Chỉ còn đúng một tháng nữa, điểm m, khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 26/12/2024 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Theo đó, tại điểm m, khoản 3 Điều 6 của Nghị Định nêu rõ, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế) hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em theo quy định, tài xế sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Các loại thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô. Ảnh: ntoangiaothong.gov.vn
Việc trang bị và sử dụng đúng thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là biện pháp bảo vệ quan trọng, giúp giảm thiểu chấn thương nghiêm trọng khi xảy ra tai nạn. Bài viết dưới đây giúp hệ thống hóa các thiết bị an toàn phổ biến, cách chọn loại phù hợp theo độ tuổi, cân nặng và hướng dẫn sử dụng chuẩn, bảo vệ trẻ tối đa.
Những thiết bị an toàn cơ bản cho trẻ em trên ô tô
PGS.TS Phạm Việt Cường - Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết, thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại cụ thể: Nôi trẻ em sơ sinh (thường < 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2-6 tuổi); và các loại ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ từ 6-10 tuổi).
Mỗi loại thiết bị có thể dùng cho trẻ ở những mức tuổi khác nhau:
Với trẻ em dưới 2 tuổi, dùng ghế nôi hướng về phía sau xe giảm rủi ro tử vong hoặc chấn thương nặng tới 90% (so với trẻ không có thiết bị an toàn). Việc đặt nôi hướng về sau xe cũng giảm rủi ro gặp chấn thương nặng/tử vong xuống 5 lần so với đặt hướng về phía trước.
Với trẻ em từ 2-6 tuổi, dùng ghế cho trẻ em, đây là loại phổ biến nhất, do đây là lứa tuổi mà trẻ em bắt đầu đi lại tích cực cùng với gia đình.
Với trẻ em từ 6-8 tuổi và ghế trẻ em có thể trở nên chật chội, trẻ có thể chuyển sang ghế nâng.
Với trẻ em từ 8-10 tuổi, khi cơ thể trẻ tăng trưởng nhanh, trẻ có thể chuyển sang đệm nâng.
Trong thực tế, có những thiết bị tích hợp cả 4 tính năng trên, bởi vậy có thể dùng cho trẻ từ 1-10 tuổi
1. Ghế an toàn trẻ em (Child Safety Seat)
Ghế an toàn trẻ em luôn là ưu tiên hàng đầu. Đây là thiết bị bắt buộc tại phần lớn quốc gia phát triển nhờ khả năng giảm 60–70% nguy cơ tử vong đối với trẻ sơ sinh và 50% đối với trẻ nhỏ.
1. Ghế được chia thành ba nhóm chính:
* Nhóm 0 và 0+:Ghế quay ngược chiều, dành cho trẻ dưới 12–15 tháng, giúp bảo vệ đầu và cổ.
* Nhóm 1: Ghế quay xuôi hoặc ngược chiều, dành cho trẻ 1–4 tuổi, với đai 5 điểm cố định trẻ chắc chắn.
* Nhóm 2–3: Ghế đệm (Booster seat), dành cho trẻ 4–12 tuổi, giúp dây an toàn ô tô nằm đúng vị trí qua vai và xương hông.
2. Đai an toàn 5 điểm
Hầu hết ghế trẻ em hiện đại đều trang bị đai 5 điểm bao gồm hai dây qua vai, hai dây qua hông và một dây giữa hai chân. Hệ thống này giúp giữ cơ thể trẻ cố định, giảm nguy cơ bị bật khỏi ghế. Khi cài, phụ huynh cần đảm bảo dây vừa vặn, kiểm tra bằng nguyên tắc “2 ngón tay”: luồn hai ngón tay giữa dây và cơ thể trẻ.
3. Hệ thống kết nối ISOFIX
ISOFIX là chuẩn gắn ghế phổ biến, giúp cố định ghế vào khung xe qua hai chốt kim loại, ổn định hơn so với dây đai. Một số ghế có thêm chân chống hoặc dây neo phía trên để hạn chế lật nghiêng khi xe phanh gấp.
4. Khóa an toàn trẻ em trên cửa xe
Khóa cửa sau giúp ngăn trẻ tự mở cửa khi xe đang chạy. Tính năng này có sẵn trên hầu hết ô tô và cần được bật khi trẻ ngồi hàng ghế sau.
5. Công tắc tắt túi khí ghế phụ
Túi khí phía trước có thể gây nguy hiểm cho trẻ, đặc biệt là ghế quay ngược. Nếu buộc phải đặt ghế trẻ em ở ghế trước, phải tắt túi khí ghế phụ để bảo vệ trẻ.
Hướng dẫn chọn và sử dụng thiết bị an toàn đúng chuẩn
1. Chọn ghế theo độ tuổi, cân nặng và chiều cao
Nguyên tắc chung là trẻ chuyển nhóm ghế khi đạt giới hạn tối đa của ghế cũ. Phụ huynh cần tham khảo hướng dẫn đi kèm sản phẩm, tránh ghế quá rộng hoặc quá chật. Trẻ nên thử ghế trước khi mua để kiểm tra độ vừa vặn, độ nghiêng và ổn định.
2. Lắp đặt đúng kỹ thuật
* Ghế phải đủ chặt, không lắc qua lại quá 2–3 cm
* Dây đai ô tô đi đúng khe hướng dẫn
* Ghế quay ngược: chân chống phải chạm sàn
* Dây đai trẻ em luôn song song, không bị xoắn
Nếu không tự tin, nên nhờ kỹ thuật viên kiểm tra tại đại lý hoặc trung tâm dịch vụ.
3. Không để trẻ mặc áo khoác dày khi ngồi ghế
Áo khoác dày khiến dây đai không ôm sát, làm giảm tác dụng bảo vệ. Tháo áo khoác và dùng chăn mỏng sau khi cài dây là cách tốt nhất.
4. Vị trí ngồi an toàn nhất là hàng ghế sau
Trẻ dưới 12 tuổi nên ngồi hàng ghế sau để tránh túi khí và khoảng cách gần bảng táp-lô. Nếu bắt buộc ngồi ghế trước, ghế quay ngược phải tắt túi khí, ghế xuôi lùi ra xa bảng táp-lô.
5. Không bế trẻ khi xe đang chạy
Bế trẻ trên tay không an toàn, dù tốc độ thấp, vì lực va chạm có thể làm trẻ văng khỏi tay.
6. Thay ghế sau tai nạn
Ghế trẻ em sau va chạm dù còn nguyên vẹn cũng nên thay mới, đảm bảo an toàn tuyệt đối.
7. Hướng dẫn trẻ thói quen an toàn
Dạy trẻ: không tháo dây đai, không nghiêng người hay tranh giành đồ chơi khi xe chạy, giữ tư thế thẳng. Hình thành thói quen từ nhỏ giúp trẻ hợp tác khi ngồi xe và tăng ý thức an toàn.
Văn Xuyên/Bnews/vnanet.vn