Thay đổi để phát triển
Trước đây, tôi cũng như những phóng viên công tác tại cơ quan Báo Bình Phước (cũ) chuyên viết tin, bài đăng trên 2 loại hình báo in và báo điện tử. Một số ít phóng viên được phân công phụ trách sản xuất các clip, qua đó thực hiện thêm nghiệp vụ quay phim, phỏng vấn, viết cho truyền hình đăng trên baobinhphuoc.com.vn. Tuy nhiên, số người thực hiện nhiệm vụ này không nhiều. Cách viết báo in, báo điện tử ngấm vào máu của từng phóng viên, bởi cách sử dụng câu, ngôn từ trên báo in hoàn toàn khác biệt. Phóng viên thường được giao viết bài theo mảng nội dung, do vậy cách tiếp cận thông tin của mỗi phóng viên cũng khác nhau. Từ vốn sống, sự va chạm thực tiễn đến cách dùng từ ngữ đều tạo nên sự chuyên nghiệp, phong cách, “thương hiệu” riêng biệt của từng người.
Ngày 28-10-2019, Báo Bình Phước và Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Phước được hợp nhất theo Quyết định số 1167/QĐ-TTg ngày 10-9-2019 của Thủ tướng Chính phủ. Sự kiện này tạo bước ngoặt quan trọng đối với người làm báo Bình Phước nói chung, đặc biệt với những người trực tiếp sản xuất các tác phẩm báo chí trong ngôi nhà chung BPTV nói riêng. Từ đây, chúng tôi có cơ hội được sáng tác các tác phẩm trên 4 loại hình báo chí (báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình). Để thực hiện tốt nhiệm vụ, mỗi phóng viên phải không ngừng thay đổi bản thân, tích cực học hỏi để thích ứng, phát triển. Trước hết, việc học hỏi, trau dồi kiến thức, kinh nghiệm để thực hiện tác phẩm của mình trên 4 loại hình báo chí được đặt lên hàng đầu. Chúng tôi không chỉ nỗ lực học tập thông qua các lớp bồi dưỡng, đào tạo, tập huấn ngắn hạn do Hội Nhà báo tỉnh và BPTV tổ chức mà còn học hỏi lẫn nhau. Chỉ trong thời gian ngắn, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy, Ban Giám đốc - Ban Biên tập BPTV về mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng các tác phẩm báo chí với phương châm: “Chú trọng báo nói, đổi mới báo hình, cải tiến báo in, bứt phá báo điện tử”, cơ quan đã tạo không khí thi đua sôi nổi tới từng tác giả, bộ phận, ê-kíp và phòng chuyên môn.
Tác giả (thứ 10 từ phải qua) nhận giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn II (2023-2025), do Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy trao tặng
Nếu báo in, báo điện tử đòi hỏi sự chính xác, chi tiết về số liệu thì phát thanh, truyền hình có thể làm tròn số giúp khán, thính giả dễ nhớ. Báo in cần số liệu để lập luận, phân tích, chứng minh, tuy nhiên phát thanh, truyền hình lại hạn chế nói nhiều con số, bởi khán, thính giả sẽ khó tiếp thu, mau quên. Viết cho báo in cần diễn đạt những chi tiết, tình tiết có thể viết dài, nhưng phát thanh, truyền hình đòi hỏi ngắn gọn, khái quát vì thời lượng không cho phép. Những khác biệt căn bản ấy khiến tác giả phải có sự đầu tư kỹ. Sau khi viết cho phát thanh, truyền hình, tác giả phải viết lại, bổ sung số liệu, thay đổi cách viết cho phù hợp với báo in, báo điện tử mới gửi về tòa soạn hội tụ. Sự chuyên nghiệp của tác giả càng cao, phần xử lý hậu kỳ càng nhanh, thông tin càng kịp thời.
Hầu hết trước đây, các phóng viên báo in đi tác nghiệp, muốn khai thác sâu một đề tài nào đó chỉ cần đặt nhiều câu hỏi liên quan, sau đó ghi chép. Những thông tin khai thác sẽ được phân loại, sử dụng kỹ năng ngôn từ, hình ảnh chụp được để hoàn thiện tác phẩm. Tuy nhiên, đối với phát thanh, truyền hình, âm thanh, hình ảnh tại hiện trường và việc dẫn hiện trường của phóng viên đóng vai trò quan trọng. Để làm được điều này, phóng viên phải có sự chuẩn bị kỹ về nội dung, phong cách thể hiện sao cho hấp dẫn, thu hút sự chú ý của khán, thính giả. Khi phỏng vấn, trò chuyện với nhân vật tại hiện trường, phóng viên phải có kỹ năng, đặc biệt cần tạo không khí thoải mái, để người được phỏng vấn có câu trả lời giá trị, hấp dẫn nhất.
