Một ngày giữa tháng 7, trở về sau chuyến tri ân đồng đội hy sinh tại biên giới phía Bắc, Thiếu tướng, Tiến sĩ Trịnh Hoàng Hiệp mời tôi đến nhà riêng. Mở tủ mang ra 1 album ảnh với nhiều tấm đã ngả màu theo thời gian, ông nói vui: “Album ảnh mà chú lưu giữ lại là kho báu của ký ức về biên giới, những kỷ niệm của một thời binh nghiệp, cũng ghi lại dấu chân của chú cùng năm tháng miệt mài với biên cương”.
Rồi ông mở đầu câu chuyện bằng những ký ức tự hào về quê hương, về truyền thống của gia đình một đời kiên trung theo cách mạng và những khó khăn thời niên thiếu. Ông sinh ngày 28-8-1961 tại ngôi làng nằm bên dòng “sông trăng, sông lụa” chảy hiền hòa qua đất Ninh Bình rồi hợp lưu với những dòng sông khác đổ ra cửa Đáy. Miền đất cố đô với sông Vân, núi Thúy ẩn chứa nhiều huyền tích và những trang sử vàng dựng nước và giữ nước của dân tộc ấy đã lưu giữ tuổi thơ của cậu bé Hiệp tháo vát, thông minh và luôn là học sinh giỏi của lớp.
Năm 1978, Trịnh Hoàng Hiệp tốt nghiệp Trường phổ thông cấp 3 Lương Văn Tụy giữa lúc biên cương hai miền bước vào giai đoạn căng thẳng, diễn biến khó lường. Song được sự ủng hộ của gia đình, thầy cô, chàng thanh niên ấy đã quyết tâm ôn luyện thi đỗ vào Trường Đại học Công an nhân dân vũ trang khóa II, niên khóa 1978 - 1983.
Thiếu tướng, Tiến sĩ Trịnh Hoàng Hiệp, Giám đốc Học viện Biên phòng.
Nhắc đến những tháng ngày học tập, rèn luyện dưới mái Trường Đại học Biên phòng (nay là Học viện Biên phòng) ánh mắt ông ánh lên niềm tự hào. “Ngày ấy, khóa II của chúng tôi gồm có 525 học viên là những hạ sĩ quan đang công tác ở các miền biên cương của Tổ quốc và những thanh niên được lựa chọn để đào tạo. Sau 5 năm học tập, rèn luyện 382 học viên đã tốt nghiệp với quân hàm Thiếu úy, Trung úy và được phân công về làm nhiệm vụ ở các đơn vị trên các tuyến biên giới giữa lúc tiếng súng vẫn chưa im nơi địa đầu Tổ quốc. Sau 35 năm ra trường, có nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh khi làm nhiệm vụ, nhiều cán bộ đã hoàn thành nhiệm vụ, được Đảng, Nhà nước cho nghỉ hưu và có 7 đồng chí được phong quân hàm cấp tướng, đang nắm giữ những cương vị quan trọng trong Quân đội. Đặc biệt, có đồng chí Hoàng Xuân Chiến hiện là Thượng tướng, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng”.
Là một trong những học viên có thành tích xuất sắc nhất khóa, sau khi tốt nghiệp với quân hàm Trung úy và được giữ lại công tác tại trường, sau đó kinh qua nhiều vị trí công tác quan trọng theo yêu cầu nhiệm vụ của lực lượng và sau đó quay lại đảm nhận vai trò Giám đốc Học viện tại chính nơi mình từng học tập, công tác khi còn trẻ, ông chia sẻ: “Từ mái trường đơn sơ này, tôi và đồng đội đã được các thầy cô truyền đạt bao kiến thức an ninh - quốc phòng trọng yếu. Và tình yêu đất nước quê hương, trách nhiệm với Tổ quốc và những vùng đất biên cương cam khó cũng dần được hun đúc trong trái tim của chúng tôi. Đó là quãng thời gian huấn luyện đầy ý nghĩa với cường độ lớn, yêu cầu đặc biệt cao để xây dựng bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm và kỹ năng chiến đấu cho chính mình.
Tấm gương của thầy Hiệu trưởng Tăng Liễu, thầy Phó hiệu trưởng Phạm Hữu Bồng, thầy Tăng Huệ đến tận giường ngủ để động viên thăm hỏi học viên; các thầy, cô giản dị với ca nước sôi tự mang lên lớp, nhưng vẫn say sưa, tâm huyết với sự nghiệp trồng người; các đồng chí cán bộ tiểu đoàn, đại đội luôn thức trước, ngủ sau học viên hay các chị phục vụ cong mình múc nước giếng sâu, lưng đẫm mồ hôi bên bếp lửa mùa hè đã để lại trong tôi những bài học về cuộc sống và tình người, tình thầy trò. Để sau này, mỗi khi lên bục giảng, hay làm nhiệm vụ tại mọi địa bàn, mọi cương vị, tôi luôn nhắc nhở mình không được quên những tình cảm thân thương ấy”.
Đại tá Trịnh Hoàng Hiệp tham gia khóa thực tập sinh tại Học viện Biên phòng Liên bang Nga từ tháng 10-2005 đến tháng 3-2006.
Những năm đầu công tác, người sĩ quan trẻ Trịnh Hoàng Hiệp lần lượt trải qua các cương vị Trung đội trưởng, Đại đội trưởng Tiểu đoàn 4, cán bộ Phòng Đào tạo, Trường Trung cao Biên phòng, ở cương vị nào ông cũng gương mẫu, nghĩa tình, tận tụy và trách nhiệm. Trong từng nhiệm vụ, ông luôn tỏ rõ là người cán bộ, chỉ huy gần gũi, sâu sát trước các thế hệ học viên. Hình ảnh người Đại đội trưởng luôn thức trước, ngủ sau đã ăn sâu, in đậm vào nếp nghĩ của các thế hệ học viên Trường Đại học Biên phòng lúc bấy giờ.
