Lãnh đạo tỉnh Gia Lai cùng đoàn công tác thăm, viếng 18 hài cốt liệt sĩ.
Và hành trình ấy không chỉ là bản anh hùng ca về lòng trung nghĩa, mà còn là minh chứng sống động cho tình đoàn kết quốc tế, bền chặt giữa Việt Nam và Campuchia.
Hơn 600 ngày miệt mài tìm đồng đội 
Cuối tháng 10/2025, thông tin từ Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Gia Lai (Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 515 tỉnh), Đội K52 (Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh) đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền, Ban Chỉ huy quân sự xã Ia Boòng tổ chức lực lượng tìm kiếm tại 6 địa điểm có thông tin ở làng Gà và thôn Ninh Phúc, với tổng số 636 ngày. Kết quả đã tìm thấy 18 hài cốt liệt sĩ tại khu vườn nhà ông Ksor Tân tại làng Gà (xã Ia Boòng). Dưới lớp đất đỏ bazan lặng thầm, từng hiện vật nhỏ như dép cao su, lược, cúc áo bộ đội… như vẫn còn ấm hơi người, khơi dậy những ký ức hào hùng không phai mờ của thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Thượng tá Hoàng Viết Ngọc, Chính trị viên Đội K52, không giấu nổi niềm xúc động khi chia sẻ: “Chúng tôi đã dò tìm trong khu vườn nhà ông Ksor Tân, ở làng Gà. Khi lớp đất được xới lên, từng bộ hài cốt hiện ra cùng với những di vật thân quen. Dựa trên các vật chứng, có thể khẳng định đây là những liệt sĩ đã hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ”.
Cụ thể, lực lượng phối hợp giữa Đội K52, cấp ủy, chính quyền và Ban Chỉ huy quân sự xã Ia Boòng đã đào hơn 3.740m hào, di chuyển gần 1.872m³ đất đá để tìm kiếm, cất bốc hài cốt các liệt sĩ theo đúng quy trình, cẩn trọng và đầy tôn kính.
 Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Gia Lai và Bộ Tư lệnh Quân khu I (Quân đội Hoàng gia Campuchia) dâng hương tại Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Campuchia-Việt Nam ở thành phố Stung Treng. (Ảnh: Đoàn Bình) 
Ông Phạm Thanh Bình, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự xã Ia Boòng, cho biết thêm: “Chúng tôi đang tiếp tục mở rộng tìm kiếm ở các khu vực làng Sung O và Boòng Nga. Thời gian tới, Ban Chỉ huy quân sự xã sẽ phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng, tham mưu cho Ban Chỉ đạo 515, Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân cung cấp thông tin về các khu vực nghi có mộ liệt sĩ để tổ chức tìm kiếm trên phạm vi toàn xã”.
Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai cũng đã có quyết định tổ chức lễ viếng, truy điệu và an táng 18 hài cốt liệt sĩ theo quy mô cấp tỉnh, tổ chức trang nghiêm, trọng thị, thể hiện sự tri ân sâu sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ.
Gắn kết đồng đội tô thắm tình hữu nghị Việt Nam-Campuchia
Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ không chỉ diễn ra ở phạm vi trong nước. Với những người lính tình nguyện Việt Nam đã hy sinh trên đất Campuchia, đây chính là thời điểm để thế hệ hôm nay thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” một cách trách nhiệm, sâu sắc và nhân văn thông qua công tác đối ngoại quốc phòng.
Trong tháng 10/2025, đoàn công tác do Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch dẫn đầu đã có các buổi làm việc với Ban Chuyên trách ba tỉnh giáp biên của Campuchia: Ratanakiri, Stung Treng và Preah Vihear. Các buổi gặp gỡ không chỉ bàn thảo kế hoạch cho mùa khô 2025-2026 và những năm tiếp theo mà còn là dịp để hai bên cùng ôn lại nghĩa tình sâu nặng giữa quân và dân hai nước, giữa những người từng kề vai sát cánh trong năm tháng đấu tranh chống chế độ diệt chủng Khmer Đỏ.
