Thị trường xe Trung Quốc rơi vào khủng hoảng thừa do bùng nổ xe điện

2 ngày trướcBài gốc

Thị trường ô tô Trung Quốc đang rơi vào khủng hoảng thừa

Ngày 27.5, Bộ Thương mại Trung Quốc đã tổ chức cuộc họp với các hiệp hội ngành, hãng sản xuất lớn và nền tảng giao dịch xe cũ để thảo luận về hình thức bán hàng gây tranh cãi mang tên: “xe đã qua sử dụng nhưng chưa lăn bánh” (zero-mileage used vehicles).

Theo mô hình này, các nhà sản xuất bán những chiếc xe chưa qua sử dụng cho đại lý xe cũ với giá giảm mạnh. Sau đó, các xe này được tiếp thị như xe đã qua sử dụng. Nhiều đại lý cho biết giá các xe chưa sử dụng này rẻ hơn hơn 30% so với xe mới.

Hiện chưa rõ liệu Bộ Thương mại có cho phép hình thức bán hàng này tiếp tục hay không, mặc dù hiện tại nó chưa bị coi là bất hợp pháp.

Khủng hoảng dư thừa sản lượng

Cuộc chiến giá hiện tại và hiện tượng “xe cũ chưa lăn bánh” là hệ quả tất yếu từ chiến lược mở rộng công nghiệp ô tô quy mô lớn của Trung Quốc. Từ năm 2009 đến 2017, chính phủ Trung Quốc đã rót ít nhất 58,3 tỉ USD vào ngành xe năng lượng mới (NEV), chủ yếu thông qua trợ giá cho người mua và xây dựng cơ sở hạ tầng.

Hệ quả là ngành tăng trưởng nhanh chóng, số lượng công ty sản xuất linh kiện ô tô tăng từ 4.205 năm 2002 lên 10.331 vào năm 2008.

Tuy nhiên, theo Goldman Sachs, hiện tại chỉ có khoảng một nửa công suất sản xuất xe điện (20 triệu xe) tại Trung Quốc được sử dụng. Điều đó buộc các công ty phải tìm cách giải phóng hàng tồn thông qua những kênh bán hàng sáng tạo.

Tình hình hiện tại trùng khớp với cảnh báo trước đó của nhiều nhà phân tích rằng quy mô đầu tư quá mức và số lượng nhà sản xuất quá lớn sẽ dẫn đến dư thừa công suất. Cuộc chiến giá xe điện và chu kỳ "bùng nổ – suy thoái" của ngành được trợ giá

Cuộc chiến giá trong ngành ô tô Trung Quốc hiện nay thể hiện một mô hình điển hình của các ngành công nghiệp được chính phủ trợ cấp. Nó bắt đầu bằng tăng trưởng nhanh, sau đó dẫn đến cạnh tranh về giá và suy giảm lợi nhuận.

BYD, hãng xe điện hàng đầu Trung Quốc, gần đây đã giảm giá tới 34% trên một số mẫu xe. Điều đó kích hoạt phản ứng dây chuyền từ hơn 30 thương hiệu khác khiến tất cả đồng loạt tung ra chương trình khuyến mãi để cạnh tranh.

Kết quả là lợi nhuận ngành sụt giảm mạnh. BYD báo cáo lợi nhuận quý 1 năm 2024 giảm 47%, mặc dù trước đó đã vượt Tesla về doanh số.

Mô hình này từng lặp lại trong các ngành được trợ giá khác: thời kỳ lợi nhuận cao do trợ cấp sẽ bị thay thế bởi tình trạng cạnh tranh khốc liệt và hàng hóa hóa sản phẩm. Giờ đây, các nhà phân tích dự báo cuộc chiến giá sẽ dẫn đến hợp nhất ngành, với nhiều doanh nghiệp yếu có thể rút khỏi thị trường khi không còn khả năng duy trì lợi nhuận lâu dài.

Lỗ hổng “xe cũ chưa lăn bánh”

Hiện tượng “xe đã qua sử dụng nhưng chưa chạy” cho thấy các hãng xe đang lợi dụng những khoảng trống trong quy định để giải phóng hàng tồn kho. Cụ thể, các xe chưa qua sử dụng được bán cho đại lý xe cũ với mức giá chiết khấu sâu, sau đó chào bán cho người tiêu dùng với giá thấp hơn xe mới tới 30%, tạo ra kênh bán song song ngoài hệ thống giá chính thức.

Hình thức này nở rộ sau khi chương trình trợ cấp đổi xe cũ lấy xe mới của chính phủ kết thúc, buộc các hãng xe phải gánh chi phí để giữ đà tăng trưởng doanh số trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt. Việc Bộ Thương mại can thiệp cho thấy mối lo ngại ngày càng tăng về sự méo mó thị trường, bởi lẽ dù giúp từng doanh nghiệp giải phóng hàng tồn, nhưng lại làm suy yếu tính bền vững và lợi nhuận chung toàn ngành.

Những động thái quản lý tương tự đã xảy ra ở nhiều thị trường ô tô đang trưởng thành khác trên thế giới, cho thấy Trung Quốc đang bước vào giai đoạn củng cố và tái cấu trúc ngành công nghiệp ô tô của mình.

Anh Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/thi-truong-xe-trung-quoc-roi-vao-khung-hoang-thua-do-bung-no-xe-dien-233103.html