Tuy nhiên, quá trình triển khai đã gặp một số vướng mắc liên quan đến chính sách và cần các bộ, ngành, Chính phủ kịp thời tháo gỡ. Đặc biệt là khâu cộng sinh công nghiệp chưa có quy định rõ ràng nên các doanh nghiệp (DN) trong cùng KCN rất khó liên kết để thực hiện.
Thực tế, không chỉ KCN Amata mà nhiều KCN khác ở Đồng Nai cũng như cả nước đang rất cần cộng sinh công nghiệp. Vì đây là hoạt động hợp tác giữa các DN trong một KCN hoặc trong các KCN trên địa bàn tỉnh để khai thác, tận dụng năng lượng, nước, nguyên liệu, chất thải. Như vậy, sẽ tạo thành chuỗi sản xuất tuần hoàn, tiết kiệm tài nguyên, nguyên liệu sản xuất, hạn chế chất thải ra môi trường. Điều này phù hợp với yêu cầu chung của nhiều nhãn hàng trên thế giới là sản phẩm sử dụng nguyên liệu tái chế, sản xuất xanh, tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu…
Theo các chuyên gia kinh tế, hiện cả nước có 438 KCN với trên 30 ngàn DN đang hoạt động nhiều ngành nghề. Vì thế, DN cộng sinh là rất cần thiết trong tham gia vào sản xuất công nghiệp xanh, hướng đến phát triển bền vững. Tuy nhiên, các DN cần có những quy định chi tiết để thuận lợi cho việc liên kết thực hiện cộng sinh. Đơn cử, 2 DN cùng trong KCN, chất thải của DN này là đầu vào của DN kia, nếu có quy định chi tiết về cộng sinh, 2 DN sẽ dễ dàng ký kết cung ứng sản phẩm cho nhau. Như vậy, cả 2 DN đều có lợi. Thế nhưng, hiện chưa có quy định rõ ràng nên DN muốn mua lại chất thải để làm nguyên liệu đầu vào cho sản xuất phải mất thời gian đề xuất cấp phép thêm chức năng xử lý chất thải. Sau khi được cấp phép, DN buộc phải tham gia đấu thầu xử lý chất thải; khi tham gia đấu thầu chưa chắc đã trúng thầu… Ngoài ra, DN cộng sinh trong sử dụng năng lượng, nước thải… cũng đang gặp những rào cản lớn về chính sách.
Những vấn đề trên đang cản trở các DN tham gia vào sản xuất xanh, tuần hoàn để giảm phát thải khí carbon, tiến tới net zero. Trong cuộc đua sản xuất xanh, nếu quốc gia nào chậm chân sẽ mất đi cơ hội trong mở rộng sản xuất, xuất khẩu. Do đó, tháo gỡ, đơn giản các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho DN cộng sinh để hoạt động là yêu cầu cấp thiết.
Uyển Nhi