Kiểm tra tình trạng sức khỏe bệnh nhân hàng ngày sau ghép
Thách thức nhưng phải thành công
Ngày 2/3, nhận được tin từ Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia có người cho chết não ở TP. Hồ Chí Minh, GS.TS Phạm Như Hiệp - Giám đốc BVTW Huế kích hoạt hệ thống nhận điều phối tạng. Các bác sĩ được cử vào phối hợp cùng BV Nhân dân Gia Định, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia để nhận tạng.
Tuy nhiên, do điều kiện thời tiết, hãng bay hoãn giờ bay khiến mọi người lo lắng, căng thẳng. ThS.BS. Nguyễn Đức Dũng, Phụ trách Khoa Ngoại lồng ngực tim mạch, Trung tâm Tim mạch BVTW Huế nhớ lại: “Chuyến bay dự kiến khởi hành đầu ngày nhưng do sương mù nên trưa mới cất cánh khiến kíp đi lấy tim rất sốt ruột. Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị, khi vào đến nơi, chúng tôi phẫu tích tim lập tức. 16h10 cùng ngày, tim lên xe. Lực lượng cảnh sát dẫn đường giải phóng các điểm ách tắc nên chỉ trong 7 phút, tim hiến đã đến sân bay, kịp lên chuyến bay chiều về Huế”.
Đây là ca ghép khó quên đối với các y bác sĩ. Bệnh nhân (BN) được ghép là anh N.V.C, 36 tuổi, trú tại Quảng Nam từng bị tai nạn cách đây 6 năm, mắc bệnh cơ tim giãn, suy tim giai đoạn cuối, phân suất tống máu - EF 20%, áp lực động mạch phổi - PAPs ở mức 75-80mmHg. Bệnh nhân C. cao 1m75, nặng 89kg, khá tương đồng với thể trạng người hiến. Theo các bác sĩ BVTW Huế, đây là người nhận nặng cân nhất, có áp lực phổi cao nhất trong các ca ghép tim xuyên Việt, tạo nên thách thức lớn cho ê kíp ghép, nhất là khâu gây mê hồi sức. “Chỉ số PAPs lớn sẽ dẫn tới nguy cơ suy tim tăng áp lực động mạch phổi, các bác sĩ phải tính toán dự phòng phương án điều trị sau ghép. Việc chạy ECMO (ô xy hóa qua màng ngoài cơ thể) là cần thiết để hỗ trợ người bệnh lúc này”, một thành viên trong kíp ghép cho hay.
Tuy đối mặt với khó khăn song nếu không triển khai, BN sẽ không bao giờ có cơ hội ghép tạng vì rất khó có trái tim nào phù hợp với thể trạng cao lớn như vậy. Mệnh lệnh cứu sống người bệnh đặt lên vai các bác sĩ trách nhiệm phải nỗ lực cho ca ghép thành công.
Người bệnh tập thở trong phòng theo dõi đặc biệt
Sau 3 giờ 48 phút kể từ thời điểm rời lồng ngực người hiến, trái tim đập lại những nhịp đầu tiên trong cơ thể người đàn ông Quảng Nam. Sau phẫu thuật, BN được chuyển ra phòng hồi sức tiếp tục hồi sức tích cực: An thần thở máy, dùng các thuốc điều trị suy tim tăng áp lực động mạch phổi và duy trì ECMO. Do tình trạng suy tim và tăng áp lực động mạch nặng sau ghép, ê kíp hồi sức đã sử dụng các thuốc tăng cường co bóp cơ tim và giãn động mạch phổi cùng hệ thống ECMO cai tuần hoàn ngoài cơ thể thành công.