Những năm tháng miệt mài quản lý, rèn luyện học viên, ông luôn sâu sát, đồng hành trong từng giờ học, trên từng cương vị thực tập của mỗi học viên tại tại Bộ đội Biên phòng tỉnh Lạng Sơn. Ông bảo, biên giới thời điểm đó còn đang nóng bỏng, điều kiện của đồn còn muôn vàn khó khăn, hàng ngày ông cùng học viên thực tập tại Đồn Biên phòng Tân Thanh đi tuần tra, làm quen địa bàn, quản lý, kiểm tra từng cột mốc trong khu vực biên giới do đồn phụ trách. Để rồi sau này, khi tốt nghiệp trở về với biên cương, nhiều thế hệ học viên còn truyền tai nhau câu nói “ăn d5, nằm d4”.
Nhắc lại những năm tháng làm cán bộ quản lý giáo dục, ánh mắt ông bất giác bỗng reo vui, tôi cảm nhận được sức trẻ, tâm huyết và những tình cảm của ông dành cho những thế hệ học viên - những điểm tựa tương lai của biên cương Tổ quốc. Ông nói, sự “kỹ tính” và tỉ mỉ trong công tác quản lý học viên lúc bấy giờ theo ông suốt cuộc đời binh nghiệp và đến sau này trở về Học viện Biên phòng công tác, phong cách ấy giúp ông được mọi người luôn yêu quý.
Để đáp ứng yêu cầu sử dụng cán bộ của nhà trường, năm 1990 ông được cử đi đào tạo Trung cao Biên phòng. Sau 2 năm dùi mài đèn sách, đạt kết quả giỏi toàn khóa ông được Bộ tư lệnh tin tưởng, điều động về giữ chức Phó đồn trưởng rồi hơn 1 năm sau đó ông được bổ nhiệm Đồn trưởng Đồn Biên phòng 34 Tràng Cát, Bộ đội Biên phòng TP Hải Phòng.
Là vùng đất “đầu sóng, ngọn gió” phên dậu trọng yếu phía Đông Bắc của đất nước, những ngày đầu về nhận nhiệm vụ lại là chỉ huy của 1 đơn vị có bề dày thành tích, đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, ông luôn trăn trở về trách nhiệm lớn lao của mình trước các thế hệ tiền nhiệm, trước cán bộ, chiến sĩ đơn vị và hơn hết là nhân dân khu vực biên giới biển trên địa bàn do đồn phụ trách. Ông bảo, ngày ấy còn nhiều bỡ ngỡ, thực tế phong phú, nhiều tình huống và vụ việc khiến người chỉ huy phải ứng biến linh hoạt, xử lý kịp thời.
Địa bàn do Đồn phụ trách rất nhạy cảm về trật tự trị an đòi hỏi người chỉ huy phải có kinh nghiệm, nhất là kinh nghiệm trong xử lý các tình huống bất ngờ, kinh nghiệm trong ứng phó với các tình huống thiên tai, bão lụt... Địa bàn rộng, Ban chỉ huy đồn nhiều khi mỗi người phụ trách một khu vực, có lần bão đổ bộ, sóng biển dâng cao, ông trực ở đồn nhưng lòng nóng như lửa đốt, lo cho cán bộ, chiến sĩ ở địa bàn.
Nói đến đây, giọng ông trầm hẳn, ông kể: “Chú còn nhớ một vụ việc ở đồn như mới xảy ra ngày hôm qua, đêm 8-5-1993, Tổ tuần tra trên biển của đồn do chú trực tiếp chỉ huy đã phá án thành công vụ buôn lậu hàng hóa rất lớn, đối tượng manh động đã liều mình chống trả để cướp lại hàng hóa, chúng đã đâm trọng thương đồng chí Kiên thuyền trưởng; riêng chú, chú bị các đối tượng dọa đến tính mạng bản thân và gia đình, nhưng với lòng quyết tâm và tinh thần vì bình yên biên giới, một mặt chú luôn căn dặn gia đình cẩn thận, một mặt cùng với đơn vị lần ra nhiều đầu mối để tiếp tục bắt gọn nhiều vụ buôn lậu sau đó”.
Để xua tan những xúc động của ông khi nhớ về những chuyện ở Đồn Biên phòng Tràng Cát năm xưa, tôi hỏi điều ấn tượng nhất với ông khi ở Tràng Cát là gì, ông chỉ cười và nói: Có lẽ “đặc sản” ở mọi miền biên giới đều giống nhau, đó là “tình dân”. Nghiêng mái đầu tóc đã bạc phân nửa, ông nhỏ nhẹ: “Ngày ở Đồn, nhân dân trên địa bàn quý cán bộ, chiến sĩ như anh em một nhà, mớ rau, con cá nhân dân cũng dành phần; đó là những ngày tuy gian khó nhưng chú được sống trong tình dân, nghĩa đồng đội rất đỗi ngọt ngào.”
Bằng sự sâu sát, tận tụy và trách nhiệm với công việc, ông đã cùng tập thể cấp ủy, Ban Chỉ huy Đồn lãnh đạo đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia trên địa bàn trọng yếu của TP Hải Phòng. Hơn 3 năm ở Đồn Biên phòng Tràng Cát chưa phải là dài nhưng với ông điều đó vô cùng quan trọng, để lại trong ông những bài học thực tiễn rất sâu sắc về công tác quản lý, bảo vệ biên giới, nhất là biên giới biển.
Với tố chất sẵn có về công tác tham mưu, qua những năm tháng được tôi luyện, tháng 8 năm 1994 ông được điều động về giữ cương vị Phó tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) TP Hải Phòng. Với những kiến thức được đào tạo bài bản tại Trường Trung cao Biên phòng và kinh nghiệm thực tế tại Đồn Biên phòng Tràng Cát, ông đã kịp thời tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP TP Hải Phòng nhiều chủ trương, đối sách nhằm bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới biển, được địa phương luôn tin tưởng, đánh giá cao. Ông bảo tôi: Có lẽ những năm tháng công tác tại BĐBP Hải Phòng là nền móng rất vững chắc, giúp chú có thêm bản lĩnh và nghị lực để vững vàng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức sau này.
