Thêm nguồn lực để gìn giữ đại ngàn

3 giờ trướcBài gốc

Niềm vui của bà con dân tộc ở xã Pha Mu, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu, bên những cây rừng. (Ảnh: Việt Hoàng/TTXVN)

Những năm qua, kinh phí từ nguồn Thỏa thuận chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ đã giúp người dân trong tỉnh có thêm nguồn thu nhập, tạo sinh kế ổn định, cải thiện quản lý tài nguyên rừng.

Cải thiện sinh kế của người dân

Tỉnh Quảng Trị có tổng diện tích rừng 841.224ha (rừng tự nhiên 596.230ha, rừng trồng 244.933ha), tỷ lệ che phủ rừng đạt 61,47%. Với tiềm năng lớn về rừng tự nhiên, Quảng Trị được Chính phủ cho phép tham gia thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý tài chính chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) theo Nghị định số 107/2022/NĐ-CP ngày 28/12/2022, số tiền được phân bổ hơn 364 tỷ đồng (tỉnh Quảng Bình cũ được phân bổ 298 tỷ đồng, tỉnh Quảng Trị cũ 65,3 tỷ đồng).

Đến cuối tháng 6/2025, toàn tỉnh đã giải ngân gần 329 tỷ đồng, đạt hơn 90%-mức giải ngân thuộc nhóm cao trong các tỉnh thực hiện ERPA. Nguồn lực này đã góp phần hỗ trợ nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng của 121 chủ rừng tổ chức, cải thiện sinh kế cho hơn 11.900 hộ gia đình.

Giám đốc Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Ðộng Châu-Khe Nước Trong Bạch Thanh Hải cho biết, đơn vị được giao quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, lưu trữ và phát triển các nguồn gen động, thực vật quý hiếm với tổng diện tích đất rừng hơn 34.200ha. Trong đó, diện tích rừng được chi trả kinh phí giảm phát thải khí nhà kính hơn 10 tỷ đồng mỗi năm cho gần 29.000ha, Ban Quản lý đã sử dụng vào các mục đích thiết yếu, như tăng cường thực thi pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng; khoán bảo vệ rừng và hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng dân cư ở xã Kim Ngân (2 xã Kim Thủy và xã Lâm Thủy trước đây).

Bí thư chi bộ bản Rum Ho Hồ Văn Vàng cho biết, bản có 120 hộ, 372 nhân khẩu, được giao khoán bảo vệ 1.840ha rừng đặc dụng. Từ năm 2024 đến nay, dân bản đã nhận được nhiều đợt chi trả tiền bảo vệ rừng từ ERPA, mỗi đợt 3,6 triệu đồng/hộ. Ngoài ra, hằng năm, bản Rum Ho còn được hỗ trợ thêm mô hình sinh kế, giúp đỡ 3 hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mỗi hộ một con bò sinh sản. Tương tự, bản Phú Minh, xã Kim Phú (xã Thượng Hóa trước kia) đang quản lý, bảo vệ hơn 720ha rừng cộng đồng với nhiều loại gỗ quý trữ lượng lớn. Hiện, cộng đồng bản được nhận hơn 170.000 đồng/năm đối với mỗi ha rừng từ tiền bán tín chỉ carbon.

Ông Thái Xuân Hồng, Trưởng ban Quản lý rừng cộng đồng bản Phú Minh chia sẻ, có thêm nguồn hỗ trợ, người dân rất vui và thấy trách nhiệm của cộng đồng đối với rừng ngày càng cao. Ba năm nay, hàng trăm hộ dân bản được nhận tiền hỗ trợ bảo vệ rừng, có hộ được nhận hơn 5 triệu đồng/đợt từ tiền công đi tuần tra, giữ rừng. Cũng hưởng lợi từ nguồn kinh phí ERPA, 60 cộng đồng, nhóm hộ là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng Hướng Hóa và Đakrông đang quản lý 12.300ha rừng tự nhiên được chi trả hơn 1,5 tỷ đồng; hơn 80 hộ gia đình quản lý 557ha rừng tự nhiên được chi trả hơn 70 triệu đồng. Hằng năm, mỗi cộng đồng còn được hỗ trợ thêm 50 triệu đồng để phát triển sinh kế, sửa chữa nhà cộng đồng, lắp điện chiếu sáng đường nội bản.

