'Thầy đi suốt cả vạn ngày bên con'

một giờ trướcBài gốc

Hình ảnh minh họa.

Nhà thơ Đặng Hấn vốn là một thầy giáo dạy Toán đã viết nhiều cuốn sách công trình Toán học, lại rất hồn nhiên và dí dỏm khi viết thơ cho thiếu nhi với những hình ảnh gần gũi với nghề giáo, để thổi vào tâm hồn các em tình yêu thiên nhiên và vạn vật quanh mình. Ông đã “lạ hóa”,“trẻ thơ hóa” với cái nhìn ngộ nghĩnh của tư duy thi sĩ vốn là thầy giáo dạy Toán mới phát hiện ra. Ví như bài thơ “Cầu chữ Y”, một cây cầu lớn ở thành phố Hồ Chí Minh: “Cầu nào cũng chữ I/Nhưng chỉ là I ngắn/ Cầu quê em lạ lắm/ Giống hệt chữ Y dài”. Và tứ thơ bất ngờ được nâng lên một khái quát, tạo cho các em bao sự thú vị khi lần đầu nhận ra: “Ôi người đi trên chữ/Chữ nâng người lên cao”. Cả bài thơ không nói gì đến phẩm chất giáo dục mà gieo vào tâm hồn các em những ý nghĩa của tri thức.

Nhà thơ Hữu Thỉnh có bài thơ “Thưa thầy”. “Thưa thầy” - hai tiếng thiêng liêng ấy gắn bó với tất cả những ai có một thuở cắp sách tới trường. Hình ảnh người thầy giáo hiện lên: “Đời mau quá tóc thầy khói phủ/Giáo án mông mênh bão giật đời thường”. Những hình ảnh tương phản cứ gieo vào lòng ta bao sự trắc ẩn, sẻ chia. Hai câu thơ ám ảnh nhất trong bài: “Cây trước cửa gió ở ngoài trang vở/Thầy một mình vật vã với văn chương”. Rõ ràng, văn chương đích thực bao giờ cũng hướng về cuộc đời, hướng tới những số phận con người, với những bài học không chỉ có trong trang vở.

Cùng một niềm tâm tưởng da diết này, nhà thơ Đoàn Vị Thượng nhớ lại những ký ức một thời với bao sâu lắng bồi hồi trong nhịp lục bát hiền hòa mà chứa đựng bao giãi bày yêu thương tha thiết trong bài thơ “Lời ru của thầy”. Tứ thơ lạ, bởi lâu nay, ta chỉ nghe nói và chú trọng đến lời ru của mẹ, của bà. Thật cảm động khi nhà thơ bộc lộ những thảng thốt, day dứt của mình: “Thầy không ru đủ nghìn câu/Biết con chữ cũng đứng sau cuộc đời”. Hai câu thơ hay nhất trong bài cũng là lời nhắn gửi ân tình: “Trong em hạt chữ xếp dày/Đừng quên mẹ vẫn lo gầy hạt cơm”. “Hạt chữ” và “hạt cơm” là những hạt được gieo qua bao mồ hôi nhọc nhằn nuôi lớn em cả thể xác và tâm hồn khi: “Hẳn là thầy cũng già thôi/Hóa thân vào mỗi cuộc đời các em”.

Có hai thầy giáo một thời là thần đồng toán học, là những cây bút xuất sắc của Báo Toán học và tuổi trẻ, đó là nhà thơ Lê Quốc Hán và thầy giáo Lê Thống Nhất. Đọc thơ viết về thầy giáo của họ, tôi mới nhận ra, ngoài tư duy logic của toán học, họ còn có những phi logic nhưng rất hợp lý của tâm hồn. Lê Quốc Hán hàm súc, cô đọng với bao suy tư trong bài thơ “Tự cảm” chỉ vẻn vẹn bốn câu mà ông đã tải được bao chiêm nghiệm về nghề: “Một trang sách mỏng cầm tay/Thầy đi suốt cả vạn ngày bên con/Một viên phấn trắng gầy mòn/Vạch cho con thấm vòng tròn đã vơi”. Bài thơ không nói đến thời gian mà ta nghe được, đếm được bước chân nghiệt ngã của thời gian. Nhưng thời gian vẫn chưa đủ đong đếm tuổi tác tháng năm, không mài mòn được nguyện tâm sắt son gắn bó với nghề, yêu nghề của người thầy giáo-thi sĩ: “Thước nào đo được dại khôn/Vui chỉ là một cánh buồm lẻ loi/Nguyện thành một mặt gương soi/Tránh sao khỏi hạt bụi rơi lấm mình”.

Trái với giọng thơ nhiều suy tư chiêm nghiệm của Lê Quốc Hán, thầy giáo Lê Thống Nhất trẻ trung, dí dỏm trong bài “Thơ vui về nghề giáo”. Với những lời đùa tếu táo khi hội lớp, hội trường với các đồng nghiệp, Lê Thống Nhất phát hiện ra thật vui: “Chẳng đi tu cũng gọi là “sư”/Không ở tù cũng kêu “phạm”/Thời gian khổ chúng tôi thường hay ngẫm/“Ăn sư” “Ở phạm” đám chúng mình”. Phải lạc quan yêu đời, yêu nghề biết mấy thì mới có thể tự họa, tự gán cho mình như thế. Vượt lên những lời đùa vui, lại có một giọng thơ hào sảng, tự hào với nghề thầy giáo của mình: “Xung quanh chúng tôi là ánh mắt nụ cười/Đâu chỉ có bảng đen phấn trắng/Trước mắt chúng tôi là sân trường rực nắng/Chỉ chúng tôi mới hiểu cánh phượng hồng”. Đại từ nhân xưng nhóm “chúng tôi” với bao cộng hưởng sẻ chia như muốn truyền cảm hứng đặc biệt đến với các đồng nghiệp, những người mà “Chỉ chúng tôi mới hiểu cánh phượng hồng” thiết thân, rạo rực tươi hồng đỏ cháy trong huyết quản, trong năng lượng sống, vừa là thông điệp của mùa hè, vừa là thông điệp tình yêu nghề giáo.

Nguyễn Ngọc Phú

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/quotthay-di-suot-ca-van-ngay-ben-conquot-post497331.html