Năm 1995, Bộ tư lệnh đã điều động ông về giữ cương vị Phó trưởng Phòng Tổng hợp, Cục Tham mưu BĐBP, phụ trách bộ phận thư ký cho Thủ trưởng Bộ tư lệnh, trực tiếp giúp việc cho Thiếu tướng Phạm Hữu Bồng, Tư lệnh BĐBP; rồi lần lượt ông được điều động giữ các chức vụ Phó chánh Văn phòng Bộ tư lệnh. Mặc dù ông không tâm sự, nhưng khi tìm hiểu cặn cẽ hơn về giai đoạn công tác trên cương vị Phó chánh Văn phòng Bộ tư lệnh, tôi rất khâm phục về ý chí tự học, niềm đam mê nghiên cứu của ông. Lúc đấy bận rộn với công việc chuyên môn, ông vẫn báo cáo cấp trên, để được đi đào tạo Cao học tại Học viện Quốc phòng.
Tôi hỏi ông: “Có lẽ điểm nổi bật trong những năm tháng công tác của chú chính là tinh thần tự học, tự rèn”. Sau nụ cười dường như thừa nhận trước ý kiến của tôi ông mới giải thích thêm: Thủ trưởng, chỉ huy các cấp tin tưởng giao cho chú nhiều trọng trách quan trọng, chỉ có tự học và tìm tòi nghiên cứu mới vượt qua được giới hạn của bản thân, chỉ có học mới có kiến thức để hoàn thành nhiệm vụ cấp trên tin tưởng giao cho.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp kiểm tra điều lệnh, đội ngũ đơn vị cơ sở năm 2018.
Tháng 7-2000, ông được điều động sang giữ cương vị Phó trưởng phòng, rồi Trưởng phòng Quản lý Biển, Bộ Tham mưu BĐBP. Bằng những kiến thức, kinh nghiệm được đào tạo tại Học viện Quốc phòng, kinh nghiệm thực tế trên tuyến biên giới biển Hải Phòng đã giúp ông từng bước khẳng định về năng lực của mình trước chỉ huy các cấp.
Thời điểm này, hoạt động tàu thuyền nước ngoài vi phạm chủ quyền, an ninh trật tự trên vùng biển Việt Nam đang là mối quan tâm của lãnh đạo, chỉ huy các cấp. Ông và tập thể Phòng đã làm tốt vai trò tham mưu cho cấp trên từ việc xây dựng kế hoạch đến triển khai thực hiện các chủ trương, đối sách xử lý các tình huống trên biển, trực tiếp ông đã tham gia các đoàn đàm phán phân định Vịnh Bắc Bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Phòng Quản lý Biển luôn bám sát thực tiễn, nắm chắc tình hình, tham mưu kịp thời những chủ trương hữu hiệu để Bộ Tham mưu BĐBP mà trực tiếp là Thường vụ Đảng ủy Bộ tư lệnh chỉ đạo các đơn vị quản lý tốt an ninh, trật tự trên các vùng biển của cả nước.
Phát huy vai trò của cơ quan tham mưu, ông đã mạnh dạn báo cáo Bộ Tham mưu chỉ đạo sâu sát các hoạt động của các hải đoàn, hải đội; tham mưu cho Bộ tư lệnh tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm công tác đấu tranh phòng, chống tàu thuyền nước ngoài vi phạm vùng biển Việt Nam. Thời điểm này, Phòng Quản lý biển đồng thời là cơ quan thường trực tìm kiếm cứu nạn, trực tiếp tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Tham mưu, Thủ trưởng Bộ tư lệnh về công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn.
Từ thực tiễn, ông đã rất trăn trở để tham mưu cho Đảng ủy Bộ Tham mưu báo cáo Bộ tư lệnh về chủ trương xây dựng lực lượng tàu thuyền an toàn trên biển, lực lượng Cơ động Biên phòng tại các hải đoàn, hải đội để bảo vệ chủ quyền, an ninh trật tự vùng biển. Ý tưởng đó cũng là một quan điểm đảm bảo an toàn cho ngư dân, kết hợp đánh bắt hải sản với bảo vệ biển, đảo của BĐBP rất sâu sắc, đến nay vẫn rất đúng, được vận dụng tốt ở các địa phương. Ông bật mí thêm về một điều ít ai biết, trong những năm này, ông nhiều lần là thành viên tham gia các đoàn đám phán phân định Vịnh Bắc Bộ: “Nếu được chứng kiến những nội dung đàm phán phân định Vịnh Bắc Bộ, Hiệp định hiệp tác nghề cá Việt Nam - Trung Quốc trên Vịnh Bắc Bộ mỗi người sẽ thêm yêu Tổ quốc của mình hơn bao giờ hết”, ông nói như tự sự.
Tháng 9-2004, ông được Bộ Quốc phòng tin tưởng bổ nhiệm giữ cương vị Phó chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Quảng Nam phụ trách công tác tham mưu, tác chiến. Khi tôi hỏi về giai đoạn ở Quảng Nam, ông bảo nhiều nhiệm vụ ông đảm nhiệm ở mảnh đất nắng gió ấy đến giờ vẫn hằn in trong một phần ký ức. Vùng đất “Trung dũng kiên cường đi đầu diệt Mỹ” với nhiều chiến công hiển hách của các thế hệ công an nhân dân vũ trang năm xưa đã chứng kiến tâm huyết, trí tuệ và sức lực mà ông cùng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã nỗ lực vì sự bình yên và no ấm của nhân dân.
