Xử lý hồ sơ lòng vòng
Năm 2023, ông Nguyễn Văn Tám, trú xã Hàm Cường, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận (nay là xã Hàm Kiệm, Lâm Đồng) nộp hồ sơ lên chính quyền địa phương đề nghị cấp sổ đỏ đối với thửa đất số 132, tờ bản đồ số 57, diện tích 1.639m². Ngày 11/5/2023, UBND xã Hàm Cường thông báo công khai kết quả xét đơn đăng ký cấp sổ đỏ của ông Tám.
Phải mất 432 ngày, ông Nguyễn Văn Tám mới được cấp sổ đỏ lần đầu.
Tại đây bắt đầu xuất hiện sai sót về xác nhận nguồn gốc đất. UBND xã Hàm Cường xác nhận thửa đất do ông Nguyễn Văn Thọ và bà Châu Thị Hạnh (cha mẹ ruột của ông Tám) khai hoang từ năm 1975, sử dụng đến năm 2007 thì cho tặng ông Tám. Trong khi ông Thọ đã mất từ năm 1984. Chính sai lệch này đã đưa hồ sơ rơi vào vòng xác minh luẩn quẩn, kéo dài giữa các cơ quan xã - huyện - chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai - Phòng Tài nguyên và môi trường khi đó.
Dấu vết lưu trữ cho thấy, hồ sơ của ông Tám được chuyển lên Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam, rồi lại được chuyển về xã để làm rõ, sau đó, tiếp tục chuyển lại huyện. Xã, huyện ban hành nhiều văn bản yêu cầu xác minh thêm về nguồn gốc đất, dù nội dung đã được xác định trước đó. Vì thế, hồ sơ của ông Tám bị trả đi - trả lại kéo dài trong suốt giai đoạn từ tháng 5 - 9/2023. Ngày 28/9/2023, ông Tám phải gửi đơn đề nghị Chủ tịch UBND huyện Hàm Thuận Nam xem xét lại toàn bộ quá trình giải quyết vì bị chậm trễ quá lâu. Tuy nhiên, đến tháng 4/2024, hồ sơ của ông Tám vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, ngược lại còn bị trả về xã để tiếp nhận lại từ đầu.
Ngày 6/5/2024, ông Tám lại tiếp tục nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ cho thửa đất nói trên. UBND xã Hàm Cường tiếp nhận hồ sơ và tiếp tục ban hành thông báo công khai. Sau đó, UBND xã Hàm Cường tiếp tục yêu cầu xác nhận lại thông tin về việc ông Tám là hộ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên thửa đất dù nội dung này đã được xác nhận trước đó. Điều này khiến cho thời gian giải quyết hồ sơ của ông Tám bị kéo dài.
Trong khoảng thời gian từ tháng 10 - 11/2024, huyện Hàm Thuận Nam tiến hành đo đạc lại thửa đất và phát hiện 474,6/1.639 m² đất của ông Tám đang bị bà Nguyễn Thị Chiêm lấn chiếm. Khu vực này thuộc hệ thống thủy lợi theo Quyết định số 111/2020/QĐ-UBND ngày 14/12/2020 của UBND tỉnh Bình Thuận. Đây là tình tiết quan trọng nhưng chỉ được phát hiện khi hồ sơ đã đi qua rất nhiều bước.
Ngày 25/10/2024, UBND huyện Hàm Thuận Nam ban hành Thông báo số 353/TB-UBND xác định thửa đất chưa phù hợp hiện trạng và chưa đủ điều kiện cấp sổ đỏ. Sau khi yêu cầu khắc phục các vướng mắc về hiện trạng, đến ngày 25/3/2025, UBND huyện Hàm Thuận Nam mới cấp sổ đỏ số AA01228357 cho ông Nguyễn Văn Tám. Không hài lòng với những gì đã diễn ra, ông Nguyễn Văn Tám đã tố cáo chủ tịch và UBND huyện Hàm Thuận Nam (cũ) giải quyết hồ sơ xin cấp sổ đỏ của ông không đúng trình tự, thủ tục và kéo dài.
Đông đúc người dân đi làm thủ tục hành chính về đất đai ở Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hàm Thuận Nam. Ảnh: Ninh Chinh
Chậm 372 ngày
Ngày 18/11/2025, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Kết luận số 7331/KL-UBND về kết quả xác minh đơn tố cáo của ông Nguyễn Văn Tám. Theo kết luận, tại Quyết định số 141/2018/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Thuận, thời hạn xử lý hồ sơ cấp sổ đỏ lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân là 30 ngày làm việc. Tuy nhiên, hồ sơ lần 1 của ông Tám bị kéo dài 231 ngày làm việc, tức quá hạn 201 ngày. Còn lần 2 kéo dài 201 ngày làm việc, quá hạn 171 ngày. Tổng cộng, ông Tám phải mất 432 ngày mới được cấp sổ đỏ lần đầu, trong đó thời gian quá hạn 372 ngày.
Trong thời gian đó, UBND xã Hàm Cường không hề có văn bản xin gia hạn, cũng không thông báo hay hẹn lại thời gian trả kết quả cho người dân. Đây là hành vi vi phạm Khoản 5, Điều 12, Nghị định số 61/2018/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Nguyên nhân chậm trễ không đến từ một cá nhân hay một khâu duy nhất. UBND tỉnh xác định, sai phạm thuộc về nhiều đơn vị. Trong đó, UBND xã Hàm Cường xác nhận sai nguồn gốc đất, niêm yết chậm, chuyển hồ sơ sai quy trình. Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam ban hành công văn không quy định thời hạn, thiếu kiểm tra thành phần hồ sơ. Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hàm Thuận Nam đánh giá chưa thống nhất, ban hành văn bản trả hồ sơ nhiều lần. UBND huyện Hàm Thuận Nam dù ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, họp bàn giải quyết nhưng chưa giám sát, đôn đốc chặt chẽ việc giải quyết trong thời gian luật định.
Như vậy, việc giải quyết hồ sơ cấp sổ đỏ của ông Nguyễn Văn Tám và bà Lê Thị Liên tuy có đầy đủ các bước và thủ tục theo luật định nhưng lại sai lệch về thời hạn. Sự chậm trễ vượt quá hàng trăm ngày không chỉ làm gián đoạn quyền lợi chính đáng của người dân, mà còn cho thấy sự thiếu chặt chẽ, thiếu phối hợp và thiếu trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền. Vụ việc là lời nhắc nhở rằng, cải cách hành chính không chỉ nằm ở khẩu hiệu hay số lượng văn bản chỉ đạo, mà phải thể hiện ở thời gian xử lý thực tế và sự hài lòng của người dân.
Tại Kết luận số 7331, UBND tỉnh yêu cầu Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân liên quan tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam (cũ). Chủ tịch UBND xã Hàm Kiệm phải tổ chức kiểm điểm các cá nhân có liên quan, đồng thời chuyển thông tin đến cơ quan quản lý nếu cán bộ, công chức đã không còn công tác tại xã.
Ngàn Sâu - Ninh Chinh .