Thêm tiếng nói thúc giục Nhật Bản xem lại ba nguyên tắc hạt nhân

4 giờ trướcBài gốc

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Itsunori Onodera (Ảnh: JIJI)

Đây là tín hiệu mới nhất cho thấy Tokyo có thể tính đến khả năng điều chỉnh các nguyên tắc này.

Trong chương trình của NHK ngày 21/12, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Itsunori Onodera nói rằng chính phủ vẫn tuân thủ các nguyên tắc này như một định hướng chính sách, nhưng “vấn đề là phải làm gì trong thời gian tới”.

“Nhật Bản đang nằm dưới ô hạt nhân của Mỹ, về bản chất là Mỹ cam kết bảo vệ Nhật Bản, kể cả trong trường hợp phải sử dụng vũ khí hạt nhân. Theo quan điểm của tôi, tránh thảo luận về hạt nhân mà không cân nhắc điều gì là thiếu trách nhiệm về chính trị. Tôi tin rằng đây là vấn đề cần được thảo luận”, cựu Bộ trưởng Quốc phòng nói.

Ông Onodera cũng đề cập tới tuyên bố năm 2010 của Ngoại trưởng Katsuya Okada thời điểm đó, rằng Nhật Bản chính thức tạo ra một ngoại lệ đối với cam kết không tiếp nhận vũ khí hạt nhân, cho phép chính phủ trong tình huống khẩn cấp có thể quyết định việc các tàu quân sự Mỹ mang vũ khí hạt nhân được tạm thời vào lãnh thổ Nhật Bản.

Ông Onodera cho biết, chính phủ của Thủ tướng Sanae Takaichi vẫn duy trì lập trường này.

“Tuy nhiên, tôi cho rằng điều then chốt là phải xem xét một cách thấu đáo liệu chừng đó đã đủ hay chưa”, ông nói.

Ông Onodera hiện là Chủ tịch Ủy ban nghiên cứu an ninh của LDP. Phát biểu của ông là tín hiệu mới nhất cho thấy ngày càng có nhiều ý kiến thúc đẩy thảo luận về vấn đề này.

Vài ngày trước, một quan chức cấp cao của chính phủ và là cố vấn an ninh của Thủ tướng Takaichi bày tỏ quan điểm cá nhân, rằng Tokyo nên sở hữu vũ khí hạt nhân của riêng mình.

Ngày 20/12, Mỹ dường như dội gáo nước lạnh vào ý tưởng Nhật Bản sở hữu vũ khí hạt nhân, khi Bộ Ngoại giao Mỹ ca ngợi Nhật Bản là “lãnh đạo toàn cầu và đối tác có giá trị của Mỹ trong lĩnh vực không phổ biến vũ khí hạt nhân”, đồng thời tái khẳng định cam kết duy trì ô hạt nhân bảo vệ đồng minh Đông Bắc Á.

Trong phiên chất vấn tại Quốc hội tháng trước, Thủ tướng Takaichi cho biết chính phủ của bà đang chuẩn bị trình sửa đổi các văn kiện an ninh quốc gia then chốt vào cuối năm tới, và “hiện chưa phải giai đoạn” để bà có thể “khẳng định dứt khoát” rằng ngôn từ của các nguyên tắc sẽ được giữ nguyên.

Phát biểu này gây chú ý, bởi trong cuốn sách xuất bản năm 2024 mang tên Kokuryoku Kenkyu (Nghiên cứu sức mạnh quốc gia), bà Takaichi từng viết rằng việc không cho phép đưa vũ khí hạt nhân vào Nhật Bản là “không thực tế nếu chúng ta kỳ vọng Mỹ cung cấp ‘sự răn đe mở rộng’”, ám chỉ cam kết của Mỹ bảo vệ Nhật Bản, bao gồm bằng vũ khí hạt nhân.

“Tôi lo ngại cụm từ ‘duy trì ba nguyên tắc phi hạt nhân’ có thể trở thành trở ngại nếu chúng ta đối mặt với một cuộc khủng hoảng cực đoan”, bà Takaichi viết.

Tại cuộc họp báo ngày 19/12 vừa qua, khi được hỏi về khả năng sửa đổi nguyên tắc, Bộ trưởng Quốc phòng Shinjiro Koizumi tái khẳng định cam kết của chính phủ đối với các nguyên tắc này như một định hướng chính sách, nhưng cho biết mọi phương án đều sẽ được thảo luận.

“Việc chúng tôi xem xét tất cả lựa chọn, không loại trừ bất kỳ khả năng nào, và tiến hành thảo luận để bảo vệ sinh mạng cũng như cuộc sống hòa bình của người dân Nhật Bản là điều hoàn toàn tự nhiên”, ông nói.

Trước đây LDP từng tìm cách sửa đổi các nguyên tắc, như đề xuất năm 2011 về “2,5 nguyên tắc phi hạt nhân”, nhằm cho phép các tàu quân sự Mỹ mang vũ khí hạt nhân cập cảng Nhật Bản.

Tuy nhiên, việc thuyết phục dư luận trong nước ủng hộ những điều chỉnh như vậy sẽ không dễ dàng.

Theo cuộc khảo sát dư luận do Jiji Press thực hiện đầu tháng này, 46,6% số người được hỏi cho rằng nên giữ nguyên tắc, trong khi 28,2% ủng hộ sửa đổi và 25,2% trả lời không biết hoặc không có ý kiến.

Được đưa ra từ năm 1967, ba nguyên tắc phi hạt nhân được các chính phủ Nhật Bản duy trì liên tục và trên thực tế được coi là chính sách quốc gia.

Bình Giang

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/them-tieng-noi-thuc-giuc-nhat-ban-xem-lai-ba-nguyen-tac-hat-nhan-post1806621.tpo