Với tâm niệm xây dựng đơn vị chính quy, là vấn đề then chốt để nâng cao chất lượng công tác chuyên môn, ông đã trao đổi, bàn bạc và thống nhất với các đồng chí trong Bộ Chỉ huy tập trung chỉ đạo, chăm lo xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, trước mắt là xây dựng cảnh quan môi trường, đột phá xây dựng đơn vị có môi trường văn hóa quân sự. Sau nhiều cuộc kiểm tra, khảo sát tại cơ sở, ông phát hiện một vấn đề rất quan trọng lúc bấy giờ: Nhiều đơn vị còn cứng nhắc trong công tác huấn luyện, chưa huấn luyện cho bộ đội sát thực tế trên tuyến biên giới của đồn phụ trách, nhiều cán bộ, chiến sĩ chưa sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị được trang cấp.
Những trăn trở ấy của ông được đề cập ngay với các đồng chí trong Đảng ủy, Bộ Chỉ huy. Nghị quyết lãnh đạo công tác giáo dục chính trị và huấn luyện chiến đấu năm 2005 đã đề cập và chỉ đạo khắc phục quyết liệt những hạn chế trong công tác huấn luyện, quản lý sử dụng vũ khí trang bị ở các đơn vị cơ sở. Một luồng không khí làm việc nghiêm túc, đúng chế độ đã lan tỏa từ Bộ Chỉ huy đến tất các các đồn, trạm trên cả hai tuyến biên giới đất liền và biển đảo, hiệu quả trên mọi mặt công tác Biên phòng được nâng lên rõ rệt.
Một mặt, ông cùng tập thể Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tập trung chỉ đạo, xây dựng các kế hoạch, phương án tác chiến để bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới trong mọi tình huống, triển khai nhiều phương án cứu hộ, cứu nạn, cứu sập nhất là mùa mưa, bão trên tuyến biên giới đất liền. Ông bảo, những năm tháng ở Quảng Nam, xa gia đình cả nghìn ki-lô-mét, lại càng thấm thía câu nói “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt” của các thế hệ cha anh đi trước. Những kinh nghiệm công tác trên tuyến biên giới biển Hải Phòng, rồi ở Phòng Quản lý Biển đã giúp ông tham mưu kịp thời cho Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh huy động lực lượng, phương tiện, ngăn chặn tàu thuyền nước ngoài vi phạm chủ quyền vùng biển Việt Nam.
Điều ông luôn đau đáu khi nhắc về Quảng Nam là khi cơn bão Chanchu đổ bộ vào nước ta gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Mặc dù được dự báo sớm, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo các đồn kêu gọi tàu thuyền vào bờ, chuẩn bị lực lượng và phương tiện để ứng phó khi các tình huống xảy ra, nhưng số người chết và mất tích cứ tăng dần sau mỗi ngày, mỗi giờ trước sự bàng hoàng của gia đình và nhân dân địa phương. Từ mệnh lệnh của trái tim, dù quần áo mặc trên người chưa khô nhưng ông cùng cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh đã lăn lộn cùng địa phương khắc phục hậu quả sau bão.
Nỗi nhọc nhằn ấy chưa vơi, những ngày cuối tháng 9-2006, nhân dân các tỉnh Nam Trung bộ lại oằn mình chống lại cơn bão Xangsane, ông lại trực tiếp xuống địa bàn, phối hợp chặt chẽ với địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân di dời đến nơi trú ẩn an toàn. Ông bảo, mặc dù được các cấp chính quyền và BĐBP tuyên truyền từ rất sớm, nhưng nhiều hộ dân xã đảo Tam Hải, huyện Núi Thành kiên quyết không sơ tán, họ ở lại để bảo vệ tàu thuyền và lồng bè. Với quyết tâm lớn, ông đã trực tiếp chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Kỳ Hà và chính quyền các xã biên giới vận động, di dời nhân dân về các vị trí an toàn. Ông bảo, bụng đói, người luôn ướt sũng nhưng không thấy mệt, đến 14 giờ chiều, ông và đồng chí Phạm Văn Quyện, Phó chủ tịch huyện Núi Thành chia đôi gói mì tôm chống đói.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp kiểm tra tháo lắp súng Đại liên K53 tại tại Đồn Biên phòng Mũi Né, BĐBP Bình Thuận năm 2019.
Giọng ông trầm xuống khi tiếp tục nhắc về vụ việc lật thuyền làm 6 người thiệt mạng ở Hồ Phú Ninh vào giữa tháng 7-2007. Khi nhận tin báo từ trực ban tác chiến BĐBP tỉnh, ông đã trực tiếp xuống hiện trường, trắng đêm chỉ huy gần 150 cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh và các lực lượng trên địa bàn tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả. Những việc làm cụ thể của cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh nói chung và của ông nói riêng trên quê hương Quảng Nam là biểu tượng tuyệt vời vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân. Sau này khi đến làm việc với BĐBP tỉnh, đồng chí Trần Xuân Thọ, Phó trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Nam đã nhắc lại những đóng góp của cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh như một lời cảm ơn sâu sắc về nghĩa tình của những người lính Biên phòng đã sát cánh cùng nhân dân trong những giờ phút, hiểm nguy, khó khăn nhất. Cũng trong thời gian này, ông được giao nhiệm vụ Quyền Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Nam khi đồng chí Chỉ huy trưởng đi học tại Liên bang Nga.
Từ trong album ảnh, ông đưa cho tôi xem mảnh giấy được ghi cẩn thận với dòng chữ: “Kính tặng, đồng chí Trịnh Hoàng Hiệp 4 chữ: Tâm, Trí, Dũng, Nhân. Nam Định Xuân 2013, Đặng Đức Long”. Đọc dòng chữ, tôi cứ nghĩ đến tận năm 2013 ông mới chuyển từ Quảng Nam về nhận công tác ở BĐBP tỉnh Nam Định. Nhưng không, với những thành tích nổi bật ở BĐBP tỉnh Quảng Nam, tháng 7 năm 2008, ông được Bộ Quốc phòng bổ nhiệm giữ chức vụ Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Nam Định. Ông trải lòng, để bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển gắn với bảo vệ tài nguyên, môi trường quốc gia trên biển, ông cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tập trung chỉ đạo thực hiện đổi mới toàn diện công tác sẵn sàng chiến đấu, công tác huấn luyện và rèn luyện cán bộ, chiến sĩ. Công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các loại phương tiện trên biển và cửa sông được tiến hành chặt chẽ. Với phương châm: “quản lý tận gốc, trên bờ là chính, có trọng tâm, trọng điểm” và “5 kiểm, 1 chứng”, các thủ tục hành chính nhanh chóng được tích cực cải cách. Mối quan hệ giữa BĐBP và cấp ủy, chính quyền địa phương được ông cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Chỉ huy quan tâm đẩy mạnh.
