Thị trường tài chính toàn cầu "lắc lư" theo căng thẳng giữa Israel và Iran
Thị trường dầu mỏ: Giá tăng mạnh do rủi ro địa chính trị
Thị trường dầu mỏ chứng kiến đợt tăng giá đột biến do lo ngại rủi ro gián đoạn nguồn cung từ Trung Đông khi xung đột Israel-Iran bùng phát. Chốt tuần, giá dầu Brent tăng 12%, dầu WTI tăng 13,5%, biên độ tăng mạnh nhất trong một tuần kể từ sau cú sốc Nga-Ukraine năm 2022.
Giá dầu tăng vọt phản ánh nỗi lo của giới đầu tư rằng cuộc xung đột có thể làm gián đoạn dòng chảy dầu mỏ từ khu vực Trung Đông, nơi chiếm khoảng 1/3 sản lượng dầu toàn cầu. Việc Israel tấn công Iran làm dấy lên kịch bản Iran sẽ trả đũa ngoài phạm vi Israel, chẳng hạn như tìm cách phong tỏa eo biển Hormuz - tuyến vận tải chiến lược nơi vận chuyển khoảng 20% lượng dầu thô tiêu thụ trên thế giới mỗi ngày. Điều này khiến giới phân tích cảnh báo giá dầu có thể tiến tới mốc 100 USD/thùng nếu tình hình leo thang nghiêm trọng hơn.
Dù chưa có gián đoạn thực tế nào trong tuần, nhưng diễn biến địa chính trị phức tạp đã đủ để đẩy thị trường dầu mỏ vào trạng thái căng thẳng cao độ, thể hiện qua mức biến động giá lớn chưa từng thấy kể từ năm 2022.
Giá vàng lên sát đỉnh lịch sử nhờ nhu cầu trú ẩn an toàn tăng vọt
Cùng với dầu mỏ, vàng cũng bật tăng mạnh trong vai trò tài sản trú ẩn an toàn khi nhà đầu tư tìm kiếm nơi bảo toàn vốn trong bối cảnh bất ổn. Trong phiên cuối tuần 13/6, giá vàng thế giới đã tăng gần 1,4% và tiến rất gần kỷ lục lịch sử 3.500 USD/oz thiết lập hồi tháng 4 năm nay. Tính chung cả tuần, giá vàng đã tăng 3,5%.
Theo các chuyên gia, mức giá hiện tại của kim loại quý là vùng giá cao chưa từng thấy, phản ánh nhu cầu phòng ngừa rủi ro địa chính trị đang tăng cao. Thông thường, mỗi khi căng thẳng quốc tế leo thang, vàng được xem như “hầm trú ẩn an toàn" cho dòng tiền nhờ tính chất lưu giữ giá trị của kim loại quý này. Thực tế tuần này cũng không ngoại lệ, ngay sau khi tin tức về xung đột Israel-Iran bùng nổ, dòng tiền đã đổ mạnh vào vàng, đẩy giá kim loại quý này bật tăng nhanh chóng. Các nhà đầu tư đang trong trạng thái cảnh giác cao độ trước nguy cơ xung đột có thể mở rộng, đồng nghĩa bất định và biến động trên thị trường vàng sẽ còn duy trì ở mức cao.
Chứng khoán toàn cầu trồi sụt trong tâm lý bất ổn
Thị trường chứng khoán thế giới tuần này trải qua những phiên biến động mạnh khi tâm lý nhà đầu tư thay đổi đột ngột trước tin tức địa chính trị. Những phiên đầu tuần, các chỉ số cổ phiếu còn diễn biến khả quan nhờ kỳ vọng về cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung đạt kết quả tích cực và lạm phát hạ nhiệt. Tuy nhiên, đà tăng nhanh chóng bị thay thế bằng sắc đỏ bao trùm vào cuối tuần, khi sự kiện Israel tấn công Iran đã kích hoạt làn sóng bán tháo trên các sàn chứng khoán toàn cầu.
Ngay trong phiên 13/6, chỉ số Dow Jones lao dốc 1,8%, S&P 500 giảm 1,1% và Nasdaq Composite mất 1,3% giá trị. Thị trường châu Âu cũng suy giảm đáng kể với Stoxx 600 mất khoảng 0,9% (có lúc chạm mức thấp nhất trong ba tuần); còn tại châu Á, các chỉ số Nikkei (Nhật Bản), Kospi (Hàn Quốc) và Hang Seng (Hong Kong) đều giảm trên 1% mỗi thị trường.
Tính chung cả tuần, các chỉ số chính đều đi xuống với S&P 500 giảm khoảng 0,5%, Nasdaq Composite giảm 0,6% và Dow Jones mất 1,3% so với cuối tuần trước - phản ánh phần lớn tổn thất đến từ phiên cuối tuần khi tin tức chiến sự bùng nổ.
