Thêm lòng trắc ẩn cho Gaza

5 giờ trướcBài gốc

Người dân Gaza kiệt sức rồi…

Khi Gaza rơi vào nạn đói vào mùa hè này, các quan chức Israel đã nhiều lần phủ nhận sự tồn tại của nạn đói hàng loạt, tuyên bố mà không có bằng chứng rằng Hamas đánh cắp và tích trữ hàng viện trợ, hoặc đổ lỗi cho sự thất bại trong phân phối của Liên hợp quốc, chia sẻ hình ảnh các pallet hàng cứu trợ đang chờ được thu gom bên trong biên giới.

Dữ liệu do chính phủ Israel biên soạn và công bố cho thấy rõ ràng họ đã gây ra nạn đói ở Gaza.

Các chuyên gia an ninh lương thực được Liên hợp quốc hỗ trợ cho biết một "kịch bản tồi tệ nhất" về nạn đói đang diễn ra ở Gaza. Phân loại Giai đoạn An ninh lương thực tích hợp (IPC) cho biết trong một báo cáo trích dẫn số liệu viện trợ của Israel, việc phân phối lương thực "ở quy mô thấp hơn nhiều so với nhu cầu", trong bối cảnh "những hạn chế nghiêm ngặt đối với việc tiếp nhận nguồn cung".

Ủy ban Đánh giá nạn đói của một nhóm chuyên gia độc lập chuyên xem xét các cảnh báo của IPC, cho biết việc vận chuyển lương thực "rất không đầy đủ" và đã chỉ trích GHF. Trong tháng 3 và tháng 4, Gaza đã bị bao vây hoàn toàn, không có lương thực nào được đưa vào. Vào giữa tháng 5, ông Netanyahu cho biết các chuyến hàng sẽ được khởi động lại do áp lực quốc tế về "cuộc khủng hoảng nạn đói".

Dữ liệu của Liên hợp quốc cho thấy chỉ vài tuần viện trợ bổ sung trong thời gian ngừng bắn vào tháng 1 và tháng 2 năm nay đã cung cấp đủ calo để đưa Gaza thoát khỏi bờ vực nạn đói. Tuy nhiên, vào tháng 5, chỉ có một lượng nhỏ thực phẩm được chuyển đến, với số lượng chỉ giúp làm chậm quá trình rơi vào nạn đói ở Gaza chứ không thể ngăn chặn nó. Hai tháng sau, quy mô đau khổ giờ đây lại gây ra một làn sóng phẫn nộ quốc tế khác, bao gồm cả yêu cầu từ Tổng thống Mỹ Donald Trump phải cung cấp "từng gram thực phẩm" cho trẻ em đang chết đói.

Thảm họa nạn đói ở Gaza đang khiến cả thế giới phẫn nộ.

Đáp lại, ông Netanyahu chỉ hứa hẹn viện trợ bổ sung "tối thiểu". Số lượng xe tải chở thực phẩm vào lãnh thổ đã tăng lên, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu cần thiết để nuôi sống người Palestine ở đó, chứ chưa nói đến việc đảo ngược nạn đói.

Hoạt động thả hàng cứu trợ bằng đường không, được sử dụng không liên tục trong suốt cuộc chiến, cũng đã được khởi động lại. Pháp, Đức, Anh, Ai Cập, Jordan và UAE nằm trong số các quốc gia công bố các chuyến bay cứu trợ mặc dù việc thả hàng cứu trợ bằng dù rất tốn kém, kém hiệu quả và đôi khi gây tử vong. Năm ngoái, ít nhất 12 người đã chết đuối khi cố gắng thu thập thực phẩm rơi xuống biển, và ít nhất năm người đã thiệt mạng khi pallet rơi trúng họ. Trong khi đó, hàng ngày có hàng chục người Palestine đói lả phải chết oan dưới làn đạn pháo và rocket của IDF khi đang chen lấn chờ nhận khẩu phần ăn ít ỏi trong ngày.

Tại Khoa điều trị trẻ em suy dinh dưỡng tại Bệnh viện Nasser nơi bác sĩ Saqer làm việc đầy rẫy những em bé gầy gò đến mức trông không còn giống người nữa. Xương mặt, xương sống và xương sườn của các em dường như nhô ra khỏi da. Chân tay dài và gầy gò của các em trông như những sợi mỳ ỉu xìu, gần như không thể cử động.

Một đoạn video của CNN được quay hôm 25/7 cho thấy nhiều trẻ em khóc, nhưng một số trẻ yếu đến mức không còn khả năng khóc nữa. Các trẻ chỉ nằm trong cũi hoặc trên nệm trải trên sàn nhà và quan sát thế giới xung quanh bằng đôi mắt to tướng trên khuôn mặt hốc hác. Một số trẻ bị chướng bụng - dấu hiệu rõ ràng của tình trạng suy dinh dưỡng. Những bà mẹ đang cố gắng cho con mình ăn cũng gầy trơ xương. Các em cũng trông kiệt sức và sợ hãi.