Tiếp xúc với ông nhiều rồi, nhưng qua câu chuyện lần này, tôi phát hiện ra điểm rất thú vị ở Thiếu tướng, Tiến sĩ Trịnh Hoàng Hiệp, đó là ông rất nặng lòng với công tác tham mưu, nhất là xây dựng đơn vị chính quy. Ông ví von, đồn có khang trang, sạch đẹp, môi trường văn hóa tốt thì cán bộ, chiến sĩ mới yêu đồn như yêu nhà, thêm yên tâm để thực hiện nhiệm vụ. Cũng vì lẽ đó, ông đã trao đổi thống nhất trong Bộ Chỉ huy tổ chức các chương trình tọa đàm “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt” ở tất cả các đơn vị trong BĐBP tỉnh.
Từ những chỉ đạo sát sao của ông và Bộ Chỉ huy đã tạo ra chuyển biến rõ rệt về lề lối, tác phong sinh hoạt, làm việc, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác. Ý tưởng phương châm “một tập trung” và “hai đột phá” được ông bắt nguồn từ thực tế để triển khai. Ông nói, bước đột phá quan trọng khác là hình ảnh cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Nam Định đã trở nên quen thuộc với cán bộ, nhân dân tỉnh nhà qua những trang báo. Tháng 5-2009, BĐBP tỉnh đã phối hợp mở chuyên trang “Biên phòng toàn dân” trên Báo Nam Định. Ông bảo, đây là bước “đột phá”, tạo ra kênh thông tin thường xuyên để tuyên truyền công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền vùng biển; động viên giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ đơn vị và quân dân khu vực biên giới biển. Đến tháng 9-2010, ông đã được tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nam Định, nhiệm kỳ 2010 - 2015 với số phiếu tín nhiệm cao.
Với tư duy sắc sảo, vận dụng nhuần nhuyễn lý luận và thực tiễn, kinh nghiệm công tác ở nhiều đơn vị khác nhau, ông bàn bạc, thống nhất với các đồng chí trong Thường vụ Đảng ủy Bộ Chỉ huy, tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nhiều kế hoạch, hướng dẫn nhằm đầu tư nguồn lực cho biên giới và hoạt động quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng biên giới biển vững mạnh, tạo sinh kế vững chắc cho nhân dân để ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển. Một mặt khác, ông thường xuyên chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, xuống tận các đồn biên phòng kiểm tra việc xây dựng phương án, kế hoạch ngăn chặn, loại trừ những nhân tố gây mất an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới biển, quyết tâm xóa bỏ các tụ điểm về tệ nạn ma túy, mại dâm, tham gia bảo vệ tàu thăm dò dầu khí.
Ông đã cùng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh nhiều chủ trương để địa phương thêm mạnh giàu từ biển từ biển quê hương. Sản suất nông nghiệp khu vực các huyện ven biển tiếp tục được BĐBP tham mưu chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng trồng trọt, tăng tỷ trọng chăn nuôi và dịch vụ. Các đồn biên phòng trực tiếp tham mưu, hướng dẫn nhân dân và địa phương chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tập trung vào sản xuất các sản phẩm có chất lượng, hiệu quả kinh tế cao. Điểm nổi bật khác là ông đã trực tiếp tham mưu cho địa phương triển khai chương trình bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản của tỉnh, tranh thủ mọi nguồn lực đề xuất với địa phương kéo điện ra đảo Cồn Lu, tích cực vận động bà con vùng giáo tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới biển… góp phần tạo đột phá trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng BĐBP tỉnh vững mạnh toàn diện.
Trước tình hình phức tạp trên biển về tàu thuyền nước ngoài xâm phạm chủ quyền, hoạt động sử dụng thuốc nổ khai thác hải sản trái phép trên khu vực biên giới biển, nổi lên là tội phạm ma túy... những kinh nghiệm được tích lũy tại Hải Phòng, Phòng quản lý biển và BĐBP tỉnh Quảng Nam đã được ông nghiên cứu, vận dụng linh hoạt. Ông đã trực tiếp chỉ đạo BĐBP tỉnh phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, các địa phương giáp biển, tập trung bổ sung các kế hoạch tác chiến phòng thủ, phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, giảm nhẹ thiên tai; triển khai các đợt diễn tập phòng thủ, tuần tra truy quét, tấn công tội phạm, bảo vệ biên giới, vùng biển; chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng, phòng ngừa đấu tranh với các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, nhất là giải quyết tình hình an ninh nông thôn, an ninh tôn giáo, bảo vệ an toàn các địa bàn trọng điểm.
Có lẽ vì thế, hình ảnh vị Chỉ huy trưởng BĐBP thường xuyên có mặt kịp thời trong ứng phó, phòng chống lụt bão từ lâu đã quen thuộc với nhân dân các xã Hải Chính, Hải Tiến, Hải Thịnh, huyện Hải Hậu. Tôi cố gắng hỏi thêm nhiều điều để được nghe ông nói về những tháng năm đứng đầu tại BĐBP tỉnh Nam Định, nhưng ông chỉ cười. Ông bảo, thời gian và tình cảm của cán bộ chiến sĩ ở những đơn vị ông đã đi qua trong đó có BĐBP tỉnh Nam Định là minh chứng rõ nét nhất về trách nhiệm của ông. Bất giác tôi thấy những dòng chữ của bác Đặng Đức Long tặng mà ông đưa tôi xem thật sâu sắc mà thấm đẫm nghĩa tình.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp phát biểu tại Lễ khai giảng năm học 2020 - 2021 của Học viện Biên phòng.
