Cặp VĐV Đình Hoàng và Đình Mạnh (Lâm Đồng) là 2 tuyển thủ cầu lông Việt Nam được kỳ vọng giành được huy chương tại sân chơi SEA Games 33
Cuối năm nay, thể thao Việt Nam bước vào sân chơi SEA Games 33 với tâm thế của đoàn hai lần gần nhất đứng đầu trên bảng tổng sắp huy chương.
Cụ thể, ở SEA Games 31 trên sân nhà, các VĐV giành tới 205 HCV, bỏ xa đoàn xếp thứ 2 là Thái Lan đến 113 HCV. Đến kỳ SEA Games 32 tại Campuchia, thể thao Việt Nam giữ vững vị trí số 1 với 136 HCV, hơn đoàn xếp thứ 2 cũng là Thái Lan 28 HCV. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam xếp nhất toàn đoàn khi không là chủ nhà.
Đó là niềm vui, sự khích lệ lớn về vai trò, vị thế đối với khu vực. Tuy nhiên, ở sân chơi châu lục và thế giới, thể thao nước nhà đang khá khiêm tốn. Ở hai kỳ Olympic gần nhất, chúng ta đều “trắng tay”. Còn tại ASIAD 2026, dù giành 3 HCV nhưng đoàn Việt Nam xếp dưới các đoàn trong khu vực là Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore.
Điều này mang đến những trăn trở cũng như nghịch lý tồn tại ở thể thao nước nhà; rằng càng thi đấu ở môi trường khắc nghiệt, chúng ta không thể xác lập vị thế.
Vị thế đó đến từ cả quá trình chuẩn bị, chiến lược đầu tư lâu dài. Tất nhiên, ở mỗi giai đoạn, sự phát triển hoàn toàn khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Không chỉ là nguồn lực đầu tư về tài chính mà còn về con người, chiến lược phát triển, sự tính toán làm sao cho phù hợp với thời cuộc. Các HLV, VĐV luôn nhận những nguồn hỗ trợ tích cực từ nguồn lực cho thể thao. Chúng ta có các VĐV giành nhiều huy chương trên đấu trường quốc tế.
Thế nhưng, đến ASIAD hay Olympic, những sân chơi lớn 4 năm mới tổ chức một lần, vị thế của thể thao nước nhà còn chưa thật sự tương xứng với sự kỳ vọng của một quốc gia luôn đứng đầu khu vực Đông Nam Á.
Đoàn thể thao Việt Nam thường đứng vị trí cao trên bảng tổng sắp huy chương SEA Games, nhưng thường xuyên trắng tay tại các giải ASIAD, Olympic
Thực tế chỉ ra rằng, thể thao nước nhà không có bất cứ môn mũi nhọn nào và một VĐV nào đủ đẳng cấp cầm chắc huy chương khi thi đấu ở giải thế giới.
Điều này khác hoàn toàn so với các quốc gia trong khu vực. Thể thao Philippines và Indonesia có sự chuyển mình lớn. Họ luôn có những ngôi sao không chỉ tranh huy chương mà sẵn sàng tranh vàng tại Olympic.
Đối với Philippines, ba môn mũi nhọn của quốc gia này là boxing (các nội dung hạng nhẹ), cử tạ, thể dục dụng cụ. Indonesia rất mạnh ở cử tạ, cầu lông và một môn mới là leo lúi nhân tạo. Thái Lan cũng xác lập vị thế ở cử tạ, cầu lông, boxing, taekwondo hay Malaysia cũng có môn thế mạnh là cầu lông.
Có thể dễ dàng nhận thấy, đây là những môn cá nhân, phù hợp với thể trạng không quá cao lớn của người Á đông. Các môn này đòi hỏi sự khéo léo, sức khỏe dẻo dai, sự lì lợm và tinh thần thép.
Các yếu tố này nếu tổng hòa khi lên sàn đấu sẽ giúp các VĐV thêm tự tin, qua đó đến đỉnh vinh quang. Rõ ràng, nếu đối chiếu với thể thao nước nhà, chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra những thế mạnh của riêng mình.
Olympic là đấu trường đỉnh cao, nơi mọi VĐV trên toàn thế giới, nơi tinh hoa của thể thao toàn cầu hội tụ. Việt Nam cũng có 4 VĐV từng lên bục nhận huy chương là Trần Hiếu Ngân (taekwondo), Hoàng Anh Tuấn, Trần Lê Quốc Toàn (cử tạ) và Hoàng Xuân Vinh (bơi lội).
Đó là những gì chúng ta đã trải qua, thành công nhưng chỉ mang tính thời điểm chứ chưa phải cả một lộ trình với sự phát triển bền vững. Các môn thi đấu mang tính chất cá nhân, phù hợp với sức vóc của các VĐV nước nhà. Và nếu có một chiến lược phù hợp, chúng ta hoàn toàn có thể tạo dựng thế mạnh của mình ở sân chơi Olympic hay ASIAD.
Tiếc rằng, khoảng cách đó vẫn còn khá xa. Để sản sinh ra những VĐV hàng đầu thế giới không phải câu chuyện ngày một ngày hai. Thể thao nước nhà từng kỳ vọng lớn vào Nguyễn Thị Ánh Viên hay Hoàng Quý Phước trên “đường đua xanh” để tạo ra sự bùng nổ ở sân chơi Olympic. Dù vậy, họ đã qua thời kỳ đỉnh cao và giờ đây, chúng ta lại chờ đợi những viên ngọc quý khác.
ASIAD hay Olympic vẫn ở một tầm khá xa và tương lai mới trả lời về vị thế của thể thao nước nhà. Còn trước mắt, chúng ta cần có sự chuẩn bị tốt nhất cho đấu trường SEA Games 33 vào cuối năm. Chủ nhà Thái Lan khát khao đòi lại vị trí số 1 khu vực. Rất khó để thể thao Việt Nam đứng trên đỉnh nhưng trong cái khó, người hâm mộ kỳ vọng các VĐV sẽ khẳng định giá trị chuyên môn và hơn hết là những thông số đủ tốt để kỳ vọng vào sự bứt phá cho các đấu trường lớn hơn là ASIAD và Olympic.
Hoàng Sa