Theo bác sĩ chuyên khoa I Lê Thuận Linh, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện TP Thủ Đức, TP.HCM, nếu ăn phải thịt heo bệnh, heo chết trước khi đưa vào quy trình giết mổ sẽ có nhiều nguy cơ về mặt sức khỏe.
Nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm độc
Các nguy cơ ngắn hạn có thể là nhiễm trùng đường ruột gây tiêu chảy cấp, nôn mửa và đau bụng; ngộ độc độc tố gây vỡ hồng cầu, suy thận, liệt cơ hô hấp... Nghiêm trọng hơn có thể gây sốc do độc tố hoặc nhiễm khuẩn làm tụt huyết áp và suy đa cơ quan; nhiễm ký sinh trùng...
Nếu ăn thịt heo bệnh, thịt không đảm bảo chất lượng, tiếp xúc với độc tố lặp đi lặp lại sẽ tổn thương gan thận, suy giảm miễn dịch, nguy cơ ung thư, tăng nguy cơ viêm khớp phản ứng... Ngoài ra, nhiễm ký sinh trùng kéo dài gây suy dinh dưỡng, tổn thương đường ruột kéo dài
Còn theo thạc sĩ, bác sĩ Đặng Ngọc Hùng, Viện Trưởng Viện Nghiên cứu và Tư vấn dinh dưỡng, thịt heo bệnh có thể chứa nhiều loại vi khuẩn nguy hiểm như Salmonella, E. coli, Listeria, Staphylococcus aureus và Streptococcus suis (vi khuẩn có thể gây viêm màng não ở người). Một số loại virus như virus lở mồm long móng, dịch tả heo châu Phi hay virus tai xanh cũng có khả năng xuất hiện trong thịt.
Bác sĩ Hùng cho biết, nếu người dùng ăn phải thịt heo bị bệnh hoặc heo chết trước khi được giết mổ, trong ngắn hạn có thể gặp các triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, sốt hoặc ngộ độc thực phẩm. Nặng hơn có thể dẫn đến nhiễm khuẩn nghiêm trọng, suy gan, suy thận cấp, nhiễm trùng máu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng
Thịt heo bệnh, heo chết trước khi đưa vào quy trình giết mổ sẽ có nhiều nguy cơ về mặt sức khỏe. Ảnh minh họa: AN HIỀN
Không chỉ dừng lại ở đó, thịt heo nhiễm bệnh còn có thể chứa các độc tố do vi khuẩn sinh ra (như độc tố botulinum) hoặc dư lượng hóa chất từ quá trình chăn nuôi, chẳng hạn như chất tạo nạc, thuốc kháng sinh. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể gây rối loạn tiêu hóa, suy giảm miễn dịch và tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan như gan, thận và não.
Nấu chín không loại bỏ hoàn toàn nguy cơ
Về mặt dinh dưỡng, theo bác sĩ Hùng thịt heo bệnh thường có giá trị dinh dưỡng thấp, hàm lượng protein, vitamin trong thịt suy giảm đáng kể so với thịt heo đạt chất lượng. Đồng thời, trong thịt cũng dễ phát sinh các chất độc hại, đặc biệt nếu có sự can thiệp của hóa chất trong quá trình chăn nuôi hoặc bảo quản thịt.
Trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người mắc bệnh nền thường có hệ miễn dịch suy yếu hoặc chức năng cơ thể bị hạn chế. Do đó, khi ăn phải thịt heo bệnh, không đảm bảo vệ sinh, họ có nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng.
"Với những người mắc bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, suy gan, suy thận, hệ miễn dịch vốn đã suy yếu khiến họ càng dễ bị nhiễm khuẩn và khiến bệnh tình diễn biến phức tạp hơn khi tiếp xúc với các tác nhân từ thịt heo bệnh", bác sĩ Hùng chia sẻ.
Một số người cho rằng thịt heo bệnh nếu nấu chín, nấu kỹ, khi ăn sẽ không sao, bác sĩ Linh cảnh báo nấu chín cũng chưa chắc loại bỏ được hoàn toàn các nguy cơ kể trên.
"Hều hết vi khuẩn bị tiêu diệt ở nhiệt độ nấu chín khuyến nghị 63-740C. Tuy nhiên, bào tử vi khuẩn có khả năng chịu nhiệt rất cao và có thể sống sót ngay cả sau khi đun sôi thông thường.
Nếu thực phẩm sau đó được làm nguội chậm hoặc bảo quản trong "vùng nguy hiểm" (từ 4-60C) trong thời gian dài sẽ là cơ hội cho vi khuẩn phát triển, có thể sản sinh độc tố", bác sĩ Linh thông tin.
