Tổng công ty Phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) vừa có văn bản gửi Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Xây dựng xin được làm nhà đầu tư mở rộng dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam.
Doanh nghiệp tự thu xếp 100% tiền
Cơ sở để VIDIFI đưa ra đề xuất trên vì hiện vốn điều lệ của doanh nghiệp là 3.800 tỉ đồng, trong đó có cổ đông lớn đến từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB - chiếm gần 87% cổ phần) và Ngân hàng Thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Các ngân hàng này đang cho một số doanh nghiệp vay tiền làm dự án giao thông nên việc thu xếp vốn cho VIDIFI hoàn toàn đủ khả năng.
Cạnh đó, VIDIFI đang là nhà đầu tư cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đây là dự án có tổng mức đầu tư rất lớn - khoảng 44.818 tỉ đồng. Sau 10 năm đưa vào khai thác, tuyến đón lượng phương tiện tăng gấp nhiều lần so với thời gian đầu và chất lượng mặt đường vẫn đảm bảo, được đánh giá là tuyến “tốt nhất Việt Nam”.
Hiện các nhà đầu tư đã thu phí một số đoạn trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam còn Nhà nước chưa tiến hành thu. Ảnh: V.LONG
Thêm vào đó, doanh nghiệp đang được giao thu phí, quản lý bảo trì và vận hành tuyến Quốc lộ 5 (tuyến song song với cao tốc Hà Nội - Hải Phòng). VIDIFI cũng vừa trúng thầu và hiện đang là đơn vị thực hiện dịch vụ quản lý vận hành, bảo trì một đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam (Nghi Sơn - Diễn Châu).
Ngoài ra, ông Trần Anh Tú, Tổng Giám đốc VIDIFI, cho biết đơn vị đã làm việc, thống nhất với Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) và một số doanh nghiệp lớn để cùng góp vốn thành lập liên danh nhà đầu tư trong trường hợp được giao dự án.
Với sự chuẩn bị về tài chính, nguồn lực và kinh nghiệm như trên, VIDIFI đề nghị Thủ tướng, Bộ trưởng xây dựng xem xét giao việc mở rộng dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam cho doanh nghiệp. Trong đó, ưu tiên đoạn phía Bắc, từ Ninh Bình đến Quảng Bình với chiều dài 300km, tổng mức đầu tư 45.375 tỉ đồng, theo phương thức đối tác công – tư (PPP).
“Trường hợp được giao, chúng tôi cam kết đảm bảo thực hiện dự án đúng tiến độ, chất lượng tốt nhất, chủ động thu xếp vốn và không cần sự hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách Nhà nước” - ông Trần Anh Tú khẳng định.
VIDIFI không phải là đơn vị đầu tiên đưa ra đề xuất này, cuối tháng 5, Tập đoàn Sơn Hải cũng kiến nghị Chính phủ cho phép đầu tư mở rộng hoàn chỉnh 263 km cao tốc Bắc - Nam đoạn từ Hoài Nhơn (Bình Định) đến Nha Trang (Khánh Hòa).
Sơn Hải mong muốn được giao làm đơn vị đầu mối, phối hợp với một số nhà đầu tư có năng lực để triển khai trọn gói các đoạn tuyến Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang.
Doanh nghiệp cam kết tự thu xếp toàn bộ nguồn vốn (gồm vốn chủ sở hữu và huy động hợp pháp), không sử dụng vốn ngân sách; thời gian thi công không quá 24 tháng và bảo hành công trình trong 10 năm.
Nhà nước cần tính toán phương án thu phí nếu tư nhân đầu tư
Tương tự hai doanh nghiệp trên, Tập đoàn Đèo Cả có hai lần gửi văn bản lên cấp có thẩm quyền đề xuất phương án mở rộng cao tốc Bắc – Nam và mong muốn được tham gia dự án.
Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả, cho biết doanh nghiệp đề xuất đầu tư theo hình thức PPP và chia tuyến cao tốc dài 1.241 km thành bảy dự án thành phần hoặc ba dự án thành phần.
Trường hợp lựa chọn phân chia dự án thành ba dự án thành phần, Thủ tướng xem xét giao cho Tập đoàn Đèo Cả liên danh với một số doanh nghiệp lớn lập đề xuất dự án thành phần một (từ Mai Sơn đến Hoài Nhơn dài 651km) và thành phần ba (từ Cam Lâm đến Dầu Giây dài 278km); Tập đoàn Sơn Hải lập đề xuất dự án thành phần hai (từ Hoài Nhơn đến Cam Lâm dài 312km).
Như vậy, hiện có ba doanh nghiệp xây dựng lớn quan tâm đến việc mở rộng tuyến cao tốc Bắc – Nam. Trong đó, VIDIFI muốn đầu tư đoạn phía Bắc, Tập đoàn Sơn Hải muốn đầu tư đoạn phía Nam, còn Đèo Cả muốn liên danh với các doanh nghiệp này để cùng thực hiện.
Tuy nhiên, theo một chuyên gia giao thông, dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phần lớn được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước. Trong đó, Quốc hội giao cho Chính phủ triển khai thu phí để hoàn vốn.
“Vì vậy, Nhà nước cần xem xét có thể thu hồi vốn Nhà nước xong mới bàn giao cho nhà đầu tư thực hiện mở rộng tuyến. Trường hợp mở rộng luôn phải tiến hành nhường quyền thu phí cho nhà đầu tư để họ tiến hành thu phí phần nhà nước đã đầu tư và thu hồi vốn của mình bỏ ra”- vị chuyên gia này chia sẻ.
Hiện nay, Nhà nước đã đầu tư xây dựng khoảng 1.375 km cao tốc Bắc Nam. Trong đó, 654 km thuộc giai đoạn 1 (2017-2020) đã đưa vào khai thác, và 721 km thuộc giai đoạn 2 (2021-2025) dự kiến hoàn thành toàn bộ vào cuối năm nay.
Do nguồn vốn đầu tư công còn hạn chế, nhiều đoạn tuyến trong giai đoạn đầu chỉ phân kỳ từ 2 đến 4 làn xe, không đáp ứng nhu cầu lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc và mất an toàn giao thông. Trước thực trạng này, Bộ Xây dựng đề xuất mở rộng tuyến cao tốc Bắc - Nam, đoạn từ Hà Nội - TP.HCM lên 6 làn xe, tổng đầu tư 152.137 tỉ đồng.
Đoạn tuyến Mỹ Thuận - Cần Thơ - Cà Mau (dài 149 km) chưa đề xuất mở rộng do nhu cầu vận tải chưa lớn, điều kiện thi công khó khăn, nhu cầu vật liệu đang thiếu hụt.
VIẾT LONG