BSCK II Đặng Thế Uyên, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Trưởng Khoa gây mê hồi sức thông tin: “Trường hợp này gần như là tình huống ghép tim cấp cứu trên nền bệnh suy tim giai đoạn cuối do cơ tim giãn. BN nhiều lần xảy ra rối loạn nhịp tim, đe dọa tính mạng, phải cấy máy tạo nhịp phá rung (ICD). Áp lực động mạch phổi cao tạo nên nhiều bất lợi trong quá trình ghép. Rất may nhờ sự phối hợp đồng bộ, trang thiết bị hiện đại đáp ứng các tình huống hồi sức khó khăn, cộng với điều trị tích cực nên tim ghép hiện đã hoạt động tốt. Tình trạng huyết động hoàn toàn ổn định, người bệnh tự ăn uống và vận động nhẹ trên giường hồi sức”.
Một cuộc đời dừng lại, nhiều sự sống thắp lên
Trước đó, chiều tối 1/3, anh C.G.C (dân tộc Nùng ở TP. Hồ Chí Minh) bị tai nạn nghiêm trọng. Được cấp cứu điều trị tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, song tình hình ca bệnh không có chuyển biến. Sau khi được tư vấn, gia đình đồng ý hiến tim, gan, thận cứu 5 người bệnh suy tạng ở ba miền Bắc-Trung-Nam. Ông C.P.L, cha anh C. trải lòng: “Đây là sự mất mát lớn lao nhưng chúng tôi cố nén nỗi đau đồng thuận hiến tạng. Cháu ra đi, song mong nhiều người bệnh khác được sống tiếp, đó cũng là niềm an ủi đối với gia đình”.
Đón nhận trái tim của một người xa lạ, giây phút đầu tiên tỉnh lại, anh N.V.C. thấy ngực mình nhẹ nhàng hơn trước. Từ một tài xế lái xe tour là lao động chính, căn bệnh suy tim khiến anh trở thành gánh nặng cho gia đình. Người vợ rời đi, con thơ phải nhờ ba mẹ già nuôi nấng. “Cảm giác vui sướng thật khó tả. Tôi khỏe hơn nhiều, sau mỗi bữa ăn còn uống thêm sữa. Dù không biết người hiến tim là ai, thật lòng tôi muốn cảm ơn gia đình anh ấy thật nhiều vì đã cho tôi sống lại lần nữa. Được trở về nhà, tôi sẽ kiếm công việc nuôi con ăn học và phụ giúp ba mẹ trả nợ”, anh trải lòng.
Anh N.V.C. không kìm được nước mắt khi gặp lại mẹ sau 10 ngày trong phòng bệnh
Trong phòng chăm sóc đặc biệt sau ghép, anh N.V.C. tập thở, tập đi nhẹ nhàng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và điều dưỡng. Gặp lại mẹ sau khi được ghép tim, anh òa khóc như một đứa trẻ dù đã là cha của đứa con trai 7 tuổi. Người mẹ già vỗ về, an ủi con: “Được sống tiếp là mừng rồi con ơi”!
Bà Võ Thị Khiêm, mẹ BN ghép tim nhớ lại thời điểm bà đang hái rau thì nhận tin bác sĩ gọi chuẩn bị ghép tim. Bà tức tốc cùng con bắt xe ra Huế làm các thủ tục. Lúc nghe nhân viên Trung tâm Ghép tạng BVTW Huế tư vấn, giải thích, bà khóc miết, không nhớ được gì, chỉ nói theo bản năng: “Tui lo quá! Cứ dùng thuốc gì tốt nhất, mong các cô các bác cứu cháu với". Người mẹ Quảng Nam bộc bạch: “Sau khi bị tai nạn, vợ chồng nó chia tay, tôi nuôi con và cả cháu nội mới 25 tháng tuổi. Để chạy chữa cho đứa con trai duy nhất này, tôi với chồng bàn bạc bằng mọi giá vay mượn khắp nơi, còn gì bán nấy để cứu con. Giờ đây, không có từ ngữ nào diễn tả hết sự biết ơn này”!
Một cuộc đời ngừng lại, thay vì ôm lấy nỗi đau, người thân họ dũng cảm chọn cách “cho đi” để tái sinh 5 cuộc đời khác. Thân xác ấy không hòa vào cát bụi hoàn toànmà tiếp tục gieo mầm sự sống, lan tỏa những điều tốt đẹp nhân văn đến với cộng đồng.