Sau gần 6 năm hợp nhất, những khó khăn ban đầu đã nhanh chóng được khắc phục. Kỹ năng, năng lực làm báo của đa số đồng nghiệp ở BPTV được phát huy. Kết quả, nhiều tác giả ghi được dấu ấn ở hàng loạt tác phẩm báo chí chất lượng cao ở cả 4 loại hình. Không chỉ đoạt giải thưởng báo chí ở cấp tỉnh mà còn ở khu vực Đông Nam Bộ, Liên hoan Phát thanh, truyền hình toàn quốc và Giải Búa liềm vàng. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng các sản phẩm báo chí của BPTV.
Những kỷ niệm với nghề
Là phóng viên được giao phụ trách chuyên mục Giao thông an toàn, tôi có nhiều cơ hội được thực hiện các tuyến bài, phóng sự liên quan đến đảm bảo trật tự, an toàn giao thông cùng lực lượng chức năng của tỉnh. Với những chuyên đề xử lý vi phạm về tốc độ, nồng độ cồn, lấn làn, tránh, vượt sai quy định…, chúng tôi đã có nhiều lần tác nghiệp xuyên đêm với cảnh sát giao thông trên các tuyến quốc lộ 13, 14 và ĐT741. Sự phối hợp nhịp nhàng với cơ quan chức năng đã giúp tôi sản xuất được nhiều tác phẩm báo chí ở 4 loại hình, qua đó đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ tuyên truyền.
Tác giả chụp ảnh lưu niệm với cán bộ, chiến sĩ Đồn biên phòng Bù Gia Mập (Bộ đội biên phòng Bình Phước) trong một lần tác nghiệp trên biên giới
Hạnh phúc nhất của nghề là khi nhận được tình cảm, sự tin cậy, quý mến của công chúng. Tôi cũng không ngoại lệ. Còn nhớ năm 2023, tuyến ĐT741 đoạn thuộc thôn Khắc Khoan, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập được thảm nhựa xong chưa lâu, đã xuất hiện những bất cập về mái taluy, mặt đường bị lún. Lo lắng, bức xúc trước thực trạng mất an toàn giao thông, người dân thôn Khắc Khoan đã gọi điện cho tôi, đề nghị ghi nhận, phản ánh sự việc. Sau khi các tác phẩm báo chí phát sóng, chủ đầu tư đã chỉ đạo nhà thầu nhanh chóng khắc phục.
Cũng năm 2023, tôi nhận được cuộc điện thoại của anh Điểu Sơn, một thanh niên dân tộc S’tiêng ở thôn Bù Gia Phúc 2, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập. Trao đổi qua điện thoại, anh Sơn cho biết, nhiều năm qua, cuộc sống của gia đình anh và nhiều hộ dân trong thôn bị ảnh hưởng bởi một thủy điện gây ngập. Toàn bộ diện tích điều, cà phê chết hoặc không có hiệu quả kinh tế. Anh Sơn chia sẻ: “Tôi đại diện bà con nhờ phóng viên phản ánh để doanh nghiệp đền bù cho dân”. Mặc dù không phải lĩnh vực được giao phụ trách, song trước đề nghị của anh, tôi cảm thấy vui vì bà con đã nhớ và gửi gắm niềm tin. Do vậy, tôi nghĩ mình phải có trách nhiệm trong việc này. Nhiều ngày sau đó, tôi cùng đồng nghiệp đã tới ghi nhận hiện trạng, đồng thời gặp gỡ, làm việc với phòng chuyên môn, lãnh đạo huyện Bù Gia Mập, các sở, ngành của tỉnh và doanh nghiệp liên quan. Sau hàng loạt tác phẩm báo chí của chúng tôi được phát sóng, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành làm việc với doanh nghiệp, giải quyết dứt điểm quyền lợi cho người dân. Sau hơn 10 năm chịu thiệt hại bởi ngập úng, mới đây, anh Sơn gọi điện cho tôi vui mừng thông báo, người dân thôn Bù Gia Phúc 2 đã nhận được tiền hỗ trợ, đền bù.
Tác giả (bìa phải) cùng đoàn công tác của BPTV do Giám đốc, Tổng biên tập Nguyễn Thị Minh Nhâm thăm và làm việc với Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh, năm 2023
Làm nghề báo, chúng tôi có cơ hội được đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều giai tầng của xã hội. Tôi cũng không biết đã được công chúng nhớ đến từ khi nào? Tuy nhiên, hạnh phúc nhất là những tác phẩm của mình luôn phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, mang hơi thở cuộc sống, được nhân dân nhớ và thường xuyên quan tâm theo dõi. Đó chính là động lực mạnh mẽ để chúng tôi thêm yêu nghề, dấn thân và tiếp tục cống hiến với nghề.
Quang Minh