Thấy gì trước 'cơn lốc' nông sản nhập khẩu đổ bộ vào Việt Nam?

2 ngày trướcBài gốc

Ông Jesse White, Giám đốc Tiếp thị Quốc tế của Hiệp hội Nho tươi Australia (ATGA), nhận định Việt Nam là một trong những thị trường trọng điểm của nho tươi Úc.

Thị trường trọng điểm của khối ngoại

Theo dự báo của ông Jesse White, năm 2025, nhu cầu tiêu thụ nho tươi chất lượng cao tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, phản ánh xu hướng ngày càng ưa chuộng thực phẩm cao cấp của người tiêu dùng Việt.

Tràn ngập trái cây nhập khẩu trong các chuỗi bán lẻ hiện đại là thách thức lớn với ngành rau quả Việt trên “sân nhà”.

Tại sự kiện giới thiệu nho tươi Úc diễn ra ở TP.HCM vào cuối tháng 3/2025, đại diện Hiệp hội Nho tươi Australia (ATGA) chia sẻ rằng tổ chức này đang đẩy mạnh chiến dịch quảng bá tại các hệ thống siêu thị và bán lẻ. Mục tiêu là đưa nho tươi Úc đến gần hơn với người tiêu dùng Việt, đón đầu xu hướng tiêu thụ trái cây tươi cao cấp đang ngày càng phổ biến. Đây cũng là chiến lược dài hạn nhằm khẳng định vị thế của nho Úc tại thị trường Việt Nam.

Việt Nam đã trở thành thị trường xuất khẩu nho lớn thứ tư của Australia từ ba năm trước, với kim ngạch đạt 63 triệu đô la Úc. Không chỉ vậy, theo ông Jonathan Saw – Tham tán thương mại thuộc Cơ quan Thương mại và Đầu tư Chính phủ Australia tại Việt Nam, Việt Nam hiện là thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ bảy của Australia. Riêng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông sản từ Australia sang Việt Nam đạt 2,7 tỷ đô la Úc, trong đó trái cây tươi là một trong những mặt hàng chủ lực thúc đẩy tăng trưởng thương mại song phương.

Ông Jonathan Saw cũng tiết lộ rằng chính phủ Australia đang phối hợp chặt chẽ với các chính quyền bang để đưa nhiều sản phẩm nông sản cao cấp hơn đến với người tiêu dùng Việt Nam.

Không chỉ riêng Australia, nhiều quốc gia có thế mạnh về xuất khẩu trái cây tươi và nông sản cũng đang coi Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng để mở rộng.

Điều này thể hiện rõ qua số liệu nhập khẩu rau quả. Trong tháng 3/2025, Việt Nam nhập khẩu rau quả trị giá 172,1 triệu USD (khoảng 4.400 tỷ đồng), tăng 4,2% so với tháng trước và 6,5% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung ba tháng đầu năm, con số này đã đạt 577,8 triệu USD (14.774 tỷ đồng), tăng 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Những thị trường cung cấp rau quả lớn nhất cho Việt Nam gồm Trung Quốc, Hoa Kỳ, Australia, Chile, Myanmar, Hàn Quốc, Ấn Độ, Campuchia và Thái Lan. Một số mặt hàng nhập khẩu nổi bật là nho sữa từ Trung Quốc, cherry từ Chile, táo từ Mỹ và Australia… Đáng chú ý, nho sữa với mức giá chỉ vài chục nghìn đồng mỗi kg đã nhanh chóng xuất hiện rộng rãi tại các chợ mạng và chợ dân sinh.

Bên cạnh trái cây, nhập khẩu thịt cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Dù số liệu tháng 3/2025 chưa được cập nhật, chỉ trong hai tháng đầu năm, Việt Nam đã chi hơn 373 triệu USD (hơn 9.500 tỷ đồng) nhập khẩu thịt, tăng 40,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, Ấn Độ là nhà cung cấp lớn nhất, tiếp theo là Nga, Mỹ, Brazil, Canada, Ba Lan và Hà Lan.

