Thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày: Cơ hội chấm dứt cuộc chiến Nga - Ukraine

8 giờ trướcBài gốc

Theo Politico, thỏa thuận này được thống nhất sau 8 giờ đàm phán căng thẳng tại Jeddah, Ả Rập Saudi, với sự tham gia của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Chánh văn phòng tổng thống Ukraine, Andriy Yermak.

Viết trên X, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết: "Thỏa thuận này bao gồm lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày, không chỉ dừng tấn công bằng tên lửa, UAV, bom, mà còn trên toàn bộ tiền tuyến, bao gồm cả Biển Đen. Ukraine đã sẵn sàng chấp nhận đề xuất này và coi đó là bước đi tích cực. Bây giờ, Mỹ phải thuyết phục Nga làm điều tương tự".

Trong tuyên bố chung sau cuộc đàm phán giữa các quan chức Ukraine và Mỹ, Washington thông báo sẽ ngay lập tức khôi phục chia sẻ thông tin tình báo và nối lại viện trợ an ninh cho Kyiv. Chính quyền Zelensky đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn tạm thời kéo dài 30 ngày, trong khi Mỹ sẽ đảm nhiệm vai trò thuyết phục Nga chấp nhận thỏa thuận tương tự.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andrii Sybiha và Chánh văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak họp với sự hiện diện của Bộ trưởng Ngoại giao Ả Rập Saudi Faisal bin Farhan và Cố vấn an ninh quốc gia Mosaad bin Mohammad Al-Aiban, tại Jeddah (Ả Rập Saudi) ngày 11.3 - Ảnh: Reuters

"Ukraine đã đồng ý với lệnh ngừng bắn và tôi hy vọng Nga cũng sẽ chấp nhận. Tôi nghĩ thỏa thuận này có thể có hiệu lực trong vài ngày tới", Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố.

Ông Trump cũng cho biết sẽ sớm thảo luận với Tổng thống Nga Vladimir Putin về vấn đề này, có thể ngay trong tuần này, đồng thời nhấn mạnh rằng hòa bình chỉ có thể đạt được khi cả hai bên đều đồng thuận. "Quan chức Mỹ sẽ có một cuộc họp quan trọng với Nga vào ngày mai, hy vọng sẽ có những cuộc thảo luận tích cực", ông nói thêm.

Tuyên bố chung giữa Mỹ và Ukraine nhận được phản ứng tích cực từ châu Âu, dù đến nay Nga vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức hay thể hiện lập trường rõ ràng về thỏa thuận ngừng bắn này. Dưới đây là những điều quan trọng nhất rút ra từ thỏa thuận này:

Lệnh ngừng bắn có thể có hiệu lực ngay lập tức - nếu Nga đồng ý

Mỹ sẽ trình bày kế hoạch ngừng bắn này với Moscow, và quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào Điện Kremlin. "Bây giờ, quả bóng đang ở sân của họ", Ngoại trưởng Mỹ Rubio tuyên bố.

Theo các điều khoản sơ bộ, hai bên sẽ tạm dừng mọi hoạt động quân sự, bao gồm các cuộc tấn công bằng tên lửa, UAV, không kích và pháo binh. Lệnh ngừng bắn cũng bao gồm các bước đi nhân đạo quan trọng như trao đổi tù nhân chiến tranh, thả tự do cho dân thường bị giam giữ, trả lại trẻ em Ukraine bị di dời sang Nga. Đáng chú ý, thỏa thuận này không đặt ra bất kỳ điều kiện tiên quyết nào với Nga ngoài việc ngừng giao tranh, một điểm khiến các quan chức phương Tây lo ngại.

Nga có chấp nhận thỏa thuận này?

Phản ứng ban đầu từ Moscow không quá hào hứng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, Maria Zakharova, chỉ đơn giản tuyên bố: "Chúng tôi không loại trừ khả năng liên lạc với các đại diện Mỹ trong vài ngày tới".

Các quan chức phương Tây tỏ ra hoài nghi về việc liệu Nga có thực sự muốn một nền hòa bình lâu dài hay không. Hiện tại, Mosw đang chiếm ưu thế trên chiến trường nhờ sự hỗ trợ từ Triều Tiên, Trung Quốc và Iran.

Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó đã đưa ra các yêu cầu "khó có thể chấp nhận" đối với Ukraine, bao gồm lệnh cấm triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu tại Ukraine và yêu cầu công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với các vùng lãnh thổ Moscow đã kiểm soát.

Mỹ nối lại chia sẻ thông tin tình báo và hỗ trợ quân sự cho Ukraine

Sau khi tạm dừng cung cấp vũ khí và cắt đứt chia sẻ thông tin tình báo, Mỹ hiện đã đồng ý khôi phục các hoạt động này. Điều này đồng nghĩa với việc Ukraine sẽ nhận được sự hỗ trợ an ninh từ Washington, bao gồm các thông tin tình báo chiến trường.

Đây không phải là một thỏa thuận hòa bình

Kế hoạch này chỉ là một lệnh ngừng bắn tạm thời, có thể được gia hạn nếu cả hai bên đồng ý. Trong thời gian tạm dừng chiến sự, các cuộc đàm phán về hòa bình lâu dài sẽ bắt đầu. Cả Mỹ và Ukraine đã cam kết chỉ định nhóm đàm phán trong thời gian sớm nhất.

Không liên quan đến thỏa thuận khai thác khoáng sản

Trước đó, Tổng thống Trump đã gây sức ép để Ukraine nhượng quyền khai thác khoáng sản chiến lược như lithium, uranium và titan cho các công ty Mỹ. Tuy nhiên, ông Zelensky từ chối ký thỏa thuận này trong chuyến thăm Nhà Trắng gần đây, dẫn đến mâu thuẫn công khai với ông Trump và Phó tổng thống JD Vance.

Dù Tổng Trump tuyên bố sẽ mời ông Zelensky trở lại Nhà Trắng nhưng chưa có dấu hiệu nào cho thấy thỏa thuận khoáng sản sẽ được đàm phán lại.

Ukraine chưa nhượng bộ lãnh thổ, áp lực vẫn còn

Trước thềm đàm phán, Ngoại trưởng Mỹ Rubio từng cảnh báo rằng Ukraine sẽ phải đưa ra nhượng bộ, bao gồm cả về lãnh thổ. Tuy nhiên, theo một quan chức Ukraine, chủ đề này thậm chí không được đề cập trong 8 giờ đàm phán tại Jeddah. Dù vậy, nếu các cuộc đàm phán tiến xa hơn, vấn đề này chắc chắn sẽ được đưa lên bàn thảo luận.

Mỹ chưa cam kết bảo đảm an ninh cho Ukraine

Tổng thống Trump đã nhấn mạnh rằng ông không muốn đảm bảo quá nhiều về an ninh tương lai của Ukraine, xem đây là trách nhiệm của châu Âu, không phải Mỹ. Không có điều khoản nào trong tuyên bố chung cho thấy quan điểm này đã thay đổi.

Vai trò của châu Âu trong tiến trình hòa bình

Tuyên bố chung khẳng định Ukraine muốn các đối tác châu Âu tham gia vào tiến trình hòa bình. Tuy nhiên, không rõ phía Mỹ có đồng ý với điều này hay không. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Thủ tướng Anh Keir Starmer đều hoan nghênh tiến triển này.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Thủ tướng Anh Keir Starmer sẽ triệu tập một cuộc họp với các nhà lãnh đạo châu Âu vào hôm 14.3, phối hợp cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để thành lập một liên minh gìn giữ hòa bình. Liên minh này có thể triển khai lực lượng quốc tế hoặc hỗ trợ duy trì lệnh ngừng bắn vĩnh viễn.

Trong khi đó, Mỹ không tham gia các cuộc đàm phán này, vì chính quyền Trump đã tuyên bố sẽ không triển khai binh sĩ trên thực địa. Thành công của liên minh do ông Starmer và ông Macron dẫn đầu sẽ phụ thuộc vào việc liệu họ có đủ sức mạnh để đảm bảo với Ukraine rằng họ có thể ngăn Nga tấn công, đồng thời duy trì sự trung lập đủ để thuyết phục Moscow rằng đây không phải là một mối đe dọa trực tiếp.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/thoa-thuan-ngung-ban-30-ngay-co-hoi-cham-dut-cuoc-chien-nga-ukraine-230306.html