Mặc dù tâm lý ngắn hạn khá hoảng loạn, một số nhà đầu tư dài hạn lại nhìn nhận đợt điều chỉnh này là cơ hội tích lũy cổ phiếu với giả định tình hình sớm ổn định trở lại.
"Xung đột Trung Đông tái bùng phát tất nhiên làm gia tăng rủi ro địa chính trị và đẩy giá năng lượng lên cao, nhưng cũng có thể tạo cơ hội mua vào cho nhà đầu tư dài hạn, đặc biệt đối với cổ phiếu Mỹ và hàng hóa, nếu kịch bản chiến sự không kéo dài", Giám đốc chiến lược tại Wells Fargo, Sameer Samana nhận định.
Thị trường tiền tệ
Trên thị trường ngoại hối, diễn biến dòng tiền trú ẩn thể hiện rõ qua việc bạc xanh và franc Thụy Sĩ tăng giá, trong khi đồng yên Nhật - thường được coi là tài sản an toàn - lại không giữ được đà tăng. Chỉ số USD Index cuối tuần tăng khoảng 0,5% lên mức 98,16 điểm, phần nào cho thấy nhà đầu tư đã chuyển sang nắm giữ đồng bạc xanh để bảo toàn vốn trước rủi ro.
Trong khi đó, franc Thụy Sĩ thậm chí có thời điểm tăng lên mức cao nhất trong gần hai tháng so với USD, trước khi chốt phiên với mức tăng nhẹ khoảng 0,1% so với đầu ngày. Diễn biến này phù hợp với vai trò truyền thống của CHF như một nơi trú ẩn khi bất ổn địa chính trị gia tăng.
Ngược lại, yên Nhật không thể duy trì đà tăng giá trong những phiên đầu tuần. Ban đầu, thông tin xung đột khiến đồng tiền này tăng giá do nhà đầu tư tìm đến tài sản an toàn, nhưng áp lực từ chênh lệch lợi suất trái phiếu sau đó đã đẩy tỷ giá USD/JPY tăng trở lại.
Kết thúc tuần, yên Nhật mất 0,34% giá trị, giao dịch quanh mức 144 JPY/USD, đánh dấu việc đồng tiền này đảo chiều giảm sau khi tăng 0,3% ở đầu phiên.
Trong khi đó, euro cũng giảm khoảng 0,3% so với USD, xuống mức 1,15 USD/EUR vào cuối tuần. Trước đó một ngày, euro vừa chạm mốc cao nhất kể từ tháng 10/2021 so với USD, nhờ kỳ vọng lãi suất tại Mỹ sớm đạt đỉnh. Việc euro quay đầu giảm cho thấy bạc xanh đã phần nào lấy lại vị thế trong ngắn hạn khi nhà đầu tư tìm đến tài sản Mỹ.
Theo phân tích của Giám đốc Đầu tư tại Quỹ Bel Air, Arun Bharath, nếu xung đột Israel-Iran chỉ diễn ra ngắn hạn và không vượt ngoài tầm kiểm soát, xu hướng suy yếu của USD do các yếu tố cơ bản như chênh lệch lãi suất và tăng trưởng có thể sẽ tiếp diễn, nhưng ngược lại, nếu chiến sự leo thang kéo dài, bạc xanh nhiều khả năng sẽ được hưởng lợi từ “phần bù địa chính trị” và duy trì sức mạnh tốt hơn so với dự báo ban đầu.
Theo các chuyên gia, mặc dù một số tác động có thể chỉ mang tính ngắn hạn, giới đầu tư vẫn đặc biệt thận trọng trước diễn biến xung đột Trung Đông. Bất ổn địa chính trị hiện trở thành biến số rủi ro hàng đầu, và nếu tình hình tiếp tục leo thang, không loại trừ khả năng sẽ còn những cú sốc mới đối với giá tài sản trên khắp các thị trường. Ngược lại, nếu căng thẳng hạ nhiệt, sự tập trung của nhà đầu tư có thể sẽ quay trở lại các yếu tố cơ bản như tăng trưởng kinh tế và chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, tuần lễ vừa qua đã một lần nữa cho thấy tầm ảnh hưởng to lớn của các sự kiện địa chính trị đối với tâm lý thị trường và xu hướng giá cả các loại tài sản trên phạm vi toàn cầu.
Tuần tới, bên cạnh căng thẳng tại Trung Đông, các nhà đầu tư sẽ hướng sự chú ý đến Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada bắt đầu vào Chủ nhật, và ba ngân hàng trung ương lớn là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) sẽ công bố quyết sách mới nhất.
Đại Hùng