Thí điểm bỏ room tín dụng từ năm 2026: Cú hích cho các ngân hàng

15 giờ trướcBài gốc

Bỏ room tín dụng, thêm cơ hội cạnh tranh. (Ảnh: Vietnam+)

Thủ tướng Chính phủ vừa yêu cầu Ngân hàng Nhà nước khẩn trương xây dựng có lộ trình và thí điểm việc gỡ bỏ biện pháp giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (room tín dụng) để thực hiện từ năm 2026. Theo các chuyên gia, đây là bước đi quan trọng, mở ra cơ hội bứt phá cho hệ thống ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng quy mô nhỏ.

Bỏ room tín dụng, thêm cơ hội cạnh tranh

Room tín dụng được Ngân hàng Nhà nước áp dụng từ năm 2011, sau giai đoạn tín dụng tăng nóng (trên 30%/năm) giai đoạn 2009–2010, gây lạm phát cao và bất ổn vĩ mô.

Tuy nhiên, sau gần 15 năm, hệ thống ngân hàng đã thay đổi mạnh mẽ, với các công cụ kiểm soát hiện đại hơn, duy trì tín dụng an toàn, minh bạch, không lo tăng trưởng tín dụng nóng, tránh đẩy lãi suất huy động và cho vay lên cao đột biến.

Tán thành chủ trương bỏ room tín dụng, ông Nguyễn Tú Anh – Giám đốc Nghiên cứu Trường Đại học VinUni, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước cho rằng việc duy trì room tín dụng lâu dài làm giảm tính cạnh tranh của hệ thống.

“Room tín dụng thực chất là cơ chế chia thị phần. Khi hạn mức bị giới hạn, các ngân hàng không còn động lực cạnh tranh lãi suất, vì miếng bánh đã phân chia sẵn. Dỡ bỏ room sẽ khơi thông cạnh tranh lành mạnh, từ đó giúp lãi suất giảm, hỗ trợ nền kinh tế,” ông Tú Anh nhận định.

Không chỉ gây bất lợi cho ngân hàng, room tín dụng còn ảnh hưởng đến khách hàng. Nhiều doanh nghiệp có khoản vay ngắn hạn theo tiến độ dự án nhưng khi đáo hạn lại không được gia hạn do ngân hàng “hết room”, khiến dòng vốn bị gián đoạn.

Nhận định về chỉ đạo này, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân - Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh nhận định chính sách bỏ room tín dụng trong thời gian tới được xem là yếu tố mở ra nhiều cơ hội bứt phá cho các ngân hàng quy mô nhỏ.

“Trong thời điểm hiện tại, khi bỏ room, ngân hàng nhỏ có thể dễ dàng tăng trưởng 20%, thậm chí 30% nếu họ có chiến lược và chính sách đúng mà không bị hạn chế về hạn mức tín dụng,” ông Huân cho biết.

Bỏ room sẽ giúp các ngân hàng linh hoạt hơn trong hoạt động tín dụng, đồng thời tiết giảm thủ tục, chi phí và thời gian. (Ảnh: Vietnam+)

Theo ông Huân, hiện nhu cầu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026 trở đi được dự báo ở mức 10%/năm, đồng nghĩa tín dụng cần tăng 20%-25%/năm. Với quy mô tín dụng khoảng 200.000 tỷ đồng, một ngân hàng nhỏ chỉ cần tăng thêm 20.000 tỷ đồng là đạt mốc 10%, trong khi các “ông lớn” sẽ gặp áp lực lớn hơn để đạt mức tăng tương đương.

Về phía ngân hàng thương mại, ông Lê Thanh Tùng - thành viên Hội đồng quản trị VietinBank cho rằng việc tiến tới bỏ room tín dụng là phù hợp với định hướng chuyển từ quản lý hành chính sang điều tiết theo thị trường. Điều này sẽ giúp các ngân hàng linh hoạt hơn trong hoạt động tín dụng, đồng thời tiết giảm thủ tục, chi phí và thời gian.

Kiểm soát rủi ro vẫn là ưu tiên hàng đầu

Dù ủng hộ chủ trương nới lỏng, nhiều chuyên gia cảnh báo cần đi kèm các biện pháp kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt trong quản trị rủi ro và chất lượng tài sản.

