Thiếu nhi bây giờ nghe nhạc gì?

2 ngày trướcBài gốc

Dấu ấn những ca khúc thiếu nhi vượt thời gian

“Hạt gạo làng ta”, “Cánh én tuổi thơ”, “Trái đất này là của chúng mình”, “Ai yêu nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh”,... đó là những sáng tác đã đi qua tuổi thơ của biết bao thế hệ. Những ca khúc thời xưa ghi dấu ấn bởi ca từ hay, giai điệu đẹp, đậm chất văn thơ khiến trẻ dễ nghe, dễ cảm, truyền cho trẻ em tình yêu quê hương, tình cảm gia đình.

Thượng tá, nhạc sĩ An Hiếu - Phó Trưởng khoa Quản lý văn hóa - trường Đại học Văn hóa nghệ thuật Quân đội cho biết: "Những tác phẩm kinh điển dành cho thiếu nhi của những tác giả như Phạm Tuyên, Phạm Trọng Cầu hay Hoàng Long - Hoàng Lân là những bài hát chất lượng nghệ thuật rất cao; ngôn ngữ đúng lứa tuổi thiếu nhi rất hồn nhiên, trong sáng. Mỗi bài hát là một câu chuyện để mỗi chúng ta đều thấy mình ở trong đó, đều cảm nhận được giá trị và yêu thích".

Âm nhạc là một thành tố quan trọng trong việc nuôi dưỡng tâm hồn và phát triển nhân cách con người, đặc biệt là với các em thiếu nhi. Những năm 1960-1990 có thể coi là thời hoàng kim của những ca khúc dành cho thiếu nhi, với hàng loạt nhạc sĩ tên tuổi như Phong Nhã, Phạm Tuyên, Mộng Long, Hàn Ngọc Bích, Hoàng Long - Hoàng Lân...

Nhạc sĩ Lê Dũng - giải Nhì Cuộc vận động sáng tác ca khúc cho thanh thiếu niên năm 2020 chia sẻ: "Các nhạc sĩ thời đó họ đã sáng tác bằng các cảm xúc chân thật, rất phù hợp với hoàn cảnh thực tế, mang đến những tinh thần, những giá trị thật. Những giá trị nhân văn, giá trị cảm xúc đó sẽ vẫn được tiếp nối tới thế hệ trẻ nếu các ca khúc được hòa âm, phối khí mang hơi thở hiện đại và tôi tin những ca khúc đó sẽ còn sống mãi".

Ngày nay, những ca khúc “vàng” cho thiếu nhi vẫn được vang lên ở các sân khấu, chương trình ca nhạc dành cho trẻ em, khẳng định sức sống bền bỉ, lâu dài của những ca khúc vượt thời gian.

Hiện đại hóa ca khúc thiếu nhi

Từ bà, mẹ, con trâu, cánh cò... - những hình ảnh dịu dàng, mộc mạc từng gắn liền với ca khúc thiếu nhi một thời, giờ đây đã nhường chỗ cho mạng xã hội, cảm xúc cá nhân và cả giai điệu rap, rock. Âm nhạc thiếu nhi không còn chỉ đơn thuần là trong sáng và giản dị, mà nó đang lớn lên, chuyển mình cùng thời đại, phản ánh một thế hệ trẻ em mới với những góc nhìn, trải nghiệm và cả cá tính riêng.

Trẻ em ngày nay tiếp xúc với công nghệ từ rất sớm. Với một chiếc điện thoại hay máy tính bảng, các em có thể dễ dàng tìm và nghe bất kỳ bài hát nào mình thích. Thế nhưng, kho tàng âm nhạc dành riêng cho thiếu nhi lại ngày càng vắng bóng. Thị trường âm nhạc rõ ràng đang thiếu vắng những tác phẩm vừa gần gũi, vừa giàu giá trị cho lứa tuổi nhỏ. Đã đến lúc cần một làn gió mới trong sáng tác để âm nhạc trở lại đúng với thế giới tuổi thơ: trong trẻo, hồn nhiên mà vẫn cuốn hút.

Làm sao để các ca khúc thiếu nhi hấp dẫn hơn

Nói đến âm nhạc thiếu nhi trong giai đoạn hiện nay, nhiều người không khỏi băn khoăn, nhất là khi các chương trình game show hay các cuộc thi tổ chức cho thiếu nhi thời gian gần đây lại vắng bóng những ca khúc phù hợp với lứa tuổi.

