Đầu tư công giúp gia tăng cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp lĩnh vực xây lắp, vật liệu. Trong ảnh: Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành
Đầu tư công đóng vai trò then chốt
Năm 2025, đầu tư công được xác định là một trong những trụ cột chính sách và đóng vai trò then chốt trong việc duy trì đà tăng trưởng kinh tế, là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8% của năm nay.
Kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 ở mức cao nhất 5 năm gần đây, tốc độ giải ngân được đẩy mạnh, đi cùng các chính sách hỗ trợ. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực hạ tầng, vật liệu xây dựng, logistics…, mở ra nhiều cơ hội đầu tư tiềm năng trên thị trường chứng khoán.
Tại Hội nghị thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu rõ quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công trong năm 2025, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách để thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Thủ tướng yêu cầu tập trung hoàn thành mục tiêu đến hết năm 2025, có 3.000 km đường bộ cao tốc, 1.000 km đường ven biển, khánh thành Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, khởi công tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng…
Bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động vẫn là điều lo ngại của các nhà đầu tư. Các con số thống kê cho thấy, đến hết tháng 4/2025, có 19/32 quỹ mở đầu tư cổ phiếu tăng nắm giữ tiền mặt, điều này phản ánh tâm lý phòng thủ vẫn đang duy trì. Chiến lược đầu tư hiện đã được các nhà đầu tư tập trung vào yếu tố nội tại của doanh nghiệp nhiều hơn, thay vì nương theo các yếu tố khó lường của bối cảnh chung. Trước tình hình này, các nhóm ngành ít bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại, cùng với bệ đỡ từ chính sách của Chính phủ được các chuyên gia khuyến khích nhà đầu tư ưu tiên lựa chọn.
Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân mở ra dư địa lớn cho các doanh nghiệp, tập đoàn, tạo động lực cho hàng loạt doanh nghiệp niêm yết. Cùng với đó, lĩnh vực đầu tư công được chú trọng với mục tiêu tập trung hoàn thành các dự án trọng điểm gồm 3.000 km đường cao tốc, Vành đai 3 TP.HCM, Vành đai 4 Hà Nội, 1.000 km đường ven biển, sân bay Long Thành, nhà ga T3 Tân Sơn Nhất, T2 Nội Bài, cảng Liên Chiểu, cảng Cần Giờ, đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đường dây 500 kV mới… Đây là cơ hội cho doanh nghiệp niêm yết tận dụng làn sóng đầu tư công, cùng các chính sách thúc đẩy của Chính phủ.
Xây dựng hạ tầng bứt phá
Các doanh nghiệp xây dựng hạ tầng được đánh giá là nhóm nhận được lợi ích trực tiếp từ làn sóng đầu tư công năm 2025.
Nhiều dự án, công trình quan trọng được hoàn thành trong năm 2025 sẽ giúp các doanh nghiệp hưởng lợi nhờ giá trị hợp đồng xây lắp, xây dựng gia tăng và dần ghi nhận bàn giao khi dự án hoàn thành. Sau khi nhà ga T3, sân bay Tân Sơn Nhất khánh thành, nhà ga Nội Bài được xây dựng và dự kiến hoàn thành trong quý IV/2025, nhà thầu niêm yết tham gia thi công 2 công trình này là ACV và Vinaconex. Loạt doanh nghiệp khác như CTCP Cơ điện lạnh (REE), CTCP Xây dựng Coteccons (CTD), CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC), CTCP Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (HHV), Công ty cổ phần FECON (FCN)… cũng cho thấy tiềm năng tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ trong thời gian tới, khi tham gia vào các dự án lớn như Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, 12 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn II, Vành đai 3 TP.HCM…
Với “ông lớn” Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex), dù kết quả kinh doanh kém khả quan trong quý I/2025 khi doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế lần lượt giảm 2% và 72% so với cùng kỳ năm ngoái, song các dự báo về doanh thu năm 2025 vẫn ở chiều hướng tích cực đến từ mảng xây lắp - lĩnh vực cốt lõi của Vinaconex.
Vinaconex liên tiếp trúng thầu tại các dự án hạ tầng quốc gia có quy mô lớn như một số gói thầu thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn II, Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Vành đai 3 TP.HCM. Nhờ xu hướng đẩy mạnh xây dựng hạ tầng, ước tính mỗi năm, Vinaconex trúng thầu khoảng 10.000 - 11.000 tỷ đồng, kết quả kinh doanh kỳ vọng tiếp tục duy trì đà cải thiện trong các năm tới.
Phân tích của chuyên gia Công ty Chứng khoán Phú Hưng cho thấy, khối lượng backlog (đơn hàng tồn đọng) còn lại năm 2025 - 2026 của Vinaconex tương đối lớn, ước tính cao gấp 1,8 lần doanh thu bình quân giai đoạn 2023 - 2024, tương đương khoảng 15.500 tỷ đồng, với điểm rơi doanh thu chủ yếu trong năm 2025.
Ước tính doanh thu thuần mảng xây lắp của Vinaconex năm 2025 và 2026 đạt lần lượt là 11.200 tỷ đồng (tăng 21%) và 11.700 tỷ đồng (tăng 5%).
Hay như CTCP Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (mã HHV) cũng sở hữu lượng backlog lớn. Công ty cho biết, năm 2025, tiếp tục thực hiện các hợp đồng thi công xây lắp đã ký kết, trong đó các gói thầu của Dự án Cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Đồng Đăng - Trà Lĩnh, sẽ đóng góp phần lớn doanh thu. Dự kiến doanh thu mảng xây dựng từ các dự án năm 2025 mang về 1.392,5 tỷ đồng cho Đèo Cả.
