinh tế, vì vậy, việc triển khai tuyến cao tốc này có ý nghĩa lớn về thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội, an ninh quốc phòng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại cuộc họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Vừa qua, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực giải quyết các thủ tục đầu tư, cố gắng tháo gỡ khó khăn về vật liệu xây dựng. Bên cạnh nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các cấp, Thủ tướng cũng đánh giá cao các nhà thầu, tư vấn nêu cao tinh thần trách nhiệm "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", làm việc "3 ca, 4 kíp", làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, "chỉ bàn làm, không bàn lùi"; vướng mắc ở khâu nào thì khâu đó tháo gỡ, có sự tương trợ giúp đỡ lẫn nhau giữa các nhà thầu; các nhà thầu lớn chia sẻ kinh nghiệm, giao một phần việc có thể cho doanh nghiệp địa phương để các doanh nghiệp này lớn mạnh, trưởng thành, có thể đảm nhiệm các công trình lớn sau này.
Thủ tướng khẳng định, tuyến cao tốc này có liên hệ chặt chẽ tuyến cao tốc bắc-nam, dự án Đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, các tuyến cao tốc Mỹ An-Cao Lãnh, Cao Lãnh-An Hữu, cầu Rạch Miễu 2, cầu Đại Ngãi, đường Hồ Chí Minh… đang được triển khai quyết liệt. Cuộc họp này nhằm rà soát các khó khăn, vướng mắc, đồng thời yêu cầu lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các địa phương phải đẩy nhanh, mạnh hơn tốc độ triển khai, nếu hoàn thành được dự án trong năm nay là có ý nghĩa nhất vì hiện “sẵn nong sẵn né”, chỉ việc đẩy nhanh tốc độ triển khai thi công. Chúng ta còn chuẩn bị làm đường sắt tốc độ cao bắc-nam không chỉ nối đến Thành phố Hồ Chí Minh mà đến cả Cần Thơ, Cà Mau. Nếu cứ “đủng đỉnh” làm xong dự án này mới chuyển sang dự án kia thì sẽ khó đáp ứng được yêu cầu về phát triển hạ tầng giao thông.
Do đó, Thủ tướng mong muốn, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ dự án cao tốc này. Khi chúng ta tích lũy được kinh nghiệm từ những công trình này thì sẽ triển khai thuận lợi hơn các dự án giao thông trọng điểm, nối thông cao tốc từ bắc chí nam (từ Cao Bằng đến tận cảng Hòn Khoai của Cà Mau).
Thủ tướng cũng yêu cầu, tiếp tục tăng cường các lực lượng quân đội, công an; huy động sức mạnh tổng lực của các địa phương tham gia hỗ trợ công trình.
Các Phó Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo một số bộ, ngành tham dự cuộc họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
* Theo Bộ Xây dựng, Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng giai đoạn 1 được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 60/2022/QH15 có chiều dài 188,2km, quy mô 4 làn xe, tổng mức đầu tư 44.691 tỷ đồng. Tiến độ yêu cầu cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn Dự án năm 2027.
Dự án được chia thành 4 dự án thành phần (DATP), trong đó: DATP 1 do Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang làm cơ quan chủ quản, dài 57km, tổng mức đầu tư 13.526 tỷ đồng. DATP 2 do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố Cần Thơ làm cơ quan chủ quản, dài 37,4km, tổng mức đầu tư 9.725 tỷ đồng. DATP 3 do Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang làm cơ quan chủ quản, dài 36,7km, tổng mức đầu tư 9.601 tỷ đồng. DATP 4 do Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng làm cơ quan chủ quản, dài khoảng 58,4km, tổng mức đầu tư 11.961 tỷ đồng. Công tác giải phóng mặt bằng đến nay đã hoàn thành 99% khối lượng; hiện còn 1 vị trí trạm dừng nghỉ tại Cần Thơ, 2 hộ dân tại Sóc Trăng chưa bàn giao mặt bằng, 15 vị trí cột điện cao thế đang được tổ chức di dời.