Đáng chú ý, trong thời gian tới, Việt Nam có thể gia tăng nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp từ Mỹ nhằm cân bằng cán cân thương mại song phương. Tại cuộc gặp với Đại sứ Hoa Kỳ vào cuối tháng 3/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết Việt Nam đang hoàn thiện các thủ tục kỹ thuật để cấp phép nhập khẩu thêm một số loại nông sản từ Mỹ, bao gồm quýt, mận và chanh vàng.

Dự thảo về các điều kiện nhập khẩu những loại trái cây này dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 4 hoặc tháng 5/2025, thể hiện sự chủ động của Việt Nam trong việc mở rộng danh mục nông sản nhập khẩu, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng trong nước.

Vẫn mối lo thua trên “sân nhà”

Dưới góc nhìn của giới quan sát, việc mở rộng danh mục trái cây tươi nhập khẩu từ Mỹ sẽ góp phần đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu nông sản Mỹ vào Việt Nam. Chỉ riêng trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả từ Hoa Kỳ sang Việt Nam đạt gần 544 triệu USD, tăng 64% so với năm 2023. Đây là mức tăng trưởng vượt trội so với tốc độ tăng chung của tổng nhập khẩu rau quả (23,7%), phản ánh nhu cầu tiêu thụ trái cây Mỹ tại Việt Nam đang gia tăng mạnh mẽ.

Không chỉ dừng lại ở rau quả, trong năm qua, Việt Nam cũng đã nhập khẩu gần 1,5 tỷ USD ngô và đậu tương từ Mỹ, chủ yếu phục vụ ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi công nghiệp. Đồng thời, Việt Nam đã chấp thuận 60/61 hồ sơ xin phép nhập khẩu thực phẩm biến đổi gen từ Mỹ, trong đó có các mặt hàng quan trọng như ngô và đậu tương.

Đáng chú ý, vào cuối tháng 3/2025, Bộ Tài chính đã đề xuất dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 26/2023 nhằm điều chỉnh thuế suất nhập khẩu đối với một số nhóm hàng, trong đó có các mặt hàng nông sản từ Mỹ. Đề xuất này bao gồm việc giảm thuế MFN (thuế suất áp dụng cho các nước thành viên WTO) đối với đùi gà đông lạnh Mỹ từ 20% xuống 15%; hạt dẻ cười từ 15% xuống 5%; hạnh nhân từ 10% xuống 5%; táo tươi từ 8% xuống 5%; cherry từ 10% xuống 5%; và nho khô từ 12% xuống 5%.

Theo ông Nguyễn Quốc Hưng, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính), việc sửa đổi chính sách thuế này không chỉ giúp cải thiện cán cân thương mại với các đối tác mà còn khuyến khích doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn hàng nhập khẩu, tạo lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng trong nước.

Dưới góc độ chiến lược thương mại, TS. Chu Thanh Tuấn, chuyên gia kinh tế, nhận định rằng việc Việt Nam gia tăng nhập khẩu nông sản từ Mỹ nhằm góp phần cân bằng cán cân thương mại trong bối cảnh Mỹ đang có xu hướng siết chặt các chính sách thương mại. Theo ông, một trong những giải pháp hiệu quả để giảm áp lực từ chính quyền Mỹ là mở rộng nhập khẩu các mặt hàng nông sản Mỹ như đậu nành, thịt bò, ngô và lúa mì – những sản phẩm mà Mỹ đang dư thừa nguồn cung và muốn tìm thị trường tiêu thụ.

Xu hướng nhập khẩu nông sản đang tăng mạnh mẽ như một "cơn lốc", đặc biệt với khả năng đẩy mạnh nhập khẩu từ Mỹ để cân bằng thương mại, điều này có thể tạo áp lực không nhỏ cho ngành nông sản Việt Nam. Trước bối cảnh đó, để không bị "lép vế" ngay trên sân nhà, ngành nông sản Việt cần có những thay đổi chiến lược, nâng cao sức cạnh tranh thông qua chất lượng sản phẩm và giá cả hợp lý. Đặc biệt, thay vì chỉ tập trung vào xuất khẩu, ngành nông sản nội địa cũng cần củng cố vững chắc thị phần trong nước để tránh nguy cơ bị các doanh nghiệp ngoại giành lợi thế.

Thế Vinh

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//viet-nam/thay-gi-truoc-con-loc-nong-san-nhap-khau-do-bo-vao-viet-nam-1105781.html