Tháng 1-2013, ông được Bộ Quốc phòng bổ nhiệm giữ chức Phó tham mưu trưởng BĐBP, Phó thủ trưởng Cơ quan Bộ tư lệnh. Vẫn chất giọng trầm ấm, ông buông ánh mắt xa xăm đưa người đối diện trở về với những miền ký ức của riêng mình. Ông nói, trở về Bộ Tham mưu công tác với ông vừa là vinh dự, song cũng cảm nhận được trách nhiệm lớn lao mà Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ tư lệnh đặt lên vai mình. Đó là sự quay về với “biển lớn”, là công tác tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành toàn lực lượng trong công tác quân huấn, nhà trường.
Trên cương vị được giao, ông hiểu rằng trách nhiệm của mình và Bộ Tham mưu trong công tác xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật của toàn lực lượng là rất nặng nề. Giữa năm 2013, tình hình trên tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia có diễn biến phức tạp, căn cứ chỉ đạo của Bộ Tổng Tham mưu, Bộ tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo Bộ Tham mưu BĐBP phối hợp với Bộ Tham mưu Quân khu 5, Quân khu 7, Quân khu 9 kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu các đồn biên phòng, nhận rõ trách nhiệm đối với lực lượng, ông đã trực tiếp cùng chỉ huy và cán bộ Phòng Tác chiến, Quân huấn - Nhà trường đến tận các đồn kiểm tra, đôn đốc, chỉ ra những việc cần làm ngay trong công tác bảo vệ biên giới.
Cán bộ, chiến sĩ Bộ Tham mưu lúc bấy giờ đều nhận xét: Dấu ấn đậm nét nhất của Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp ở Bộ Tham mưu là những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu, điều lệnh, góp phần tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Phát huy truyền thống, giữ vững kỷ cương, sống có tình thương, đề cao trách nhiệm”. Những ý tưởng được ấp ủ từ đơn vị cơ sở đã thôi thúc ông tham mưu cho Bộ tư lệnh lấy năm 2014 là “Năm Huấn luyện - Điều lệnh - Kỷ cương”. Hoạt động nổi bật trong giai đoạn này là Hội thi cán bộ huấn luyện Điều lệnh giỏi và Hội thao võ thuật BĐBP, kiểm tra đồn trưởng, chính trị viên đồn Biên phòng, hội thao bắn súng K54, B41, Cối 60... để các đơn vị trao đổi, học hỏi kinh nghiệm và tự khẳng định mình.
Cũng trong năm này, Bộ tư lệnh đã giao nhiệm vụ phân công ông trực tiếp chỉ huy lực lượng BP-14 tại huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La đấu tranh ngăn chặn vận chuyển ma túy có vũ trang từ Lào về Việt Nam. Trong điều kiện khó khăn, ông đã cùng các lực lượng thực hiện nhiệm vụ khắc phục mọi điều kiện khó khăn, góp phần ngăn chặn, hạn chế hoạt động của các loại tội phạm ma túy trên biên giới. Trong hai năm, 2014 và 2015, Bộ tư lệnh được Bộ Quốc phòng giao nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có nhiệm vụ tham mưu cho Bộ tư lệnh chỉ đạo hoạt động diễu binh kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên phủ, 40 năm Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước và diễu binh kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, với tinh thần trách nhiệm, ông đã trực tiếp tham mưu cho Bộ tư lệnh lựa chọn cán bộ, chiến sĩ, tổ chức luyện tập và thực hiện nhiệm vụ do Bộ Quốc phòng giao phó.
Sau một thời gian thực hiện với hàng loạt các nội dung huấn luyện triển khai được kết hợp chặt chẽ với rèn luyện kỷ luật, chấp hành điều lệnh và xây dựng đơn vị chính quy, thực hiện nghiêm túc quy định “Ngày điều lệnh”, Năm Huấn luyện - Điều lệnh - Kỷ cương đã tạo bước đột phá lớn trong xây dựng chính quy, khắc phục những hạn chế về tác phong chỉ huy, chiến thuật, kỹ thuật của cán bộ, chiến sĩ trong toàn lực lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Là người rất coi trọng khảo sát thực tế, trên cương vị Phó tham mưu trưởng BĐBP, ông đã đi đến các đồn, trạm trên khắp các tuyến biên giới, bám nắm địa bàn, đôn đốc các đơn vị cả tuyến biên giới và biển đảo xử lý kiên quyết các tình huống xảy ra, bảo đảm đúng chủ trương, đối sách, giữ vững độc lập chủ quyền, an ninh, lãnh thổ của Tổ quốc. Qua thực tế chỉ đạo các đơn vị cơ sở, ông cùng tập thể Thủ trưởng Bộ Tham mưu đã tham mưu cho Bộ tư lệnh tiếp tục xây dựng thế trận Biên phòng toàn dân và an ninh nhân dân, từ đó đề xuất nhiều mô hình mang lại hiệu quả thiết thực.
Chưa dừng lại ở đó, vấn đề về tổ chức biên chế của BĐBP các cấp được ông tham mưu cho chỉ huy các cấp quan tâm điều chỉnh hợp lý, các đồn biên phòng đã được biên chế tổ chức theo tuyến địa bàn, chính diện, chiều sâu, rất cụ thể. Tiêu chí xây dựng đồn biên phòng vững mạnh toàn diện được qui định thống nhất. Quan hệ của BĐBP với các quân khu, quân chủng được xác lập và hoạt động có nền nếp. Từ thực tiễn đơn vị và yêu cầu của nhiệm vụ, ông đã tham mưu cho Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP thực hiện hiệu quả chủ trương của Quân ủy Trung ương về xây dựng, hoàn chỉnh cơ chế quản lý, điều hành huấn luyện đạt hiệu quả cao nhất. Xây dựng cơ quan huấn luyện đủ năng lực tham mưu toàn diện về công tác huấn luyện, đào tạo, quản lý bảo vệ biên giới, sẵn sàng chiến đấu phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ huy các cấp.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp tặng hoa Đại tướng Hun Manet, Phó tổng Tư lệnh Quân đội Hoàng gia Campuchia, Tư lệnh Lục quân Quân đội Hoàng gia Campuchia (nay là Thủ tướng Campuchia) nhân chuyến thăm Học viện Biên phòng của Đoàn đại biểu Lục quân Quân đội Hoàng gia Campuchia.