Chất lượng của các bài hát thiếu nhi hiện đại cũng khiến nhiều phụ huynh và nhà giáo dục lo ngại. Một số bài hát có ca từ sơ sài, nội dung nghèo nàn hoặc không phù hợp tâm lý lứa tuổi.

30 năm gắn bó với âm nhạc, nhạc sĩ An Hiếu, Phó Trưởng khoa Quản lý văn hóa - Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội đã có nhiều sáng tác về Bác Hồ, người lính và thanh niên. Trong các tác phẩm của mình, nhạc sĩ luôn sử dụng ngôn ngữ phù hợp với tuổi trẻ, âm nhạc mới mẻ, hiện đại để tiếp cận người nghe. Tuy nhiên, nhạc sĩ An Hiếu cũng phải thừa nhận về sự thiếu hụt những ca khúc thiếu nhi chất lượng trên thị trường hiện nay.

"Chúng ta ít có những ca khúc chất lượng và không có những đầu tư trọng điểm các tác phẩm dành cho thiếu nhi. Ngoài ra, các cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi khá ít. Mỗi người nhạc sĩ vừa sáng tác vừa lo mọi công việc sản xuất. Bài hát thiếu nhi không đơn giản mà kéo theo phối khí, ca sĩ và nhiều công việc khác. Tôi nghĩ các nhà hoạch định cần kiên trì 'đãi cát tìm vàng' mới tìm được ca khúc thiếu nhi hay ra đời", Thượng tá, nhạc sĩ An Hiếu chia sẻ.

Tuy vậy, hiện vẫn có những ca khúc mới chất lượng của những tác giả dành nhiều tâm huyết cho thiếu nhi. Một trong số đó phải kể đến ca khúc "Ngôi trường giữa ngàn mây" của nhạc sĩ Lê Dũng. Ca khúc này cũng đã giành giải thưởng trong cuộc thi về đề tài dân tộc, thiểu số miền núi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức năm 2020. Ca khúc tái hiện ngôi trường trên vùng cao Hà Giang cùng sự vượt khó của các em học sinh để hướng tới một tương lai tươi đẹp. Tác phẩm cũng được lựa chọn nằm trong dự án WECA - một dự án cộng đồng, chọn lọc các bài hát thiếu nhi mới, hay, chất lượng để giới thiệu tới cộng đồng.

Theo nhạc sĩ Lê Dũng, để có những ca khúc thực sự hay đi vào đời sống thì cần sự định hướng của phụ huynh, thầy cô, giúp các em nhận diện các bài nhạc mang tính giáo dục. Những ca khúc ca từ hiện đại, hòa âm phong phú, thông điệp gần gũi với cuộc sống của các em, sẽ được các em đón nhận, ca hát.

Nhạc sĩ An Hiếu cho biết thêm: "Khi viết về đề tài thiếu nhi thì chúng ta phải dành tình cảm vào đó, phải nói bằng ngôn ngữ của trẻ con và đừng áp đặt suy nghĩ người lớn vào tác phẩm thiếu nhi. Lúc đó mỗi em thiếu nhi khi hát lên sẽ như nói tiếng nói của mình".

Việc tạo dựng một môi trường âm nhạc lành mạnh, bổ ích cho trẻ em đòi hỏi sự nỗ lực, đầu tư thời gian và nguồn lực từ nhiều phía. Bên cạnh việc khuyến khích các nghệ sĩ, nhạc sĩ sáng tác và biểu diễn những tác phẩm âm nhạc chất lượng dành cho lứa tuổi thiếu nhi, cần sự chung tay góp sức của gia đình và nhà trường trong việc định hướng, giúp trẻ tiếp cận với những ca khúc, chương trình âm nhạc phù hợp. Bên cạnh đó cũng rất cần sự vào cuộc của các cấp, ban, ngành, các nhà quản lý âm nhạc cũng như các tác giả để mang đến những ca khúc hay, ý nghĩa, bổ ích cho lứa tuổi thiếu nhi.

Đỗ Hương

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/video/thieu-nhi-bay-gio-nghe-nhac-gi-336986.htm