Khí thải bốc lên từ một nhà máy điện ở Berlin, Đức. Ảnh tư liệu, minh họa: AFP/TTXVN
Các nhà khoa học thuộc Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) đã vạch ra 5 kịch bản giả định về thế giới tương lai với những thay đổi xã hội khác nhau như thương mại, phát triển kinh tế, đổi mới công nghệ và dân số toàn cầu.
Kịch bản lạc quan nhất là thế giới tăng trưởng bền vững và quyền bình đẳng được cải thiện. Trong kịch bản thứ hai, thế giới tương lai chứng kiến sự mở rộng của các xu hướng hiện tại. Kịch bản thứ ba dự báo thế giới bị chia rẽ bởi tình trạng cạnh tranh lẫn nhau, trong khi dự báo về kịch bản thứ tư là thế giới bị tàn phá do tình trạng bất bình đẳng gia tăng. Trong kịch bản cuối cùng, thế giới chứng kiến tăng trưởng kinh tế vượt bậc dựa trên việc tăng cường sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Chuyên gia Keywan Riahi thuộc Viện Phân tích hệ thống ứng dụng quốc tế nhận định thế giới phần lớn đang phát triển theo kịch bản thứ ba trong những năm gần đây. Theo ông Riahi, mặc dù chưa hoàn toàn chắc chắn nhưng những gì xảy ra hiện nay cho thấy “thế giới phân mảnh hơn nhiều”.
Theo các nhà khoa học, nếu kịch bản thứ ba xảy ra, thế giới sẽ chứng kiến sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy, mối lo ngại về khả năng cạnh tranh và an ninh, các cuộc xung đột khu vực thúc đẩy các quốc gia ngày càng tập trung vào các vấn đề trong nước hoặc nhiều nhất là các vấn đề khu vực. Kịch bản này có thể được coi là tương lai tồi tệ nhất trong tất cả các viễn cảnh giả định. Vấn đề lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính khiến Trái Đất nóng lên đứng thứ hai sau sự phát triển kinh tế nhờ dầu mỏ, khí đốt và than đá. Do đó, kịch bản giả định này đứng đầu về mức độ thiệt hại do biến đổi khí hậu, với dân số bùng nổ nhiều nhất và kinh tế tăng trưởng yếu nhất. Nhà nghiên cứu khí hậu Zeke Hausfather cho rằng kịch bản này phản ánh xu hướng chủ nghĩa dân túy đang phát triển hiện nay.
Tuy nhiên, một số dữ liệu hiện nay lại cho thấy thế giới thực tế có thể hơi khác với kịch bản giả định thứ ba: dự báo về dân số thế giới thấp hơn đáng kể, sự phát triển của công nghệ khí hậu đã thành công hơn nhiều, chi phí năng lượng Mặt Trời và điện gió, cũng như xe điện và pin giảm mạnh thúc đẩy phát triển các công nghệ carbon thấp.
Trần Quyên (TTXVN)