Thấy gì từ hành động phản cảm của 3 học sinh với đoàn xe A80

3 giờ trướcBài gốc

Clip ghi lại cảnh ba học sinh lớp 10 ở Hà Nội vi phạm luật Giao thông và có hành động khiếm nhã với đoàn xe phục vụ A80 lan truyền trên mạng xã hội. Ảnh: Cắt từ clip.

Ba học sinh lớp 10 Trường THPT Lâm Nghiệp (Hà Nội) bị ghi lại cảnh “tống ba” trên xe máy, không đội mũ bảo hiểm và có hành vi khiếm nhã với đoàn xe A80 đi qua khu vực Cầu Sắt (xã Xuân Mai). Sự việc xảy ra khi các em đang tham gia tuần lễ giáo dục quốc phòng đầu năm học, được nhà trường xác nhận ngày 17/8.

Clip ghi lại hành vi này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội và gây ra làn sóng phẫn nộ. Nhiều người chỉ trích gay gắt cách hành xử phản cảm và yêu cầu “phạt thật nặng”, thậm chí đuổi học cả ba em. Tuy nhiên, số khác kêu gọi giáo dục các em thay vì “ném đá”, bởi cả ba học sinh mới 15 tuổi, tâm lý còn non nớt và dễ có hành vi bốc đồng.

Thay vì chỉ phán xét bằng sự giận dữ của người lớn, xã hội cần nhìn nhận đây là một lát cắt điển hình của tuổi dậy thì - thời điểm các em “lột xác” để tìm kiếm cái tôi độc lập, dễ nổi loạn và cũng dễ tổn thương. Cuốn sách Khi con dậy thì, bạn sẽ làm gì? của chuyên gia giáo dục người Nhật, Naoki Ogi, cho thấy điều người lớn cần làm nếu muốn giáo dục con trẻ đang trong tuổi dậy thì.

Đứa con ngoan bỗng nhiên cãi lời

“Giáo dục con tuổi teen thực sự rất khó”, nhà giáo dục Naoki Ogi, kinh nghiệm hơn 20 năm giảng dạy ở các trường THCS và THPT khắp Nhật Bản, nhận xét ngay từ những dòng đầu tiên của sách Khi con dậy thì, bạn sẽ làm gì?

Ông kể rất nhiều phụ huynh than thở với mình về sự thay đổi đột nhiên của con cái. “Tôi chẳng biết con tôi nó đang nghĩ gì nữa”, “Tôi bối rối lắm”, “Nó hay nổi giận vô cớ, hơn nữa còn đưa ra những yêu cầu rất vô lý”... là nỗi bối rối chung của rất nhiều bậc cha mẹ có con bước vào tuổi dậy thì.

Những đứa trẻ từng thân thiết, quấn quýt, giờ đây đột nhiên đóng cửa phòng, gạt phăng mọi lời khuyên bằng những câu cụt lủn: “Mẹ đừng nói nữa”, “Con biết rồi”.

Theo nhà giáo dục Naoki Ogi, tuổi dậy thì, còn gọi là tuổi nổi loạn, giống như giai đoạn kén tằm lột xác thành con ngài mà ai cũng phải trải qua.

Theo tác giả, nguyên nhân tạo ra sự thay đổi đó được gói gọn trong ba chữ: tuổi dậy thì. “Dậy thì là giai đoạn mà bọn trẻ nhận thức được bên cạnh cái tôi vốn có còn một ‘cái tôi’ nữa tồn tại trong tiềm thức. ‘Cái tôi thứ hai’ này vừa là những suy nghĩ nội tâm, vừa là cái bóng phản chiếu tâm tư, tình cảm của trẻ”, ông cho biết.

Theo ông, tuổi dậy thì không đơn thuần là thay đổi về mặt sinh lý mà là một cuộc “lột xác” toàn diện về tâm lý. Đây là thời điểm các em bắt đầu xây dựng cái tôi riêng và thử nghiệm những giới hạn mới của bản thân.

Dậy thì có thể bắt đầu từ lớp 4-5 và kéo dài đến hết trung học phổ thông, được chia thành bốn giai đoạn: tiền dậy thì, bắt đầu dậy thì, giữa dậy thì và cuối dậy thì. Trong đó, giai đoạn giữa dậy thì, ứng với lứa tuổi học sinh trung học phổ thông, là thời điểm tâm lý biến động mạnh nhất.