Liên hợp quốc cho biết toàn bộ 2,1 triệu người dân Gaza hiện đang thiếu lương thực, không được tiếp cận nguồn thực phẩm. Theo Bộ Y tế Gaza, 900.000 trẻ em đang bị đói và 70.000 trẻ đã có dấu hiệu suy dinh dưỡng.

Chuyên gia về diệt chủng Omer Bartov.

Trong khi đó, Bộ Y tế Gaza cho biết hôm 29/7 rằng hơn 60.000 người Palestine đã thiệt mạng tại vùng lãnh thổ này kể từ khi cuộc chiến của Israel-Hamas bắt đầu gần hai năm trước. Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh hy vọng về một lệnh ngừng bắn sớm đang mờ nhạt, sau khi các cuộc đàm phán đổ vỡ, các bên không đạt được thỏa thuận.

“Sự hủy diệt có chủ ý và có hệ thống…”

Trước tình hình thảm họa nạn đói ở Gaza, hai nhóm nhân quyền hàng đầu của Israel đã cáo buộc chính phủ Israel "thực hiện tội ác diệt chủng đối với người Palestine ở Gaza", trở thành những tổ chức đầu tiên đưa ra cáo buộc này.

Nhóm đầu tiên là B’Tselem đã công bố một báo cáo quan trọng hôm 28/7 trong đó nêu rõ chính sách của Israel tại Dải Gaza đã gây ra những hậu quả khủng khiếp. Nhóm thứ hai là Bác sĩ vì Nhân quyền Israel (PHRI), tuyên bố họ cùng với B’Tselem gọi hành động của Israel tại Gaza là “tội ác diệt chủng”. Nhóm này đã công bố một phân tích pháp lý và y tế riêng biệt, ghi lại cái mà họ gọi là "sự hủy diệt có chủ ý và có hệ thống đối với hệ thống y tế ở Gaza".

Người phát ngôn của chính phủ Israel David Mencer đã bác bỏ báo cáo này. "Chúng tôi có quyền tự do ngôn luận ở đất nước này nhưng chúng tôi mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc này", ông nói với các phóng viên. Bộ Ngoại giao Israel cũng bác bỏ báo cáo, gọi nó là "mang động cơ chính trị" và bác bỏ những cáo buộc là "vô căn cứ". Khi các nhóm khác, không phải người Israel, trước đây cũng cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng hoặc các hành vi diệt chủng, chính phủ Israel đã phản ứng giận dữ, bác bỏ mạnh mẽ các tuyên bố và thường đáp trả bằng những tuyên bố rằng các cáo buộc này xuất phát từ chủ nghĩa bài Do Thái.

B’Tselem cho biết trong báo cáo dài 79 trang rằng thực tế tại Gaza “không thể được biện minh hoặc giải thích là một nỗ lực nhằm phá hoại chế độ Hamas hoặc năng lực quân sự của họ”. Giám đốc Điều hành B’Tselem Yuli Novak cho biết: “Đây là một khoảnh khắc vô cùng đau đớn đối với chúng tôi”. “Là người Israel và người Palestine sống ở đây và chứng kiến thực tế này hàng ngày, chúng tôi có nhiệm vụ phải nói lên sự thật một cách rõ ràng nhất có thể: Israel đang phạm tội diệt chủng đối với người Palestine. Cuộc diệt chủng của chúng tôi có bối cảnh", ông Novak nói.

Omer Bartov đã viết một bài xã luận trên tờ New York Times nói rằng "kết luận không thể tránh khỏi là Israel đang phạm tội diệt chủng đối với người dân Palestine".

Nhóm này cho biết cuộc tấn công dữ dội của Israel vào Gaza bao gồm giết người hàng loạt - cả bằng các cuộc tấn công trực tiếp và thông qua việc tạo ra điều kiện sống thảm khốc - phá hủy cơ sở hạ tầng trên diện rộng, phá hủy cấu trúc xã hội, bắt giữ hàng loạt và ngược đãi người bị giam giữ, và cưỡng bức di dời hàng loạt, bao gồm cả các nỗ lực thanh trừng sắc tộc. Nhóm này nói thêm rằng những tuyên bố của các nhà hoạch định chính sách cấp cao của Israel "đã thể hiện ý định diệt chủng” trong suốt cuộc xung đột. Còn PHRI thì cho biết thêm rằng các bằng chứng mà họ thu thập được cho thấy "sự phá hủy có chủ đích và có hệ thống hệ thống y tế ở Dải Gaza và các hệ thống thiết yếu khác vì sự sống còn của người dân".

