Thế giới kêu gọi Elon Musk giải cứu phi hành gia Trung Quốc

4 giờ trướcBài gốc

Ba phi hành gia trong nhiệm vụ Thần Châu 20.

Ba phi hành gia gồm Đại tá Trần Đông, cùng hai thành viên Thượng tá Trần Trung Thụy và Thượng tá Vương Kiệt, được phóng lên Trạm Vũ trụ Thiên Cung vào tháng 4 năm nay, trong khuôn khổ nhiệm vụ Thần Châu-20.

Họ dự kiến trở về Trái Đất ngày 5.11, nhưng chuyến hồi quyển đã bị hoãn vô thời hạn sau khi các kỹ sư phát hiện tàu có dấu hiệu bị hư hại trong quá trình neo đậu kéo dài hơn sáu tháng.

6 phi hành gia Trung Quốc ở trên Thiên Cung

Cơ quan Vũ trụ có người lái Trung Quốc (CMSA) hôm 5.11 cho biết: Quyết định hoãn được đưa ra sau khi phát hiện rằng tàu vũ trụ - được giao nhiệm vụ đưa 3 thành viên phi hành đoàn trở về Trái Đất - có thể đã bị va chạm bởi những mảnh vỡ không gian rất nhỏ.

CMSA nêu: “Việc phân tích mức độ ảnh hưởng và đánh giá rủi ro hiện đang được tiến hành. Để đảm bảo an toàn cho các phi hành gia và thành công của nhiệm vụ, quyết định hoãn chuyến trở về của tàu Thần Châu 20 đã được đưa ra".

Nhiệm vụ Thần Châu-20 đánh dấu chuyến bay có người lái thứ 15 của Trung Quốc và là nhóm thứ 9 cư trú trên trạm Thiên Cung - trạm không gian duy nhất hiện nay do một quốc gia đơn lẻ vận hành.

Trạm này được thiết kế dạng mô-đun, các khoang được kết nối khi bay ở độ cao khoảng 340–450 km so với Trái Đất - tương đương độ cao quỹ đạo của ISS (400 km).

Do luật của Mỹ năm 2011 cấm NASA hợp tác song phương với Trung Quốc vì lý do an ninh, Bắc Kinh buộc phải tự phát triển và vận hành trạm vũ trụ riêng, được phóng lên năm 2021.

Thông thường, Thiên Cung chỉ chứa 3 phi hành gia, nhưng hiện nay có đến 6 người vì đội kế nhiệm Thần Châu-21 đã đến trạm vào hôm thứ 7, trước khi sự cố được phát hiện.

Tính đến hiện tại, 3 phi hành gia Thần Châu-20 vẫn an toàn và được đội ngũ dưới mặt đất giám sát chặt chẽ. Bắc Kinh khẳng định sẽ không vội vàng trong quyết định hồi quyển, ưu tiên đánh giá toàn diện mọi rủi ro trước khi xác định phương án trở về.

Chờ Elon Musk hay triển khai kế hoạch B?

Sự cố này nhanh chóng gợi nhớ vụ việc năm ngoái khi 2 phi hành gia NASA là Sunita Williams và Butch Wilmore bị kẹt trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) do tàu Starliner của Boeing hỏng động cơ.

Khi ấy, SpaceX của Elon Musk đã đảm nhận sứ mệnh cứu hộ, đưa họ trở về an toàn bằng tàu Dragon Freedom sau 287 ngày ngoài không gian. Hành trình hồi quyển kéo dài 17 tiếng, kết thúc thành công ngoài khơi Florida.

Vì thế, mạng xã hội toàn cầu những ngày qua ngập tràn lời kêu gọi tương tự dành cho Musk. Trên X (trước đây là Twitter), người dùng viết: “Nhờ Elon đi thôi” hay “Khi bạn mắc kẹt trong không gian, còn ai ngoài Elon Musk và SpaceX để nhờ cậy?”

Tuy nhiên, các chuyên gia hàng không vũ trụ nhanh chóng chỉ ra rằng trạm Thiên Cung của Trung Quốc không tương thích với hệ thống tàu Dragon của SpaceX, nên khả năng can thiệp trực tiếp gần như bằng không.

Theo chuyên gia vũ trụ Vu Tuấn - một blogger khoa học nổi tiếng với hơn 5 triệu người theo dõi trên Weibo - Trung Quốc đã chuẩn bị cơ chế dự phòng “xoay vòng” (rolling backup) cho các tình huống khẩn cấp.

Ông cho biết: “Nếu phân tích cho thấy tàu Thần Châu-20 quá rủi ro để sử dụng, Bắc Kinh sẽ kích hoạt ‘kế hoạch B’ - phóng một tàu thay thế từ Trái Đất”.

Cụ thể, tàu Thần Châu-22 và tên lửa đẩy Trường Chinh 2F đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng khẩn cấp. Hệ thống này cho phép Trung Quốc triển khai tàu cứu hộ trong thời gian ngắn nhất, bảo đảm an toàn tối đa cho phi hành đoàn.

Không gian: vùng biên mới của rủi ro và hợp tác

Vụ việc của Thần Châu-20 một lần nữa cho thấy nguy cơ gia tăng từ rác không gian - hậu quả tích tụ sau hàng chục năm con người phóng hàng nghìn vật thể lên quỹ đạo mà thiếu kế hoạch thu hồi.

Mảnh vỡ không gian bao gồm các vật thể nhân tạo không còn hoạt động, tồn tại trong quỹ đạo Trái Đất và tạo ra những thách thức nghiêm trọng đối với các hoạt động vũ trụ.

Những mảnh vỡ này gồm đủ loại: từ tầng tên lửa đã qua sử dụng, vệ tinh cũ, đến các mảnh vỡ do phân rã, xói mòn, va chạm, thậm chí cả những mẩu sơn bong tróc. Một số mảnh vỡ có thể va chạm với tàu vũ trụ đang hoạt động, hoặc tạo ra mối nguy hiểm cho các chuyến bay có người lái.

Các chuyên gia cho biết, một vật thể chỉ có đường kính 1 cm nhưng di chuyển với vận tốc 17.000 km/h có thể giải phóng năng lượng tương đương một quả lựu đạn cầm tay, đủ để phá hủy một tàu vũ trụ. Theo ước tính của cộng đồng vũ trụ quốc tế, hiện có hơn 100 triệu mảnh vỡ không gian nhỏ hơn 1 cm trên quỹ đạo, với tổng khối lượng lên tới hàng nghìn tấn. Những mảnh vỡ siêu tốc này có thể gây ra hư hại dạng mài mòn và làm mất khả năng hoạt động của tàu vũ trụ.

Việc tàu vũ trụ bị mảnh vỡ không gian va chạm và gây hư hại là không hiếm. Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) - tài sản nhân tạo lớn nhất từng được xây dựng trên quỹ đạo Trái Đất - đã ghi nhận hơn 1.000 lần va chạm với thiên thạch và mảnh vỡ không gian, đồng thời nhiều lần phải thực hiện thao tác điều chỉnh quỹ đạo để tránh những va chạm nguy hiểm như vậy.

Vì thế, nhiều chuyên gia quốc tế kêu gọi hợp tác xuyên quốc gia trong quản lý rác vũ trụ, bởi nguy cơ này không phân biệt biên giới. Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng Mỹ – Trung cũng như Phương Tây - Nga chưa hạ nhiệt, khả năng hợp tác giữa các cường quốc không gian rất thấp.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/the-gioi-keu-goi-elon-musk-giai-cuu-phi-hanh-gia-trung-quoc-240788.html