Thị trường khí đốt lớn cuối cùng của Nga ở châu Âu bị thu hẹp?

3 giờ trướcBài gốc

Một trung tâm khí đốt của Tập đoàn Dầu khí và Đường ống Thổ Nhĩ Kỳ, cách Ankara 35 km (22 dặm) về phía tây. (Ảnh: Reuters)

Washington đã công khai gây sức ép buộc các đồng minh, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ - thành viên NATO, cắt đứt quan hệ năng lượng với Moscow và Tehran. Tại cuộc gặp ở Nhà Trắng ngày 25/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc giục Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cắt giảm mua năng lượng từ Nga

Việc đa dạng hóa nguồn cung cũng sẽ củng cố an ninh năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ, và hỗ trợ tham vọng trở thành trung tâm khí đốt trong khu vực của nước này. Các nhà phân tích cho biết Ankara đặt mục tiêu tái xuất khí đốt tự nhiên hóa lỏng nhập khẩu và sản lượng khí đốt của chính mình sang châu Âu, nhưng sẽ sử dụng khí đốt của Nga và Iran ở trong nước.

Sohbet Karbuz, từ Tổ chức Năng lượng và Khí hậu Địa Trung Hải có trụ sở tại Paris, cho biết: "Thổ Nhĩ Kỳ đã phát đi tín hiệu rằng họ sẽ tận dụng nguồn LNG dồi dào trên toàn cầu".

Nga vẫn là nhà cung cấp khí đốt lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng thị phần của nước này đã giảm từ hơn 60% hai thập kỷ trước xuống còn 37% trong nửa đầu năm 2025. Hầu hết các nước châu Âu đã ngừng nhập khẩu khí đốt của Nga, sau khi xảy ra xung đột ở Ukraine vào năm 2022.

Hợp đồng khí đốt qua đường ống sắp hết hạn

Hợp đồng khí đốt qua đường ống dài hạn giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, cung cấp 22 tỷ mét khối (bcm) khí đốt mỗi năm thông qua các đường ống Blue Stream và TurkStream, sắp hết hạn. Hợp đồng 10 bcm của Iran sẽ hết hạn vào giữa năm sau, trong khi hợp đồng của Azerbaijan, tổng cộng 9,5 bcm, có hiệu lực đến năm 2030 và 2033.

Ông Karbuz cho biết mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ gia hạn một số hợp đồng này, nhưng họ có thể sẽ tìm kiếm các điều khoản linh hoạt hơn và khối lượng nhỏ hơn để tăng tính đa dạng cho nguồn cung của mình.

Đồng thời, Thổ Nhĩ Kỳ đang nhanh chóng mở rộng các nguồn thay thế. Công ty Dầu khí Thổ Nhĩ Kỳ (TPAO) thuộc sở hữu nhà nước đang tăng sản lượng từ các mỏ khí đốt trong nước, trong khi các công ty nhà nước và tư nhân đã mở rộng các cảng nhập khẩu LNG để nhập khí đốt từ Mỹ và Algeria.

Theo tính toán của Reuters, sản lượng trong nước và nhập khẩu LNG theo hợp đồng của Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ vượt quá 26 bcm mỗi năm kể từ năm 2028, cao hơn nhiều so với mức 15 bcm trong năm nay.

Nhập khẩu LNG của Mỹ sẽ tăng gấp đôi

Điều đó sẽ đáp ứng hơn một nửa nhu cầu khí đốt của Thổ Nhĩ Kỳ là khoảng 53 bcm, thu hẹp khoảng cách nhập khẩu khí đốt qua đường ống xuống còn khoảng 26 bcm - thấp hơn nhiều so với mức 41 bcm nguồn cung hiện tại từ Nga, Iran và Azerbaijan cộng lại.

Để hỗ trợ cho sự thay đổi này, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký một loạt hợp đồng LNG với các nhà cung cấp của Mỹ trị giá 43 tỷ đô la, bao gồm thỏa thuận 20 năm với Mercuria vào tháng 9.

Theo Sở giao dịch năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ, nước này đã xây dựng được công suất nhập khẩu LNG hằng năm là 58 bcm, đủ để đáp ứng toàn bộ nhu cầu. Mặc dù vậy, khí đốt của Nga vẫn tiếp tục được cung cấp hết công suất và Điện Kremlin cho biết mối quan hệ hợp tác với Ankara vẫn mạnh mẽ.

Theo Alexey Belogoryev thuộc Viện Năng lượng và Tài chính có trụ sở tại Moscow, do Thổ Nhĩ Kỳ cần ít khí đốt của Nga hơn nên về mặt lý thuyết, công ty BOTAS có thể ngừng nhập khẩu từ Moscow trong vòng hai đến ba năm.

"Tuy nhiên, điều đó sẽ không xảy ra vì giá khí đốt của Nga có tính cạnh tranh và tạo ra thặng dư mà BOTAS có thể sử dụng để gây áp lực lên các nhà cung cấp khác", ông Belogoryev cho biết.

Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Alparslan Bayraktar phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 10 rằng, Thổ Nhĩ Kỳ phải lấy khí đốt từ tất cả các nhà cung cấp có sẵn, trong đó có Nga, Iran và Azerbaijan.

Thổ Nhĩ Kỳ có thể đốt khí đốt của Nga và Iran trong nước, xuất khẩu sản phẩm của mình và tái xuất LNG nhập khẩu, sau khi châu Âu cấm nhập khẩu năng lượng của Nga vào năm 2028.

Ngoài khí đốt, Ankara còn có mối quan hệ sâu sắc với Moscow. Tập đoàn Rosatom của Nga đang xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ, và Moscow cũng là nhà cung cấp dầu thô và dầu diesel hàng đầu cho nước này.

Yến Anh

Reuters

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/thi-truong-khi-dot-lon-cuoi-cung-cua-nga-o-chau-au-bi-thu-hep-733264.html