B’Tselem cũng cho rằng không chỉ chính phủ Israel phải chịu trách nhiệm về tình hình ở Gaza, mà cộng đồng quốc tế cũng phải chịu trách nhiệm vì dung túng cho tội diệt chủng. “Nhiều nhà lãnh đạo nhà nước, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ, không chỉ không hành động hiệu quả để ngăn chặn tội diệt chủng mà còn dung túng cho nó - thông qua các tuyên bố khẳng định “quyền tự vệ” hoặc hỗ trợ tích cực của Israel, bao gồm cả việc vận chuyển vũ khí và đạn dược - điều này vẫn tiếp diễn ngay cả sau khi Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) phán quyết rằng có “nguy cơ chính đáng rằng hành động của Israel có thể cấu thành tội diệt chủng”, nhóm B’Tselem tuyên bố.

Báo cáo của B’Tselem được đưa ra trong bối cảnh Israel đang chịu áp lực ngày càng lớn về tình hình thảm khốc ở Gaza. Hình ảnh trẻ em chết vì suy dinh dưỡng cấp tính đã gây phẫn nộ toàn cầu, với việc Anh, Pháp và Đức tuần trước tuyên bố rằng cuộc khủng hoảng này là “do con người gây ra và có thể tránh được”.

Đồng thời, chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang chịu áp lực từ mọi phía trong nước - với các cuộc biểu tình đòi chấm dứt chiến tranh và thả tất cả các con tin ngày càng mạnh mẽ và thường xuyên hơn, và các thành viên cực hữu trong liên minh của ông đe dọa sẽ lật đổ chính phủ nếu ông chấm dứt xung đột.

Hôm 28/7, hiệu trưởng của năm trường đại học hàng đầu của Israel đã công bố một bức thư ngỏ gửi Thủ tướng Netanyahu, nêu lên những lo ngại về cuộc khủng hoảng ở Gaza.

Mặc dù B’Tselem là tổ chức đầu tiên của Israel cáo buộc chính phủ về tội diệt chủng, nhưng trước đây, một số nhóm, tổ chức và chính phủ quốc tế đã đưa ra kết luận tương tự hoặc tương tự. Những cáo buộc này luôn gây ra phản ứng, do tính nghiêm trọng và sự nhạy cảm của chúng xung quanh việc sử dụng từ "diệt chủng", được Công ước Liên hợp quốc về Phòng ngừa và Trừng phạt Tội ác Diệt chủng định nghĩa là "hành vi được thực hiện với ý định tiêu diệt, toàn bộ hoặc một phần, một nhóm dân tộc, sắc tộc, chủng tộc hoặc tôn giáo".

Các gói hàng viện trợ được thả từ máy bay xuống Gaza

Ủy ban Đặc biệt của Liên hợp quốc cho biết vào tháng 11 năm ngoái rằng hành vi chiến tranh của Israel ở Gaza "phù hợp với các đặc điểm của tội ác diệt chủng", bao gồm thương vong dân sự hàng loạt và sử dụng nạn đói làm vũ khí. Tổ chức Human Rights Watch đã cáo buộc Israel thực hiện "hành vi diệt chủng" đối với người Palestine ở Gaza bằng cách tước đoạt nguồn cung cấp nước đầy đủ của họ vào tháng 12 năm ngoái, trong khi Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) cho biết vào cùng thời điểm đó rằng có "đủ bằng chứng" để kết luận rằng “tội ác diệt chủng” đang xảy ra trên lãnh thổ Gaza.

Chính phủ Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên ICJ cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Gaza. Ireland đã tham gia vụ kiện của Nam Phi vào đầu năm nay. Tòa án tối cao của Liên hợp quốc đã ra lệnh cho Israel thực hiện "mọi biện pháp" để ngăn chặn một cuộc diệt chủng ở Gaza trong một phán quyết về yêu cầu của Nam Phi về các biện pháp khẩn cấp, hoạt động như một lệnh cấm trong khi tòa án xem xét toàn bộ nội dung của vụ án diệt chủng, một động thái có thể mất nhiều năm.

Một số nhân vật nổi tiếng của Israel cũng đưa ra cáo buộc tương tự. Chuyên gia về diệt chủng Omer Bartov đã viết một bài xã luận trên tờ New York Times nói rằng "kết luận không thể tránh khỏi là Israel đang phạm tội diệt chủng đối với người dân Palestine".

Nhà sử học người Israel Lee Mordechai cũng đưa ra quan điểm tương tự vào đầu tháng 7, khi tổng hợp cơ sở dữ liệu về tội ác chiến tranh của Israel ở Gaza và nói rằng có bằng chứng "cho thấy một trong những mục tiêu rất có thể của Israel" là "thanh trừng sắc tộc ở Dải Gaza".

An Châu (Tổng hợp)

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/them-long-trac-an-cho-gaza-i776950/