Khu nhà ở xã hội Phú Lãm. Ảnh: Chủ đầu tư Hải Phát
Nhà ở xã hội là vấn đề được Đảng, nhà nước đặc biệt quan tâm; thời gian qua, nhiều chủ trương, chính sách đã được ban hành nhằm giải quyết vấn đề nhà ở xã hội. Tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 201/2025/QH15 thí điểm về một số chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 3 nghị quyết, 3 công điện, 12 văn bản chỉ đạo, điều hành nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội và phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững.
Trên cơ sở chủ trương, chính sách, cũng như chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ, nhiều bộ, ngành, địa phương đã rất nỗ lực triển khai chính sách nhà ở xã hội và đạt được kết quả rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, cũng có những cơ quan, địa phương kết quả thực hiện phát triển nhà ở xã hội còn khiêm tốn. Quá trình thực hiện cũng gặp một số khó khăn vướng mắc, một số quy định pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế. Dù được quan tâm để phát triển, song nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; quỹ đất các địa phương dành cho phát triển nhà ở xã hội nhìn chung còn có những hạn chế; nhiều dự án nhà ở xã hội triển khai chậm... Cũng bởi nguồn cung chưa đủ cầu nên không ít người lao động thu nhập thấp, có nhu cầu về nhà ở vẫn chưa có cơ hội tiếp cận được với nhà ở xã hội.
Do đó, để tiếp tục tháo gỡ những vướng mắc phát triển nhà ở xã hội cần sự chung tay của nhiều bên liên quan. Theo đó, các cơ quan, trong thẩm quyền của mình, cần tiếp tục tham mưu, xây dựng hoàn thiện thể chế, tập trung vào tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát triển thị trường bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng, trong đó có việc xem xét, đơn giản các thủ tục, cắt giảm các chi phí từ tiền sử dụng đất, chi phí xây dựng, chi phí tuân thủ - đây vốn được coi là một trong những rào cản dẫn đến doanh nghiệp không mấy mặn mà tham gia các dự án nhà ở xã hội.
Cùng với đó, các địa phương phải bảo đảm quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội theo đúng quy định. Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, bảo đảm vừa kiểm soát được nguồn tín dụng tránh tình trạng đầu cơ, nhưng cũng phải bảo đảm để các đối tượng dễ dàng tiếp cận hơn với chính sách dành cho nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, có cơ chế kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ để bảo đảm chính sách nhà ở xã hội đến đúng đối tượng thụ hưởng.
Một tin vui mà nhiều người đã chờ đợi từ lâu, đó là Chính phủ vừa ban hành Nghị định 261 sửa đổi, bổ sung các nghị định về nhà ở xã hội, trong đó nâng mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội lên 20 triệu đồng/tháng đối với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng và 30 triệu đồng/tháng với trường hợp cá nhân độc thân nhưng đang nuôi con dưới tuổi thành niên. Quy định mới cũng giảm lãi suất cho vay ưu đãi với cá nhân mua nhà xã hội từ 6,6% xuống còn 5,4%...
Việc nới điều kiện mua nhà xã hội, giảm lãi suất giúp người thu nhập thấp theo quy định mới này giảm đáng kể gánh nặng tài chính đối với người mua nhà; điều này giúp mở rộng cơ hội cho người dân được tiếp cận chính sách nhà xã hội.
Bảo đảm nguồn cung để đáp ứng yêu cầu về nhà ở xã hội của người thu nhập thấp là rất cần thiết. Đây là chính sách xã hội có ý nghĩa rất quan trọng để bảo đảm an sinh xã hội, để không ai bị bỏ lại phía sau; tuy nhiên, ngoài việc bảo đảm số lượng nguồn cung thì nhà ở xã hội phải bảo đảm chất lượng, để bảo đảm chất lượng cuộc sống của người mua nhà. Đây là điều mà các địa phương khi bố trí quỹ đất dành phát triển nhà ở xã hội phải hết sức lưu ý. Bởi như Thủ tướng Phạm Minh Chính nhiều lần lưu ý, nhà ở xã hội không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo", mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, y tế, văn hóa, giáo dục.
Song Hà