Thép dư thừa của thế giới có thể tràn vào Đông Nam Á

3 ngày trướcBài gốc

Thép thành phẩm đang chờ vận chuyển tại một nhà máy ở Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Hôm 12-3, Tổng thống Donad Trump áp thuế nhôm thép 25% trên toàn cầu, loại bỏ các miễn trừ trước đây đối với Liên minh châu Âu (EU), Mexico, Canada, Hàn Quốc, Úc, Nhật Bản, Brazil. Ngoài ra, ông Trump áp dụng một tiêu chuẩn mới cho Bắc Mỹ, yêu cầu thép nhập khẩu từ các nước Bắc Mỹ phải được “nấu chảy và đổ khuôn” trong khu vực này.

Những thay đổi này có thể chặn dòng chảy thép của Trung Quốc vào Mỹ thông qua các nước thứ ba như Mexico, Canada để né thuế.

Trong năm 2024, Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc lần lượt là những nhà xuất khẩu thép lớn nhất sang Mỹ. Theo Ignacio Martínez Cortés, điều phối viên Phòng thí nghiệm Thương mại, kinh tế và kinh doanh tại Đại học Tự trị quốc gia Mexico, khoảng 30% lượng thép xuất khẩu của Mexico sang Mỹ có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Vào tháng 9 năm ngoái, một số sản phẩm thép của Trung Quốc bị Mỹ áp thuế 25% sau cuộc điều tra của Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ (USTR) dựa vào mục 301 của Đạo luật thương mại năm 1974, cho phép USTR áp thuế quan với các sản phẩm nước ngoài nếu xác định rằng các hành vi, chính sách của nước ngoài phân biệt đối xử và hạn chế thương mại của Mỹ.

Trong năm nay, Tổng thống Donald Trump cũng đã áp thuế bổ sung tổng cộng 20% trong hai đợt đối với tất cả hàng hóa từ Trung Quốc bao gồm thép.

Điều này có nghĩa là hiện nay thép của Trung Quốc bán trực tiếp vào Mỹ chịu thuế ít nhất 70%, không bao gồm thuế chống trợ cấp và chống phá giá đối với một số sản phẩm thép cụ thể.

Trong một diễn khác, EU lên kế hoạch giảm hạn ngạch nhập khẩu thép 15%, áp dụng kể từ tháng 4 như là biện pháp ngăn chặn thép giá rẻ chảy mạnh vào khối này do tác động từ thuế quan của Mỹ.

Gần đây, Bộ trưởng Thương mại Úc, Don Farrell, kêu gọi các nhà sản xuất thép và nhôm tìm kiếm các thị trường mới ở châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và các nước Đông Nam Á để đa dạng hóa xuất khẩu. Lời kêu gọi được đưa ra sau khi Mỹ không chấp nhận đề nghị miễn trừ mức thuế 25% đối với nhôm thép của Úc.

Mỹ là thị trường lớn của ngành công nghiệp nhôm thép Úc, nhập khẩu khoảng 650 triệu đô la Mỹ sản phẩm nhôm thép hàng năm từ Úc.

Sau 4 đợt áp thuế của Mỹ kể từ năm 2018, thép của Trung Quốc đang chịu mức thuế lên đến 70% khi bán sang Mỹ. Ảnh: Mysteel

Bối cảnh trên khiến các chuyên gia trong ngành lo ngại Đông Nam Á sẽ tràn ngập thép giá rẻ của Trung Quốc trong thời gian tới giữa lúc tỷ lệ sử dụng công suất của các nhà máy thép trong khu vực thấp hơn so với mức trung bình trên toàn cầu.

“Trung Quốc không thể giảm sản lượng thép chỉ qua một đêm. Nếu không thể xuất khẩu sang Mỹ, thép dư thừa của Trung Quốc sẽ cần các thị trường khác, trong đó, Đông Nam Á là điểm đến hàng đầu. Chúng ta đang chứng kiến lịch sử lặp lại”, Yeoh Wee Jin, Tổng thư ký Hiệp hội sắt thép Đông Nam Á (SEAISI) nói khi đề cập đến cuộc khủng hoảng ngành thép trong khu vực vào năm 2020 do công suất dư thừa của Trung Quốc.

