Thi hành án dân sự: Rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí

4 giờ trướcBài gốc

Dự kiến giảm khoảng 30% thời gian, 13% chi phí

Ngày 12/8/2025, tiếp tục phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi cho biết, việc ban hành Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) nhằm tiếp tục thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới tổ chức và hoạt động thi hành án dân sự; khắc phục những hạn chế, bất cập về thể chế, đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền được thực thi hiệu quả.

Đồng thời, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và Nhà nước; góp phần giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật; tăng cường pháp chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội.

Một trong những nội dung sửa đổi, bổ sung tại Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) đó là hoàn thiện quy định về trình tự, thủ tục, rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự.

Thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ về hoàn thiện cơ chế nâng cao chất lượng, hiệu quả thi hành án dân sự theo hướng rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí theo Nghị quyết số 27-NQ/TW; đồng thời nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, bất cập từ thực tiễn công tác thi hành án dân sự, dự thảo Luật có trọng tâm sửa đổi, bổ sung các quy định về trình tự, thủ tục thi hành án dân sự.

Luật Thi hành án dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định thời hạn cho hầu hết các thủ tục thi hành án. Qua rà soát, tổng số thời gian tổ chức thi hành xong một vụ việc với đầy đủ các thủ tục, tình huống pháp lý từ khi ra quyết định thi hành án đến khi kết thúc vẫn còn dài, chi phí còn cao.

Thực hiện yêu cầu về “rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí” theo Nghị quyết số 27-NQ/TW, Bộ Tư pháp đã rà soát từng thời hạn, thủ tục trong quy trình tổ chức thi hành án. Trên cơ sở đó, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các điều khoản và dự kiến giảm khoảng 30% về thời gian và 13% về chi phí tổ chức thi hành đối với một vụ việc.

Cụ thể những nội dung sửa đổi, bổ sung về trình tự, thủ tục thi hành án dân sự cụ thể như sau: Bổ sung nguyên tắc tăng cường sử dụng, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, hiện đại hóa hoạt động thi hành án dân sự nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW (khoản 6 Điều 4).

Bổ sung quy định cơ quan thi hành án dân sự chủ động ra quyết định thi hành án đối với khoản bồi thường cho tổ chức, cá nhân được tuyên trong bản án, quyết định hình sự trong trường hợp cơ quan thi hành án dân sự đã thu được tiền ở giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử (Điều 22).

Bổ sung phương thức thông báo thi hành án trực tiếp bằng phương tiện điện tử bên cạnh các phương thức khác nhằm giải quyết khó khăn, giảm thiểu chi phí và tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong thông báo thi hành án dân sự, đặc biệt là các vụ đại án (Điều 24).

Bổ sung quy định trong trường hợp không xác định được địa chỉ của người được thông báo là người nước ngoài hoặc công dân Việt Nam đang ở nước ngoài thì việc thông báo được thực hiện trên phương tiện điện tử".

Rút ngắn thời hạn xác định, phân chia tài sản của người phải thi hành án trong khối tài sản chung để thi hành án từ 45 ngày xuống còn 30 ngày (Điều 28).

Sửa đổi quy định về thủ tục xử lý tài sản

Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) cũng sửa đổi quy định về chủ sở hữu chung được ưu tiên mua phần tài sản của người phải thi hành án nhằm rút ngắn thời gian, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật trong tổ chức thi hành án.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi)

Cụ thể như sau: Giảm thời hạn chủ sở hữu chung được quyền ưu tiên mua phần tài sản của người phải thi hành án trong khối tài sản chung từ 90 ngày đối với bất động sản, 30 ngày đối với động sản xuống còn 30 ngày đối với bất động sản, 15 ngày đối với động sản.

Đối với những lần bán tài sản tiếp theo, có quyền ưu tiên mua trước thời điểm mở cuộc đấu giá 3 ngày làm việc (Điều 58).

Sửa đổi quy định giảm giá trong trường hợp tài sản đấu giá không thành. Theo đó, chấp hành viên có quyền quyết định giảm giá trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản (khoản 3 Điều 58).

Giảm thời hạn thông báo để đương sự đến nhận tiền từ 15 ngày xuống 10 ngày, nhận tài sản từ 3 tháng (90 ngày) xuống 30 ngày, giảm được tối đa 60 ngày đối với khoản trả lại tiền, tài sản cho đương sự (Điều 74).

Bổ sung quy định nhằm xử lý đối với các trường hợp án chưa có điều kiện thi hành trong nhiều năm, cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện xác minh định kỳ nhưng người phải thi hành án vẫn không có điều kiện thi hành, Nhà nước phải đảm bảo nhân lực, vật lực, chi phí để theo dõi (khoản 3 Điều 27).

Sửa đổi quy định về thủ tục xử lý tài sản mà bản án, quyết định hình sự tuyên kê biên để bảo đảm thi hành án theo hướng Chấp hành viên xử lý tài sản theo đúng hiện trạng tài sản (nếu tài sản thay đổi sau khi có bản án) nhằm rút ngắn thời gian, thủ tục để bảo đảm thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước (Điều 75).

Đáng chú ý, sửa đổi quy định về thi hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo hướng nhanh gọn, phù hợp với tính chất phải kịp thời của loại quyết định này.

Theo đó, không quy định thủ tục áp dụng biện pháp bảo đảm để thi hành các quyết định khẩn cấp tạm thời về cấm chuyển dịch tài sản, phong tỏa tài khoản vì không cần thiết, bản chất các loại quyết định khẩn cấp tạm thời này đã là các biện pháp bảo đảm thi hành án, không phát sinh thủ tục tổ chức thi hành nên chỉ cần thực hiện thông báo theo thủ tục chung.

Đồng thời, không quy định phải thực hiện thủ tục kê biên, xử lý tài sản để thi hành quyết định khẩn cấp tạm thời về cho thu hoạch, bán hoa màu, cắt giảm được thời gian tổ chức thực hiện công việc cưỡng chế kê biên, xử lý tài sản (Điều 77).

Mặt khác, bổ sung phương thức thanh toán tiền thi hành án qua chuyển khoản. Đối với việc thu tiền thi hành án, dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành án Luật cũng sẽ quy định thu qua tài khoản, đồng thời, cơ quan thi hành án dân sự sẽ cung cấp mã QR trên quyết định thi hành án, giấy báo nộp tiền để người phải thi hành án thực hiện các thủ tục có liên quan mà không cần đến trụ sở cơ quan thi hành án dân sự (Điều 40).

Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với sự cần thiết ban hành luật với các lý do như được nêu tại tờ trình của Chính phủ. Việc sửa đổi toàn diện luật nhằm cụ thể hóa chủ trương, định hướng của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, thực hiện xã hội hóa một số hoạt động thi hành án dân sự; khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự và bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, nhất là với các luật về tổ chức các cơ quan tư pháp mới được Quốc hội thông qua.

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/thi-hanh-an-dan-su-rut-ngan-thoi-gian-giam-thieu-chi-phi-414921.html