Ở giai đoạn này, các em dễ bất ổn, nổi nóng, thậm chí có hành vi vô lễ dù không cố ý. Nhiều em bỗng trở nên cau có, phản ứng mạnh với cha mẹ, hành xử một cách bốc đồng và không thể lý giải được chính bản thân mình.

Do đó, cha mẹ không nên quá lo lắng hay tìm cách kiểm soát con giống như trước kia. Quan trọng hơn, nếu một đứa trẻ bỏ qua giai đoạn tuổi dậy thì, đó cũng là điều đáng lo. Bởi khi thiếu quá trình “va đập” với môi trường xung quanh để hình thành bản ngã, trẻ dễ trở nên thụ động, thiếu kỹ năng sống và khó thích nghi với xã hội khi trưởng thành.

Nên vui mừng khi con “nổi loạn”

Ở tuổi dậy thì, những hành vi bốc đồng hay lời nói bất cần của con cái là điều khiến không ít phụ huynh “choáng váng”. Song, theo chuyên gia Naoki Ogi, đây là thời điểm mà cha mẹ cần thay đổi cách tiếp cận. Điều đầu tiên là học cách mừng rỡ thay vì hoảng hốt.

“Được nhìn thấy con mình trưởng thành hơn từng ngày chẳng phải là một điều đáng vui mừng, hạnh phúc hay sao? Những ông bố, bà mẹ đang lo lắng không biết làm thế nào thì trước hết hãy tự nhủ rằng việc con ‘nổi loạn’ là bằng chứng cho thấy chúng đang bước lên những bậc thang đầu tiên để trở thành người lớn”, ông nhấn mạnh.

Khi con làm điều sai, ví dụ như có hành vi khiếm nhã với đoàn xe A80, vi phạm luật giao thông, điều quan trọng là cha mẹ không nên im lặng rồi bỏ qua, cũng không nên la mắng dồn dập.

Dù có hành vi bốc đồng, xốc nổi, trẻ ở tuổi dậy thì nhiều khi không hiểu mình đang làm gì. Cha mẹ cần chỉ ra cho con giới hạn đạo đức, theo Ogi. Ảnh: Shutterstock.

Nguyên tắc là giữ vững lập trường đạo đức nhưng thể hiện bằng cách điềm đạm và kiên trì. Hãy nói rõ rằng con đã làm sai, chỉ ra đâu là ranh giới không được vượt qua. Đừng hạ thấp lòng tự trọng của trẻ, hãy giúp con hiểu hành vi của mình có hậu quả thế nào và tin rằng con có thể làm tốt hơn.

“Cách tuyệt đối không được làm khi muốn tiếp cận trẻ tuổi dậy thì là 'Ra lệnh cho con' hay ‘Áp đặt con bằng lý lẽ của bố mẹ’. Nếu làm như vậy chắc chắn sẽ làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ, khiến chúng càng muốn phản kháng lại bố mẹ”, Ogi phân tích.

Theo ông, một câu nói như: “Cha/mẹ không thể nào chấp nhận việc con xúc phạm người khác như thế” có thể khiến trẻ suy nghĩ nhiều hơn là một trận la mắng kéo dài. Có thể trẻ sẽ cáu bẳn, gắt gỏng hoặc bỏ đi nhưng về sau, khi đã bình tĩnh, con sẽ ngẫm nghĩ: “Bố mẹ có lý thật”.

Dù con có lý lẽ ngược ngạo, có lúc phản ứng dữ dội hay khép kín lặng im, điều cha mẹ cần nhất vẫn là sự kiên nhẫn lắng nghe. Ngay cả khi những lời nói của con còn nhiều vô lý, việc được lắng nghe cũng là cách trẻ cảm nhận sự tôn trọng và tình thương. Trong quá trình đó, trẻ dần học cách điều chỉnh hành vi, nhìn nhận bản thân và hiểu đúng - sai từ bên trong.

Bởi trên hành trình “lột xác” nhiều giông bão này, gia đình cần là điểm tựa để con dựa vào. Tình thương, sự bao dung và thái độ dẫn dắt đúng lúc sẽ là cách tốt nhất để giúp một đứa trẻ dậy thì trưởng thành về thể chất lẫn tâm hồn, Ogi kết luận.

Hạ Đan

Nguồn Znews : https://znews.vn/thay-gi-tu-hanh-dong-phan-cam-cua-3-hoc-sinh-voi-doan-xe-a80-post1578028.html