Ông Nguyễn Hữu Huân lưu ý việc bỏ room tín dụng sẽ đi kèm các yêu cầu kiểm soát chặt chẽ hơn về chất lượng tài sản và quản trị rủi ro theo tiêu chuẩn Basel III. Nếu không kiểm soát tốt, nợ xấu tăng cao hoặc chất lượng tài sản giảm sút sẽ khiến ngân hàng khó tận dụng được cơ hội.

Một điểm quan trọng khác là sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng. Luật mới cho phép ngân hàng xử lý tài sản đảm bảo khi nợ quá hạn mà không cần ra tòa – rút ngắn đáng kể thời gian xử lý nợ xấu từ 2–3 năm xuống chỉ còn vài tháng. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng với các ngân hàng nhỏ vốn có tỷ lệ nợ xấu cao hơn.

“Luật sửa đổi sẽ giúp tạo sân chơi bình đẳng hơn cho toàn hệ thống, không còn đặc quyền đặc lợi như trước, từ đó thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và phát triển bền vững,” ông Huân nhận định.

Ông Lê Thanh Tùng cũng đồng tình rằng việc bỏ room tín dụng đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước phải triển khai các công cụ kiểm soát gián tiếp mới, như yêu cầu tăng vốn tự có, giám sát hệ số an toàn vốn và rủi ro thanh khoản – các yếu tố nền tảng để đảm bảo sự ổn định của hệ thống khi không còn công cụ hành chính trực tiếp.

Đại diện VietinBank ông Lê Thanh Tùng cũng lưu ý, việc bỏ room tín dụng phải dựa trên những công cụ kiểm soát mới như quy định quản trị rủi ro theo chuẩn quốc tế (Basel III), yêu cầu tăng vốn tự có tương ứng với mức tăng trưởng tín dụng. Đây sẽ là cơ sở để đảm bảo an toàn hệ thống trong điều kiện không còn công cụ room tín dụng.

Trước đó, trao đổi với báo chí, ông Phạm Chí Quang - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết cơ quan này đang nghiên cứu lộ trình kỹ lưỡng để tiến tới bỏ hoàn toàn room tín dụng, đảm bảo không gây xáo trộn và vẫn giữ ổn định vĩ mô. Quá trình này sẽ không diễn ra đột ngột mà thực hiện theo từng giai đoạn, phù hợp với tình hình kinh tế trong và ngoài nước.

Ngân hàng Nhà nước cho biết đang nghiên cứu lộ trình kỹ lưỡng để tiến tới bỏ hoàn toàn room tín dụng. (Ảnh: Vietnam+)

Theo ông Quang, một trong những thách thức lớn khi bỏ room là kiểm soát lãi suất. Trong điều kiện không có giới hạn tín dụng, các ngân hàng có thể đẩy mạnh cho vay, khiến lãi suất tăng trở lại. Do đó, Ngân hàng Nhà nước cần chủ động điều hành lãi suất linh hoạt và sát sao.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục đánh giá tác động toàn diện, đảm bảo nâng cao tính chủ động cho các tổ chức tín dụng nhưng vẫn kiểm soát chặt rủi ro, không ảnh hưởng đến an ninh kinh tế và ổn định hệ thống tài chính quốc gia,” ông Quang nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần duy trì ba nguyên tắc cốt lõi khi không còn sử dụng công cụ room tín dụng: Tránh tín dụng tăng nóng vào các lĩnh vực rủi ro như bất động sản và chứng khoán. Nếu có dấu hiệu bất ổn, cần xem xét tái áp dụng công cụ room mang tính tạm thời để hạ nhiệt; kiểm soát phân bổ tín dụng, tránh để vốn chảy lệch vào các “sân sau” hay nhóm lợi ích, dẫn đến mất cân đối thị trường.

Đặc biệt cần thiết lập lộ trình dài hạn, tiến tới cân bằng giữa tín dụng ngân hàng và các kênh huy động vốn khác như chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/thi-diem-bo-room-tin-dung-tu-nam-2026-cu-hich-cho-cac-ngan-hang-post1055461.vnp