Một loạt các giải pháp mới về tổ chức, cũng như phương pháp huấn luyện do Bộ Tham mưu BĐBP đề xuất đã được Đảng ủy, Bộ tư lệnh BĐBP triển khai như: Kết hợp huấn luyện với làm nhiệm vụ thường xuyên; huấn luyện theo nhiệm vụ; huấn luyện sử dụng trang thiết bị công nghệ mới, nâng cao hiệu quả công tác; đổi mới công tác tập huấn, kiểm tra, phúc tra huấn luyện, ưu tiên kiểm tra trực tiếp đội ngũ cán bộ chủ trì đơn vị; tăng cường công tác huấn luyện chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập chỉ huy tham mưu, hội thi, hội thao, phúc tra, bắn đạn thật các loại vũ khí có trong biên chế; tăng cường diễn tập, sử dụng vũ khí được trang bị, huấn luyện phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ cứu nạn… Qua đó đã gắn nhà trường với thực tiễn công tác, tạo đột phá mạnh mẽ, kiên quyết trong khắc phục các khâu yếu mặt yếu, gắn quản lý bảo vệ biên giới, sẵn sàng chiến đấu với nhiệm vụ huấn luyện.
Như một cơ duyên của cuộc đời binh nghiệp, đầu năm 2016, ông được Bộ Quốc phòng bổ nhiệm giữ chức Giám đốc Học viện Biên phòng và tháng 5-2016, ông được Chủ tịch nước ký quyết định thăng quân hàm Thiếu tướng. Ngay sau khi ổn định nơi công tác tại Học viện, ông đã đề nghị Phòng Chính trị bố trí cho ông đi thăm phòng truyền thống, thắp hương phòng thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Học viện. Đứng lặng hồi lâu trước bảng ảnh các đồng chí Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và các đồng chí liệt sĩ từng học tập, công tác tại Học viện đã hy sinh vì chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, ông tâm niệm sẽ đem hết tâm sức, trí tuệ và trách nhiệm của mình xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện.
Nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ chính trị của Học viện là giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, ông đã cùng với tập thể Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện Biên phòng đề ra nhiều chủ trương nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của Học viện. Ngay lập tức, những cuộc họp với cấp ủy, chỉ huy các khoa đã được triệu tập, Ban giám đốc Học viện đã nghe các đơn vị báo cáo để kịp thời đưa ra những giải pháp tháo gỡ khó khăn.
Một trong những chủ trương tiêu biểu ông đã khởi xướng và duy trì đó là “dạy thật, học thật, thi thật, rèn thật, kỷ luật thép”; các Hội thi Giảng viên giỏi, Hội thi Cán bộ đơn vị quản lý học viên, Hội thao thể dục thể thao… cấp học viện được thường xuyên tổ chức, góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng giảng dạy, quản lý học viên cho cán bộ, giảng viên trong toàn Học viện. Nhờ đó, đội ngũ giảng viên của trưởng đã có thêm nhiều kiến thức thực tiễn, những bài giảng được viết từ yêu cầu và thực tế biên cương thì chương trình giáo dục, đào tạo của Học viện mới đáp ứng được nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp tặng quà lưu niệm cho Đoàn đại biểu lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc, Lào, Campuchia, Myanmar, Thái Lan tham gia chương trình “Biên cương thắm tình hữu nghị” lần thứ III.
Cũng trong giai đoạn này, hoạt động giao lưu, kết nghĩa giữa Học viện với BĐBP các tỉnh, thành phố cũng được đẩy mạnh nhờ sự thúc đẩy quyết liệt của Giám đốc Học viện. Là người đã lăn lộn, trưởng thành trên khắp các dải đất biên cương, ông đã hiểu hơn ai hết về chất lượng đào tạo của nhà trường, là khả năng đảm nhiệm công việc của học viên sau khi tốt nghiệp về với biên giới. Ông đã bàn bạc, trao đổi với Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện triển khai, tổ chức cho cán bộ, giảng viên, học viên tham gia nhiều đợt học tập, nghiên cứu, trao đổi tại BĐBP các tỉnh, thành phố, tham quan học tập tại các đơn vị chiến đấu, các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội.
Thông qua đó, tích lũy, bổ sung thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học, làm mới công tác giáo dục, đào tạo của Học viện Biên phòng, đưa nhà trường gắn liền với biên giới, biển đảo của đất nước. Nói một cách cặn kẽ hơn, đó là những trang giáo án phải được viết từ thực tế sinh động của nhiệm vụ bảo vệ biên cương. Và câu nói của ông “Học phải đi đôi với hành, phải gắn liền công tác đào tạo với sự vận động và phát triển từng giờ, từng ngày trên khắp các nẻo biên cương, có như vậy lý thuyết sẽ luôn mới mẻ, lý thuyết không bao giờ tách rời thực tiễn sinh động” đã luôn lại bài học của tôi và đồng đội.
Ông hỏi tôi: ''Cùng ở Học viện trong thời điểm này, cháu có biết khó khăn nhất của Học viện là gì không?''. Chưa để tôi trả lời, ông nói ngay, khó khăn nhất có lẽ vẫn là việc xây dựng chuẩn về khung chương trình đào tạo và quy định về chuẩn đầu ra cho các đối tượng đào tạo, đặc biệt thời gian này Học viện được Bộ Quốc phòng tin tưởng giao nhiệm vụ mở chuyên ngành đào tạo Cử nhân Luật cho Quân đội. Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn tổ chức nhiều hội nghị, xin ý kiến nhiều chuyên gia để xây dựng, hoàn thiện hệ thống các chương trình đào tạo, coi đó là tiền đề phát triển toàn diện giáo dục đào tạo của Học viện trong những năm tiếp theo. Tâm huyết với sự nghiệp giáo dục đào tạo, nhất là việc gắn lý luận của Học viện với thực tiễn biên cương, nhiều cuộc hội thảo khoa học đã được tiến hành.