Lãnh đạo Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Về tình hình thực hiện các DATP, đối với DATP 1 (An Giang): Dự án được khởi công 1 gói thầu tháng 6/2023, triển khai thi công 3 gói thầu còn lại tháng 11/2023. Sản lượng thực hiện đến ngày 15/3/2025 đạt 46% giá trị hợp đồng, cơ bản đáp ứng yêu cầu về sản lượng. Về cát đắp nền đường: tổng nhu cầu cát của DATP 1 là 9,3 triệu m3. Đến nay, đã đủ điều kiện khai thác 6,3 triệu m3 tại các mỏ trong tỉnh An Giang; đã đưa về công trường 3,4 triệu m3; tỉnh An Giang đang thực hiện thủ tục cấp phép khai thác 3 triệu m3 còn lại trong tổng số 9,3 triệu m3, tiến độ hoàn thành trong tháng 3/2025. Để hoàn thành dự án theo kế hoạch của địa phương là tháng 2/2027 thì cần phải hoàn thành đắp gia tải trong tháng 8/2025, nhu cầu khối lượng cát cần huy động về công trường là 5,9 triệu m3.
DATP 2 (Cần Thơ): Dự án được khởi công 1 gói thầu tháng 6/2023, triển khai thi công 3 gói thầu còn lại tháng 11/2023. Sản lượng thực hiện đến ngày 15/3/2025 đạt 25% giá trị hợp đồng, chậm 15% so với kế hoạch. Về cát đắp nền đường: tổng nhu cầu cát của DATP 2 là 7 triệu m3. Đến nay, đã đủ điều kiện khai thác 5,5 triệu m3 (từ các mỏ ở An Giang 3,2 triệu m3 và các mỏ ở Tiền Giang 2,3 triệu m3); đã đưa về công trường 1,2 triệu m3 (từ các mỏ ở An Giang); Tiền Giang đã xác định được nguồn đối với 2,2 triệu m3 còn lại trong tổng số 4,55 triệu m3 cấp cho Cần Thơ (theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà), hiện nay Tiền Giang đang tiếp tục thực hiện thủ tục cấp phép khai thác. Để hoàn thành dự án theo kế hoạch của địa phương là tháng 6/2027 thì cần phải hoàn thành đắp gia tải trong tháng 8/2025, khối lượng cát cần huy động về công trường là 5,8 triệu m3.
Cuộc họp được truyền trực tuyến tới 4 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long. (Ảnh: TRẦN HẢI)
DATP 3 (Hậu Giang): Dự án được khởi công 1 gói thầu tháng 6/2023, triển khai thi công 1 gói thầu còn lại tháng 11/2023. Sản lượng thực hiện đến ngày 15/3/2025 đạt 35% giá trị hợp đồng, cơ bản đáp ứng yêu cầu về sản lượng. Về cát đắp nền đường: tổng nhu cầu cát của DATP 3 là 6 triệu m3. Đến nay, đã đủ điều kiện khai thác 4,2 triệu m3 (từ các mỏ ở An Giang 2,6 triệu m3 và các mỏ ở Bến Tre 1,6 triệu m3); đã đưa về công trường 1,0 triệu m3 (từ các mỏ ở An Giang). Đối với 1,8 triệu m3 còn lại trong tổng số 6 triệu m3, dự kiến Bến Tre sẽ hỗ trợ bổ sung thêm 0,8 triệu m3, hoàn thành thủ tục cấp phép khai thác trong tháng 3/2025 theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; An Giang hỗ trợ bổ sung thêm 0,4 triệu m3, Hậu Giang đang triển khai thủ tục để khai thác, chưa dự kiến được tiến độ hoàn thành thủ tục; phần còn thiếu 0,6 triệu m3 Hậu Giang dự kiến mua thương mại. Để hoàn thành dự án theo kế hoạch của địa phương là tháng 6/2027 thì cần phải hoàn thành đắp gia tải trong tháng 12/2025, khối lượng cát cần huy động về công trường là 5 triệu m3.