Gỡ vướng để thí điểm thành công

Giai đoạn 2023-2025, thực hiện Nghị định số 107/2022/NĐ-CP của Chính phủ, tỉnh Quảng Trị đã tích cực triển khai thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ được ký giữa Ngân hàng Thế giới với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, diện tích rừng tự nhiên được chi trả hơn 596.000ha. Đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh có 127 cộng đồng là chủ rừng được chi trả 8,2 tỷ đồng từ ERPA; 92 cộng đồng tham gia nhận khoán bảo vệ rừng của các chủ rừng; 160 cộng đồng được hỗ trợ 50 triệu đồng mỗi cộng đồng/năm.

Hiện địa bàn tỉnh có 28 chủ rừng là tổ chức được chi trả tiền ERPA với diện tích gần 431.000ha; 93 chủ rừng là chính quyền cấp xã được giao trách nhiệm quản lý rừng tự nhiên với diện tích được chi trả hơn 87.650ha.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam đánh giá, trong 3 năm qua, an ninh môi trường rừng trong tỉnh cơ bản ổn định, bảo vệ rừng được giữ tại gốc, không để xảy ra các điểm nóng. Ngoài việc cung cấp nguồn thu nhập đáng kể giúp cải thiện đời sống người dân, việc thực hiện ERPA còn gắn kết cộng đồng thông qua việc cùng đưa ra các quyết định quan trọng của người dân như đồng thuận tham gia hoạt động quản lý rừng, xây dựng kế hoạch phát triển sinh kế.

Những kết quả sau 3 năm triển khai các nội dung của ERPA đã giúp Quảng Trị giữ vững tỷ lệ che phủ rừng đạt gần 61,5%, vào nhóm địa phương cao nhất cả nước. Tuy nhiên, quá trình thực hiện ERPA cũng gặp khó khăn, vướng mắc, tỷ lệ giải ngân thực tế của các chủ rừng là tổ chức, chính quyền cấp xã còn thấp, tiến độ chi trả tiền cho người bảo vệ rừng ở một số nơi vẫn chậm. Tình trạng chậm mở tài khoản chi trả của người hưởng lợi và thiếu nhân lực chuyên môn ở cấp cơ sở, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, chi trả. Việc sáp nhập, hợp nhất tỉnh và thành lập xã mới khiến việc xác định diện tích rừng và đối tượng thụ hưởng cần thêm thời gian để kiểm tra, rà soát trước khi phân bổ tiền cho đối tượng thụ hưởng cuối cùng là những người được giao khoán, bảo vệ rừng.

Do vậy, dù chương trình kết thúc vào cuối năm nay nhưng hiện nguồn kinh phí ERPA tại các chủ rừng tổ chức còn khá lớn, chưa giải ngân được. Trước thực tế này, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo các địa phương, đơn vị và chủ rừng đẩy nhanh giải ngân kinh phí ERPA năm 2025, bảo đảm công khai, dân chủ, công bằng, đúng đối tượng, phấn đấu hoàn thành giải ngân chương trình; đồng thời tổng kết, đánh giá quá trình thí điểm để báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường phục vụ việc mở rộng, thể chế hóa dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon của rừng trên cả nước trong thời gian tới.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục triển khai thực hiện chương trình ERPA đến hết năm 2026. Trong đó, đề nghị xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định số 107/2022/NĐ-CP theo hướng cho phép mở rộng đối tượng nhận khoán và hạn mức khoán bảo vệ rừng; sử dụng nguồn ERPA lồng ghép với nguồn ngân sách thực hiện cho bảo vệ rừng, khoán bảo vệ rừng.

HƯƠNG GIANG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/them-nguon-luc-de-gin-giu-dai-ngan-post910058.html