Kế hoạch hợp nhất của Đèo Cả cho năm 2025 là 3.584 tỷ đồng tổng doanh thu và 555,62 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, lần lượt tăng trưởng 8% và 12% so với năm trước.
Khối lượng backlog 2025-2027 của Đèo Cả ước tính đạt khoảng 3.800 tỷ đồng, tăng gấp 3,5 lần so với doanh thu bình quân giai đoạn 2023 - 2024. Được biết, điểm rơi lợi nhuận xây lắp của Đèo Cả chủ yếu rơi vào giai đoạn 2025 - 2026.
Doanh nghiệp này cũng trúng thầu loạt dự án lớn như Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I, một số gói thầu thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam giai đoạn II, Vành đai 3 TP.HCM, Cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn I.
Ông Tô Đình Hiền Viên, chuyên gia Công ty cổ phần Chứng khoán Phú Hưng cho biết, nhóm đầu tư công vẫn được kỳ vọng là trụ cột tăng trưởng chính trong năm 2025 - 2026. Xét về giá cổ phiếu trên sàn, khi xem xét diễn biến trong quá khứ, đa số cổ phiếu thuộc nhóm ngành này phụ thuộc phần lớn vào diễn biến tình hình của chính sách đầu tư công. Đối với xu hướng đẩy mạnh giải ngân đầu tư công năm 2025, Chứng khoán Phú Hưng nhận thấy có những nét tương đồng so với giai đoạn 2020, khi Nhà nước tăng tốc giải ngân đầu tư công trong năm cuối kế hoạch 5 năm trung hạn. Đồng thời, việc tháo gỡ nút thắt trong các điều khoản về luật đầu tư kỳ vọng tạo yếu tố tâm lý tích cực trong lĩnh vực này, đóng góp cho việc tái định giá các mã cổ phiếu đầu tư công trong thời gian tới.
Lan tỏa động lực
Việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công kỳ vọng sẽ tạo tác động lan tỏa đến nhiều nhóm ngành khác như vật liệu xây dựng, xây lắp điện, bất động sản, logistics.
Với nhóm doanh nghiệp vật liệu xây dựng, ngay sau giai đoạn giải phóng mặt bằng, các dự án bước vào thi công là thời điểm doanh nghiệp vật liệu xây dựng gia tăng tiêu thụ. Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tỷ trọng các nguyên vật liệu chiếm khoảng 70% trên tổng chi phí triển khai dự án đối với các dự án đầu tư công như cầu, đường… Các vật liệu chiếm tỷ trọng cao gồm thép xây dựng (25%), cát, đá xây dựng (20%), nhựa đường (15%)…
Điều này sẽ mang lại lợi thế lớn cho các doanh nghiệp đầu ngành vật liệu xây dựng, gồm Tập đoàn Hòa Phát (HPG) với thị phần thép xây dựng lớn nhất, hay doanh nghiệp nhựa đường Tổng công ty Hóa dầu Petrolimex (PLC), doanh nghiệp xi măng như CTCP Xi măng Vicem Hà Tiên (HT1), doanh nghiệp có thế mạnh về mỏ đá như CTCP Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa (VLB)…
Ở các nhóm ngành khác, chuyên gia Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco) nhận định, nhóm xây lắp hạ tầng điện cũng dự kiến hưởng lợi trực tiếp khi hạ tầng năng lượng đang được Chính phủ tập trung đẩy mạnh, giúp đảm bảo an ninh năng lượng, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là thu hút FDI và nâng cao vị thế quốc gia, điển hình như dự án đường dây 500 kV mạch 3. Trong bối cảnh hạ tầng của Việt Nam đang phát triển, nguồn cung khai thác khan hiếm, Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ như Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực 2024, Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, khởi động lại Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận, phát triển dự án năng lượng tái tạo, điện khí LNG, điện gió ngoài khơi…
Còn ngành logistics kỳ vọng có thể hưởng lợi gián tiếp khi đầu tư công được thúc đẩy, hạ tầng được cải thiện. Các tuyến cao tốc sau khi hoàn thiện sẽ giúp hoạt động logistics thuận lợi hơn, trở thành chất xúc tác thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài. Nhóm cảng biển và cảng hàng không dự kiến hưởng lợi sớm nhờ kỳ vọng đẩy mạnh các đại dự án sân bay quốc tế Long Thành, sân bay Tân Sơn Nhất, sân bay Nội Bài mở rộng, cảng Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Theo đó, nhóm vận tải hàng hóa, hành khách qua đường biển, đường hàng không được hưởng lợi từ gia tăng lưu lượng hàng hóa, công suất khai thác.
Dù tiềm năng lớn, song các doanh nghiệp cũng sẽ đối mặt với không ít thách thức như sự bất ổn của kinh tế toàn cầu, các vướng mắc về pháp lý và giải phóng mặt bằng, cũng như các biến động về giá nguyên vật liệu.
Dẫu vậy, không thể phủ nhận cơ hội vàng cho các doanh nghiệp trong làn sóng đầu tư công giai đoạn hiện nay. Với sự quyết tâm của Chính phủ và những cải cách thể chế mạnh mẽ, năm 2025 hứa hẹn là năm bứt phá cho các doanh nghiệp niêm yết tham gia vào những dự án trọng điểm quốc gia.
Thủy Triều