Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đề xuất với Tổng thống Nga Vladimir Putin một lệnh ngừng bắn có phạm vi hạn chế, áp dụng đối với các cảng và cơ sở hạ tầng năng lượng tại Ukraine. (Ảnh: AFP)
Đề xuất này được ông Erdogan nêu ra trong cuộc gặp song phương với Tổng thống Putin tại Turkmenistan. Theo Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, sáng kiến trên hướng tới việc hạn chế nguy cơ leo thang xung quanh các cơ sở trọng yếu, đồng thời mở ra không gian cho đối thoại giữa các bên.
Căng thẳng gia tăng quanh hạ tầng hàng hải
Sáng kiến được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đen gia tăng, sau khi Ukraine tuyên bố tiến hành nhiều cuộc tấn công nhằm vào các tàu có liên quan tới Nga. Trước đó, vào cuối tháng 11, ông Erdogan cũng từng đề cập tới khả năng một lệnh ngừng bắn từng phần trong cuộc họp trực tuyến với sự tham gia của khoảng 30 quốc gia ủng hộ Kiev. Khi đó, ông cho rằng một thỏa thuận ngừng bắn có phạm vi giới hạn có thể trở thành công cụ ngoại giao giúp phá vỡ thế bế tắc trong các cuộc thảo luận về hòa bình toàn diện.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bày tỏ sự ủng hộ đối với cách tiếp cận này, song vẫn tỏ ra hoài nghi về phản ứng của Moscow. Theo ông, Nga khó chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn có mục tiêu cụ thể nếu không có bảo đảm trước về một giải pháp tổng thể. Dù vậy, Kiev không bác bỏ đề xuất của Thổ Nhĩ Kỳ và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ hạ tầng năng lượng.
Thổ Nhĩ Kỳ giữa vai trò trung gian và thế trung lập chiến lược
Là thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục giữ vai trò trung gian giữa các bên trong xung đột. Ankara không tham gia các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây nhằm vào Nga, nhưng vẫn duy trì việc cung cấp một số trang thiết bị quân sự cho Ukraine, trong đó có máy bay không người lái chiến thuật. Cách tiếp cận này giúp Thổ Nhĩ Kỳ duy trì các kênh liên lạc với cả Moscow và Kiev.
Kể từ khi xung đột nổ ra, nhiều vòng đàm phán đã được tổ chức tại Thổ Nhĩ Kỳ. Dù chưa mang lại bước đột phá, các cuộc trao đổi này đã tạo điều kiện cho một số đợt trao đổi tù binh. Những đề xuất về lệnh ngừng bắn có mục tiêu cụ thể nằm trong chiến lược rộng hơn của Ankara nhằm từng bước quản lý và hạ nhiệt xung đột.
Năng lượng là trọng tâm trong các ưu tiên khu vực
Hạ tầng năng lượng của Ukraine đã nhiều lần trở thành mục tiêu trong xung đột. Các hệ thống năng lượng, đặc biệt là mạng lưới vận chuyển, nhà máy lọc dầu và các cảng, giữ vai trò then chốt đối với ổn định kinh tế khu vực. Bất kỳ sự gián đoạn kéo dài nào tại các cơ sở này đều có thể ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn cung năng lượng, bao gồm khí tự nhiên, than đá và các sản phẩm dầu mỏ.
Vì vậy, các cuộc thảo luận xoay quanh việc bảo vệ hạ tầng năng lượng có thể trở thành điểm khởi đầu mang tính chiến lược nhằm hạn chế tác động của giao tranh đối với thị trường năng lượng khu vực. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có lịch trình cụ thể cho việc triển khai hay tiến trình đàm phán.
Nh.Thạch
AFP