Trung Quốc sản xuất khoảng 1 tỉ tấn thép thô trong năm 2024, ngang bằng với mức đỉnh vào năm 2020 khi tình trạng dư thừa nguồn cung khiến giá thép sụp đổ, buộc các chính phủ ASEAN áp thuế chống bán phá giá để bảo vệ ngành thép trong nước.

Mysteel, cổng thông tin cổng thông tin hàng đầu thế giới về thị trường thép dự báo, Trung Quốc sẽ giảm sản lượng thép thô xuống còn 900 triệu tấn trong năm 2025. Nhưng con số này vẫn còn cao hơn mức mà các thị trường có thể hấp thụ.

Trong khi một số ngành công nghiệp như xây dựng, hạ tầng và ô tô có thể hưởng lợi nhờ giá thép rẻ hơn, Yeoh Wee Jin cảnh báo, tác động dài hạn với ngành thép Đông Nam Á có thể rất nghiêm trọng.

“Các nhà sản xuất thép ở Đông Nam Á vốn đã chật vật vì chi phí cao, có thể buộc phải giảm sản lượng, làm suy yếu thêm chuỗi cung ứng thép của khu vực”, ông nói và kêu gọi các nhà sản xuất thép trong khu vực phải tìm cách thích ứng với thuế quan thông qua đổi mới hoặc sáp nhập

Akbar Djohan, Chủ tịch Hiệp hội ngành công nghiệp sắt thép Indonesia bày tỏ lo ngại, Indonesia có thể sẽ tràn ngập thép tấm ô tô giá rẻ của Trung Quốc do thuế quan của Mỹ. Ông nói, thép cuộn cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc, một vật liệu quan trọng để sản xuất ô tô, có thể gây áp lực cho các nhà sản xuất trong nước.

ASEAN-6, gồm Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore, Philippines, Việt Nam chiếm tổng cộng 2,9% sản lượng thép thô toàn cầu trong năm 2024, theo dữ liệu của Hiệp hội thép thế giới (WSA).

Một báo cáo của Liên đoàn sắp thép Malaysia (MISIF) hồi tháng 6-2023 chỉ ra công suất thép đang dư thừa trong khu vực, với tỷ lệ sử dụng công suất chỉ ở mức 61%, thấp hơn mức trung bình 75,7% trên toàn cầu. Nhu cầu thép của ASEAN-6 vẫn đang phục hồi chậm sau đại dịch Covid-19, với mức tiêu thụ trong năm 2023 giảm 1,9% so với năm 2022.

Chủ tịch MISIF Mahendran Abdullah cho biết, mối lo lắng lớn nhất hiện nay là công suất thép dư thừa của Trung Quốc, dẫn đến nước này xuất khẩu kỷ lục 110,7 triệu tấn thép trong năm 2024.

Ông nhấn mạnh, nếu Đông Nam Á không có các biện pháp phòng vệ mạnh mẽ, khu vực sẽ tràn ngập thép giá rẻ của Trung Quốc, dẫn đến nguồn cung dư thừa và các nhà máy thép phải giảm công suất.

Theo vị chủ tịch này, vấn đề không phải là các nhà sản xuất thép ở ASEAN thiếu tính cạnh tranh mà là sân chơi không công bằng. Nhiều nhà sản xuất thép của Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước có thể chịu đựng mức lỗ hàng tỉ đô la. Các công ty thép tư nhân ở ASEAN không thể gồng lỗ lớn như vậy.

Khoảng thời gian 3-6 tháng tới là thời điểm quan trọng để ngành thép trong khu vực kiểm định tác động thực sự từ chính sách thuế quan của Mỹ.

“Nếu ASEAN không hành động, chúng ta có nguy cơ trở thành bãi ‘xả’ thép dư thừa của thế giới”, Mahendran Abdullah cảnh báo.

Theo Business Times, Mysteel

Chánh Tài

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/thep-du-thua-cua-the-gioi-co-the-tran-vao-dong-nam-a/