DATP 4 (Sóc Trăng): Dự án được khởi công 1 gói thầu tháng 6/2023, triển khai thi công 3 gói thầu còn lại tháng 11/2023. Sản lượng thực hiện đến ngày 15/3/2025 đạt 25% giá trị hợp đồng, chậm 8% so với kế hoạch. Về cát đắp nền đường: tổng nhu cầu cát của DATP 4 là 6,6 triệu m3. Đến nay, đã đủ điều kiện khai thác 6,6 triệu m3 từ các mỏ cát sông trong tỉnh Sóc Trăng, tuy nhiên do công suất khai thác không đảm bảo nên dự kiến đến tháng 6/2025 chỉ khai thác được khoảng 3,3 triệu m3. Đối với 3,3 triệu m3 còn lại, Sóc Trăng dự kiến sử dụng cát biển; hiện nay nhà thầu thi công đã nộp hồ sơ thủ tục đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao khu vực biển để khai thác 2/3,3 triệu m3 (hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xử lý hồ sơ); 1,3/3,3 triệu m3 còn lại Sóc Trăng chưa triển khai thủ tục cấp phép khai thác. Tổng số cát đã đưa về công trường 0,9 triệu m3 (từ các mỏ cát sông ở Sóc Trăng); để hoàn thành dự án theo kế hoạch của địa phương là tháng 6/2027 thì cần phải hoàn thành đắp gia tải trong tháng 12/2025, khối lượng cát cần huy động về công trường là 5,7 triệu m3.
Khó khăn, vướng mắc: trong thời gian vừa qua, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các địa phương (trong đó có 4 tỉnh, thành phố Cần Thơ, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng) đã hoàn thành thủ tục cấp phép khai thác cho dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng được 22,6/29 triệu m3 nhu cầu, cơ bản đáp ứng tiến độ được Lãnh đạo Chính phủ giao. Tuy nhiên, do nhiều dự án trọng điểm triển khai đồng thời trong khu vực, đặc biệt là các dự án có yêu cầu tiến độ hoàn thành trong năm 2025 nên nguồn cung cát cho các dự án còn khó khăn, thiếu hụt; đồng thời, công suất khai thác cát bị hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, chủ yếu do yếu tố liên quan đến nguy cơ sạt lở bờ sông, ảnh hưởng đến môi trường.
Để bảo đảm tiến độ hoàn thành Dự án trong năm 2026 theo Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, với thời gian gia tải chờ lún bình quân 10-12 tháng, thời gian thi công các lớp móng, mặt đường, hoàn thiện khoảng 3 tháng thì tháng 8/2025 phải cơ bản hoàn thành gia tải chờ lún để đến quý III/2026 dỡ tải, thi công hoàn thiện các lớp móng, mặt đường, đưa dự án vào khai thác cuối năm 2026. Với tiến độ này thì từ nay đến tháng 8/2025, toàn bộ 4 DATP cần đưa về công trường khoảng 22,4 triệu m3 để đáp ứng nhu cầu cát gia tài chờ lún, tương ứng mỗi ngày cần đưa về công trường 97.000 m3. Với công suất khai thác hiện tại (khoảng 24.000 m3/ngày) và sau khi hoàn thành thủ tục để khai thác được cát tại các mỏ của Tiền Giang và Bến Tre trong tháng 3/2025 theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, công suất ước đạt khoảng 29.000 m3/ngày, không đảm bảo công suất theo yêu cầu, nguy cơ chậm tiến độ hoàn thành Dự án.
Bộ Xây dựng kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh An Giang, Hậu Giang chỉ đạo Chủ đầu tư khẩn trương hoàn thành hồ sơ cấp phép khai thác cát gửi các cơ quan chức năng của tỉnh An Giang, Bến Tre hoàn thành thủ tục cấp phép khai thác cho DATP 1 và 3; Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang chỉ đạo sớm hoàn thành cấp phép khai thác các mỏ cho DATP 2 của thành phố Cần Thơ trong tháng 3/2025 theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà.
Đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng chỉ đạo chủ đầu tư, nhà thầu thi công phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương có mỏ cát nghiên cứu giải pháp nâng công suất khai thác, đồng thời chủ động tìm kiếm nguồn cát bổ sung. Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục hỗ trợ, hướng dẫn các địa phương và sớm xem xét, giao khu vực biển để khai thác cát phục vụ DATP 4 như đề nghị của Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng.
Đối với vật liệu đá: tổng nhu cầu đá của Dự án khoảng 4,8 triệu m3, theo tiến độ cần huy động từ giữa năm 2026, đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng chủ động làm việc với các địa phương có mỏ đá (các tỉnh An Giang, Đồng Nai) để đăng ký nhu cầu, công suất khai thác đáp ứng tiến độ yêu cầu của Dự án. Đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư, nhà thầu thi công tăng cường nhân lực, máy móc, thiết bị, huy động nguồn vật liệu, có biện pháp tăng ca, tăng kíp để đảm bảo tiến độ theo yêu cầu.
Sau khi nghe phát biểu của các nhà thầu, lãnh đạo một số bộ, ngành, các địa phương, kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân 4 tỉnh, thành phố vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn, phối hợp chặt chẽ hơn. Các nhà thầu cũng phải chủ động, linh hoạt hơn, bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh môi trường, thực hiện tinh thần “3 có 2 không”: Có lợi cho Nhà nước, Có lợi cho doanh nghiệp, Có lợi cho nhân dân trên tinh thần hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ; Không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng và Không để thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, nhân dân. Lãnh đạo các tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ, làm việc với chủ đầu tư cân đối nguồn cát san nền, không để họ phải tự đi tìm nguồn trên tinh thần tất cả vì lợi ích chung của dân tộc, đất nước.
Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, thành phố phải rút kinh nghiệm, đề cao tinh thần trách nhiệm. Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, tháng 6/2026 phải hoàn thành tuyến cao tốc này; nêu rõ, việc sớm hoàn thành công trình đem lại nhiều lợi ích, tạo không gian phát triển mới, gia tăng giá trị của đất, giảm chi phí logistics. Phải đặt lợi ích tổng thể là trên hết; huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc gồm thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, lực lượng Quân đội của Quân khu 9 phối hợp với các nhà thầu, đơn vị địa phương.
Về một số vướng mắc về mặt bằng, Thủ tướng yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phải tích cực vào cuộc xử lý các công trình kỹ thuật như cột điện giao chéo với tuyến cao tốc; còn một số hộ dân ở Cần Thơ, Sóc Trăng chưa di dời thì chính quyền phải hoàn thành giải phóng mặt bằng trong tháng 3 này.
Về vật liệu xây dựng, Thủ tướng đề nghị tập trung xử lý dứt điểm, theo đó Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải cử một Thứ trưởng vào đồng bằng sông Cửu Long để phối hợp giải quyết dứt điểm các vướng mắc liên quan vật liệu xây dựng; phát huy tinh thần tự giác, tự chủ; nắm chắc tình hình mỏ vật liệu; rõ người rõ việc; không được để xảy ra tình trạng thiếu vật liệu san nền; cần đánh giá lại cụ thể lượng cát có thể cung ứng, Bộ Công an vào cuộc làm rõ nếu phát hiện tiêu cực, trục lợi trong cung ứng cát thì phải xử lý hình sự.
Về thi công, Thủ tướng yêu cầu các nhà thầu tập trung làm "3 ca, 4 kíp", “làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm”, thay đổi biện pháp thi công.
Về các biện pháp kỹ thuật như thay thế vật liệu thì Bộ Xây dựng cần họp với các nhà thầu để tìm giải pháp xử lý. Đề cao tinh thần trách nhiệm, tăng cường kiểm tra, giám sát liên tục thường xuyên, điều chỉnh lại mục tiêu dự án, phát động phong trào thi đua thực chất, vào cuộc thật tích cực, lấy lại tiến độ so tiến độ cũ, đẩy mạnh tiến độ theo mốc mới, có khó khăn gì thì báo cáo Chính phủ hỗ trợ.
Thanh Giang