Phó Tỉnh trưởng, Trưởng Ban Chuyên trách tỉnh Ratanakiri Ma Vi Chất, nhấn mạnh: “Thời gian qua, 2 tỉnh đã nâng tầm quan hệ, thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị nhằm xây dựng đường biên giới hòa bình, hợp tác đầu tư nhằm phát triển kinh tế-xã hội; tăng cường trao đổi thông tin nhằm tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh tại địa phương. Chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngành, đơn vị chức năng tích cực hỗ trợ Đội K52 trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ”.
Tương tự, Phó Tỉnh trưởng, Trưởng Ban Chuyên trách tỉnh Stung Treng Men Kung, chia sẻ: “Nhân dân Campuchia không bao giờ quên công lao, sự hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã ngã xuống, giúp nhân dân đất nước Chùa Tháp đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot. Việt Nam đã giúp đất nước chúng tôi hồi sinh từ đống tro tàn. Chính vì thế, phối hợp để đưa các liệt sĩ về với gia đình, quê hương là nghĩa vụ thiêng liêng không thể chậm trễ”.
Còn ông Yong Kim Hiên, Phó Tỉnh trưởng, Trưởng Ban Chuyên trách tỉnh Preah Vihear cũng khẳng định: “Chúng tôi luôn ghi nhớ và trân trọng sự hy sinh cao quý của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam. Chính quyền địa phương, các ngành và nhân dân sẽ đồng hành cùng Đội K52 cho đến khi những người con của Việt Nam được trở về đất mẹ”.
 Đồng chí Nguyễn Thị Thanh Lịch (bìa trái) trao số tiền hỗ trợ 6.500 USD của Chính phủ Việt Nam cho Ban Chuyên trách tỉnh Ratanakiri. (Ảnh: Đoàn Bình) 
Sự hợp tác hiệu quả giữa các Ban Chuyên trách hai nước được thể hiện rõ nét qua việc Chính phủ Việt Nam hỗ trợ 32.500 USD cho ba tỉnh của Campuchia để phục vụ công tác quy tập trong mùa khô 2025-2026. Khoản hỗ trợ này không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là biểu tượng cho tình cảm chân thành, trước sau như một giữa hai dân tộc Việt Nam-Campuchia.
Gieo mầm tri ân 
Dẫu năm tháng trôi qua, chiến tranh đã lùi xa, nhưng nhiệm vụ thiêng liêng tìm lại từng nắm xương tàn của các liệt sĩ vẫn là nỗi đau day dứt cho toàn xã hội. Khi các nhân chứng lịch sử ngày càng thưa vắng, sơ đồ mộ chí mai một, địa hình thay đổi, thì nhiệm vụ tìm kiếm hài cốt lại càng gian nan hơn bao giờ hết. Chính vì thế, công tác tuyên truyền, vận động người dân, những “nhân chứng sống” có thể nắm giữ thông tin từ di vật, địa đạo, giao thông hào, là việc làm hết sức cần thiết.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch chia sẻ: “Trong những năm tới, đặc biệt mùa khô 2025-2026, việc tìm kiếm sẽ gặp nhiều khó khăn do thiếu thông tin, thay đổi địa hình so với bản đồ trước kia. Mong rằng các tỉnh Ratanakiri, Stung Treng, Preah Vihear tiếp tục hỗ trợ giúp đỡ, tăng cường tuyên truyền vận động các tầng lớp nhân dân cung cấp thông tin và giúp đỡ Đội K52 trong thực hiện nhiệm vụ”.
Đưa các anh trở về với đất mẹ không đơn thuần là một cuộc tìm kiếm hài cốt. Đó là hành trìɴh của đạo lý, là sợi dây nối dài từ quá khứ vinh quang đến hiện tại biết ơn, là ngọn lửa không bao giờ lụi tàn trong tâm thức người Việt Nam.
Từ nghĩa cử của những người lính Đội K52, sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền Việt Nam-Campuchia, cho đến sự kính cẩn của nhân dân, tất cả đã tạo nên một bản anh hùng ca nối dài không lời thề: “Dẫu xa vạn dặm, vẫn đưa các anh về”. Và còn đó, mỗi nén hương, mỗi bàn tay lật đất, mỗi tiếng gọi đồng đội... đều là minh chứng sáng ngời cho một dân tộc không bao giờ quên những người đã ngã xuống vì tương lai hôm nay.
SONG NGÂN