Thể thao Việt Nam chơi lớn để vươn ra biển lớn

7 giờ trướcBài gốc

Đãi ngộ cao, kỳ vọng lớn

Vào những ngày đầu tháng 3, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã tiến hành nhóm họp do Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đích thân chủ trì. Nội dung cuộc họp xoay quanh việc phát động chiến lược thể thao đỉnh cao trong 20 năm tới của Việt Nam. Nhiều mục tiêu, đổi mới quan trọng được những nhà quản lý vạch ra trong công tác hoạch định chính sách.

Bắn súng là một trong 17 môn trọng điểm của thể thao Việt Nam.

Trên thực tế, lịch sử thể thao Việt Nam chưa bao giờ có những kế hoạch dài hơi, đồng thời mang mục tiêu táo bạo như thời điểm hiện tại. Những nhà quản lý thể thao của Việt Nam đưa ra lộ trình, cùng chỉ tiêu cụ thể cho từng nhóm môn thi đấu như các môn thể thao mùa hè, mùa đông, nhóm môn trọng điểm, thậm chí xếp riêng mục tiêu cho bóng đá.

Là môn thể thao vua tại Việt Nam, bóng đá được đầu tư ở mức độ khác biệt hoàn toàn so với phần còn lại. Trên cơ sở đó, những nhà quản lý thể thao đặt mục tiêu đưa đội tuyển bóng đá nam Việt Nam phải duy trì một vị trí thường xuyên trong nhóm 10 đội hàng đầu châu Á. Đây là nhiệm vụ khả thi, nhưng cần các bên phải nỗ lực hết mức để hoàn thành.

Tiêu chí nào được dùng để xác định dấu mốc top 10 châu Á của bóng đá Việt Nam? Thứ hạng trên bảng xếp hạng FIFA, hay thành tích tại Asian Cup và vòng loại World Cup? Nếu xét theo loạt tiêu chí kể trên, ngay cả đội tuyển Việt Nam dưới thời HLV Park Hang Seo cũng mới ở ngưỡng tiệm cận top 10.

Trong số 10 đội bóng hàng đầu châu Á, Nhật Bản, Hàn Quốc, Iran, Saudi Arabia và Australia có thực lực mạnh hơn hẳn. Nhóm tiếp theo là nơi cạnh tranh giữa UAE, Iraq, Syria, Oman, Trung Quốc và thế lực mới nổi Indonesia. Đây là địa hạt bóng đá Việt Nam có thể cạnh tranh trong thời gian tới.

Bên cạnh bóng đá, nhóm môn thể thao thành tích cao trọng điểm cũng được quan tâm trong thời gian tới. Thể thao Việt Nam đã khoanh vùng, chọn ra 17 môn trọng điểm. Đây là những môn thi đấu được quan tâm đầu tư, phát triển, hướng đến thành tích không chỉ trong phạm vi SEA Games. ASIAD và Olympic mới là đích ngắm chính cho nhóm môn này.

Như người xưa nói là “có bột mới gột nên hồ”, một trong những cơ sở giúp thể thao Việt Nam hoạch định mạnh mẽ lộ trình phát triển đến từ việc tăng chi. Ngân sách cho thể thao Việt Nam trong năm 2026 có thể lên tới 2.500 tỷ đồng. Đây là một phần kế hoạch cho thấy quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong công cuộc nâng tầm vóc Việt Nam trên bình diện quốc tế.

Nếu thể thao Việt Nam đạt được những kết quả tích cực trong thời gian tới, các khoản chi trong tương lai có thể lớn hơn rất nhiều. Số tiền Việt Nam chi cho phát triển thể thao thành tích cao có thể không hề thua kém các nước trong khu vực. Điều kiện cần và đủ là các VĐV, HLV cần phải chứng minh mình xứng đáng, thông qua kết quả thi đấu.

Quyền lợi lớn, trách nhiệm cũng không nhỏ. Mục tiêu trước mắt của thể thao Việt Nam cho sân chơi châu lục là phải nằm trong nhóm 20 nước dẫn đầu tại các kỳ ASIAD. Một nhiệm vụ khó khăn hơn cũng được nêu ra, đó là phải giành huy chương ở mọi kỳ Olympic. Sau tất cả, Thế vận hội luôn là mục tiêu hàng đầu khiến các bên không ngại chi để hướng đến.