Bác sĩ Linh lấy ví dụ, để bất hoạt hoàn toàn virus viêm gan E trong thịt heo, đặc biệt là gan heo, cần nấu đến nhiệt độ bên trong đạt 710C và duy trì nhiệt độ này trong ít nhất 5 phút,có thể lên đến 20 phút để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Bác sĩ Hùng cũng khuyến cáo, thịt nấu kỹ có thể tiêu diệt phần lớn vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, một số độc tố như botulinum có khả năng chịu nhiệt cao và không bị phá hủy hoàn toàn trong quá trình chế biến. Nếu thịt đã nhiễm các hóa chất độc hại từ trước, việc nấu chín cũng không thể loại bỏ hoàn toàn.
Cách chọn thịt heo sạch, an toàn
Ưu tiên thịt có nguồn gốc rõ ràng: Hãy chọn thịt heo từ các đơn vị uy tín, có thương hiệu và nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Kiểm tra bằng cảm quan: Để nhận biết thịt heo chất lượng, có thể kiểm tra qua:
Màu sắc: Thịt tươi ngon có màu hồng nhạt hoặc đỏ tươi, lớp mỡ màu trắng hoặc ngà nhẹ. Tránh mua thịt có màu sẫm, tái xanh hoặc có đốm đỏ bất thường. Tuyệt đối không mua thịt có dấu hiệu bất thường như tái nhợt, thâm tím, rỉ nhớt, bề mặt da nổi nhiều điểm xuất huyết, thịt bị chảy dịch.
Mùi: Thịt tươi sẽ có mùi thơm tự nhiên, không có mùi ôi thiu hay tanh hôi, chua.
Độ đàn hồi: Dùng ngón tay ấn vào miếng thịt. Nếu thịt đàn hồi tốt, vết lõm trở lại như ban đầu, không bị nhão hay chảy nước, đó là thịt tươi ngon. Không mua miếng thịt sờ vào nhớt, nhão.
Bề mặt thịt: Màng ngoài thịt khô ráo, không nhớt; mặt cắt thịt sáng, căng và mịn đều. Thịt heo bệnh có thể xuất hiện điểm xuất huyết, tụ máu hoặc những đốm trắng nhỏ cỡ hạt gạo cứng trong thớ thịt (nang sán).
Lớp mỡ và nạc: Lớp mỡ và nạc nên dính chặt vào nhau. Nếu lớp mỡ dễ tách rời nên thận trọng, lớp mỡ quá dày cũng nên hạn chế
Tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm
Không tồn dư chất cấm: Thịt không nên chứa các chất tăng trọng như Salbutamol, Clenbuterol và các hóa chất độc hại. Thịt nuôi bằng chất tạo nạc thường có màu đỏ sậm bất thường, sáng bóng và phần nạc có thể nổi u cục
Không nhiễm ký sinh trùng và vi khuẩn: Quan sát kỹ các vùng gân mỡ như vai, bắp, đầu. Nếu thấy những hạt trắng nhỏ như hạt gạo (nghi là kén sán), tuyệt đối không nên mua.
Bảo quản: Thịt heo bảo quản ở nhiệt độ thường nên được tiêu thụ trong vòng <8 giờ. Bảo quản ở 0-5°C có thể giữ được trong 48- 72 giờ.
Thịt tươi nên được bảo quản lạnh ở 0-5°C chế biến trong vòng 1-2 ngày. Nếu muốn để lâu hơn, cần cấp đông ở -18°C.
- Khi chế biến, rã đông đúng cách (để thịt tan đá từ từ trong ngăn mát hoặc dùng lò vi sóng chế độ rã đông); không để thịt sống ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ để tránh vi khuẩn sinh độc tố
- Tuân thủ nguyên tắc “ăn chín uống sôi” đối với thịt heo. Thịt heo sống cần được nấu chín hoàn toàn ở nhiệt độ trong tâm tối thiểu 70-75°C. Nên đun sôi kỹ trong ít nhất 5 phút tính từ lúc sôi để đảm bảo diệt khuẩn.
- Phòng nhiễm chéo và vệ sinh trong bếp: Luôn rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi tiếp xúc thịt sống. Dùng dao, thớt riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh vi khuẩn từ thịt sống dính sang đồ ăn chín.
- Hạn chế sử dụng sản phẩm chế biến sẵn từ thịt như xúc xích, nem chua, thịt viên, giò lụa, patê, thịt xay đóng gói... đặc biệt sản phẩm không rõ nguồn gốc
DI LINH