Ông phấn khởi nhắc lại với tôi, năm đó (2021), Học viện Biên phòng là đơn vị đầu tiên trong các Học viện, nhà trường Quân đội tổ chức thành công hội thảo “Chất lượng giáo dục đào tạo của Học viện là khả năng sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia của các đơn vị BĐBP”, góp phần củng cố, bổ sung thêm nhiều lý luận sắc bén, phục vụ tốt cho nhiệm vụ giáo dục đào tạo của Học viện mà đến tận bây giờ còn nguyên giá trị.
Đoàn công tác Học viện Biên phòng do Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp làm trưởng đoàn tham quan tàu của Cảnh sát biển Việt Nam.
Đi đôi với công tác xây dựng chính quy, ông cùng Ban giám đốc Học viện đã lập nhiều phương án báo cáo cấp trên, tìm mọi nguồn lực, tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, trong đó chú trọng đầu tư chiều sâu, hoàn thiện nội dung của từng môn học cụ thể theo hướng thiết thực, hiện đại, bám sát tiến bộ của khoa học công nghệ, nghệ thuật quân sự thuộc lĩnh vực Biên phòng.
Một việc nữa mà nếu ai được biết đều rất khâm phục về ý chí và nghị lực của ông. Khi trở về Học viện, ông luôn tâm niệm bản thân mình cũng phải trở thành tấm gương tự học để cho cán bộ, học viên noi theo. Với kinh nghiệm là Chủ nhiệm đề tài, thành viên nghiên cứu của nhiều đề tài cấp Bộ Quốc phòng, năm 2019, ông bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ “BĐBP tham gia xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần các tỉnh biên giới phía Bắc” tại Học viện Quốc phòng. Điều đó không chỉ thể hiện tầm nhìn của vị tướng Biên phòng đối với công tác quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, mà còn khẳng định về tinh thần say mê, tự học của ông. Mỗi khi có cơ hội, ông đều tranh thủ tiếp thu thêm trí thức về hoàn thiện bản thân, ông cũng đã được cử đi tu nghiệp ở Học viện Biên phòng Liên bang Nga gần một năm và tham gia tập huấn, bồi dưỡng chuyên sâu tại các quốc gia như Nhật Bản, Thái Lan...
Với mỗi cán bộ, học viên Học viện Biên phòng, trong đó có tôi, ông là người chỉ huy sâu sát, gần gũi bộ đội. Sau giờ hành chính, ông thường xuyên thăm hỏi, động viên, quan tâm từng bữa cơm, giấc ngủ của cán bộ, học viên. Đầu năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, ông và Ban giám đốc Học viện Biên phòng thống nhất cử 1.219 cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên Học viện khoác ba lô lên biên giới thực hiện nhiệm vụ của người lính biên cương, ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào đất nước.
Kể từ ngày đó, tôi thường thấy phòng ông sáng đèn rất khuya và gần như ngày nào ông cũng gọi điện cho các đồng chí trưởng đoàn công tác tại các tỉnh để nắm tình hình. Và giáp Tết Nguyên đán Tân Sửu (2021), Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp đã tổ chức một đoàn công tác lên biên giới thăm hỏi, động viên thầy và trò nhà trường đang thực hiện nhiệm vụ phòng chống dịch Covid-19. Đó không chỉ là sự quan tâm, động viên của người thầy, người đứng đầu Học viện đối với cán bộ, học viên của mình, mà còn là tình cảm của một người cha dành cho những người lính tuổi đôi mươi đang lăn lộn trên biên giới.
Thiếu tướng Trịnh Hoàng Hiệp và Thiếu tướng Đào Xuân Nghiệp, Phó chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng tại Hội thao Quân sự quốc tế năm 2021.
Khi chia tay, ông nói với tôi: “Trải qua 15 chức vụ công tác, tham gia 1 nhiệm kỳ Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nam Định và 2 nhiệm kỳ Ban Chấp hành Đảng ủy BĐBP, giờ đây trở về với cuộc sống đời thường rồi mới thấy những giá trị của nghĩa tình năm xưa, những ngày còn công tác. Đó là tình thầy trò, tình đồng đội, tình anh em, tình quân dân khăng khít...”. Dù không được chia sẻ nhưng tôi biết ông vẫn âm thầm quan tâm, động viên đồng đội, các thế hệ cán bộ, học viên nhà trường và thực hiện những việc làm ý nghĩa.
Hiện nay, ông đang đang tham gia Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ nguyên Ban giám hiệu, Ban giám đốc Học viện Biên phòng, đồng thời là Trưởng ban Liên lạc của cựu sinh viên Đại đội 44, Tiểu đoàn 4, khóa 2 Đại học Biên phòng năm xưa, thường xuyên quan tâm, thăm hỏi bạn bè lúc ốm đau, trái gió trở trời của tuổi xế chiều, động viên, chia sẻ cùng nhau mọi vui buồn trong cuộc sống.
Năm tháng qua đi, với những cống hiến đáng ghi nhận cho sự nghiệp quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, Thiếu tướng, Tiến sĩ Trịnh Hoàng Hiệp đã để lại trong lòng đồng đội, đồng bào các dân tộc biên giới hình ảnh một vị tướng thẳng thắn, trung thực và giàu kinh nghiệm. Những cống hiến của ông dù trên bất cứ cương vị nào, trải qua thời gian càng tỏa sáng, càng in sâu đậm nét trong trí nhớ của người lính quân hàm xanh đang vững vàng nơi địa đầu Tổ quốc.
MAI VIẾT NHÂN
Theo Báo Biên phòng