Đi lên từ thực tại

Đâu là lý do khiến thể thao Việt Nam phải chuyển mình ngay lập tức? Câu trả lời xuất phát từ thực tại khó khăn của thể thao thành tích cao. Sau hai thập niên vươn lên nhóm đầu khu vực Đông Nam Á, thể thao Việt Nam mới chỉ khẳng định được vị thế ở đấu trường SEA Games, còn ASIAD và Olympic vẫn được xem như sân chơi ngoài tầm với.

Trong gần 3 năm qua, thể thao Việt Nam đã chứng kiến đồ thị hình sin cả về mặt cảm xúc và thành tích tại các giải đấu quốc tế. Các đội tuyển thể thao khởi đầu tưng bừng qua 2 kỳ SEA Games liên tiếp giành vị trí nhất toàn đoàn. SEA Games 32 tại Campuchia là lần đầu tiên Việt Nam đứng đầu bảng, xếp trên Thái Lan dù không thi đấu trên sân nhà.

Câu chuyện thành tích tại SEA Games 32 năm 2023 thực sự là một hành trình kỳ diệu cho thể thao Việt Nam. Trước khi SEA Games 32 diễn ra, các đội tuyển thể thao nhận chỉ tiêu giành 90-100 HCV. Đây là con số rất khó đạt được, nhưng cuối cùng, các VĐV Việt Nam đã mang về 136 HCV.

Nếu ví thành tích của thể thao Việt Nam tại 2 kỳ SEA Games là những viên kim cương, quả thực chúng đã xuất hiện một số vết nứt. Tại SEA Games 32, chủ nhà Campuchia loại bỏ nhiều môn thể thao Olympic khỏi chương trình thi đấu. Điều đó khiến các VĐV bắn súng, bắn cung, thể dục dụng cụ nữ và nhiều môn khác mất đi một sân chơi quan trọng.

Những điều không may tiếp tục đến với thể thao Việt Nam trong quá trình chuẩn bị cho ASIAD. Hàng loạt VĐV nhận chỉ tiêu cạnh tranh HCV gặp chấn thương (Nguyễn Thị Tâm môn Boxing, Nguyễn Thị Thật môn Xe đạp); hoặc xuống phong độ (Hà Minh Thành môn Bắn súng, Nguyễn Huy Hoàng môn Bơi). Điều đó khiến đoàn Việt Nam phải điều chỉnh chỉ tiêu HCV.

Đáng tiếc là những vết nứt trên viên kim cương không được để ý kịp thời. Hơn 100 HCV SEA Games ở những môn thể thao khác đã cuốn phăng đi nỗi lo mang tên ASIAD. Phải đến khi ASIAD 2022 chính thức diễn ra, thực tại của thể thao Việt Nam mới được phô bày. Kỳ tích HCV của Bắn súng, cũng như 2 HCV Karate và Cầu mây không thể khỏa lấp điểm yếu chí tử.

Vào thời điểm ASIAD 2022 chuẩn bị khép lại, thể thao Việt Nam phải thừa nhận một sự thật chua chát. Thành tích của các đội tuyển thể thao tại ASIAD và Olympic còn phụ thuộc quá nhiều vào một số cá nhân nhất định. Trong trường hợp những VĐV này xuống phong độ hoặc gặp chấn thương, Việt Nam không thể tìm người gánh chỉ tiêu trong tương lai gần.

SEA Games vẫn rất quan trọng

Làm thế nào để thể thao Việt Nam có thể đạt những mục tiêu lớn tại ASIAD và Olympic? Câu trả lời vẫn xuất phát từ SEA Games. Giải đấu bị gắn mác "ao làng", trên thực tế, lại là nơi phù hợp nhất để kiểm chứng trình độ VĐV Việt Nam. Nếu họ không đạt thành tích tốt tại SEA Games, làm sao những VĐV này có thể hướng đến sân chơi ASIAD và Olympic?

Đấu kiếm đặt mục tiêu trở lại giành vé tham dự Olympic.

Trên cơ sở đó, SEA Games 33 diễn ra cuối năm 2025 tại Thái Lan sẽ là nơi tốt nhất để kiểm chứng thực lực của thể thao Việt Nam. Lúc này, các VĐV Việt Nam sẽ không còn lợi thế sân nhà nữa. Ngoài ra, phần lớn môn thi đấu của SEA Games năm nay sẽ bám rất sát khung chương trình ASIAD và Olympic, qua đó được ví như một Thế vận hội thu nhỏ.

Mục tiêu của thể thao Việt Nam tại SEA Games 33 là chứng tỏ bản thân trước kình địch Thái Lan. Để làm được điều đó, Việt Nam cần giành được trên dưới 90 HCV. Đáng chú ý hơn, khoảng 70-75% số HCV phải nằm trong số các môn thể thao được đưa vào chương trình thi đấu của ASIAD 2026, diễn ra tại Aichi và Nagoya, Nhật Bản sau đó 9 tháng.

2026 cũng là thời điểm nhiều VĐV đỉnh cao của Việt Nam có thể không còn thi đấu nữa. Vì thế, một số gương mặt trẻ bước đầu được đôn lên để thay thế lứa đàn anh, đàn chị. Họ có thể sẽ thử lửa ở SEA Games. Kết quả tốt tại sân chơi này sẽ quyết định xem liệu họ có khả năng trở thành lứa VĐV kế cận hay không trong tương lai.

Những môn thể thao trọng điểm của Việt Nam, trên thực tế, đã được xác định từ cuối năm 2024. Đó là 3 môn ASIAD gồm Wushu, Cầu mây, Karate, cùng 14 môn Olympic: Bơi, Điền kinh, Bắn súng, Bắn cung, Cử tạ, Thể dục dụng cụ, Canoeing, Rowing, Xe đạp, Cầu lông, Boxing, Taekwondo, Judo, Đấu kiếm. Để những môn này tăng về "chất" trong tương lai, trước mắt có thể "lượng" sẽ cần được chú trọng.

Xã hội hóa hay đầu tư trọng điểm?

Bóng đá là môn thể thao có mức độ xã hội hóa cao nhất tại Việt Nam. Giải bóng đá chuyên nghiệp quốc gia đã có 25 năm hình thành và phát triển. Bóng đá nữ cũng đạt được thành công từ rất sớm. Tuy nhiên, tấm vé tham dự World Cup của bóng đá nữ mới đây lại xuất phát từ chiến lược đầu tư trọng điểm, không dàn trải của bóng đá Việt Nam.

Nhiều tuyển thủ Việt Nam thời điểm hiện tại nằm trong lứa thành viên đội tuyển trẻ quốc gia, được ăn tập dài hạn tại VFF từ nhiều năm trước. Họ được rèn trong môi trường khép kín, qua đó liên tục được nâng cao trình độ với những HLV hàng đầu, bao gồm cả chuyên gia nước ngoài. Đây là minh chứng cho thấy thành công của việc đầu tư trọng điểm.

Việt Nam không phải quốc gia hiếm hoi đầu tư trọng điểm để đạt thành tích cao. 2 tấm HCV Olympic liên tiếp của Thái Lan trong môn Taekwondo cũng đến từ một đội tuyển được đầu tư trọng điểm. Từ 20 năm trước, Thái Lan đã làm điều này. Họ thậm chí còn cho VĐV tập luyện theo giáo trình sử dụng giáp điện tử trước khi thiết bị trên được dùng tại Olympic.

"Các VĐV của tôi không có lợi thế nếu thi đấu Taekwondo theo luật cũ, tính điểm “cơ học” bằng những đòn đá trúng giáp. Nhưng nếu VĐV thi đấu với giáp điện tử, các em sẽ có lợi thế. Vì vậy, ngay từ khi biết tin giáp điện tử được sử dụng, chúng tôi đã cho các em tập để thích nghi", HLV trưởng đội tuyển Taekwondo Thái Lan chia sẻ.

Đơn Ca

Nguồn ANTG : https://antgct.cand.com.vn/nguoi-trong-cuoc/the-thao-viet-nam-choi-lon-de-vuon-ra-bien-lon-i761924/