'Thời cơ vàng' để doanh nghiệp Việt tham gia nhiều dự án tỷ đô

5 giờ trướcBài gốc

Chạy đua khởi công kết nối cửa khẩu, cảng biển

Nằm trong số 250 công trình, dự án đồng loạt khởi công, khánh thành ngày 19/8 vừa qua chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, toàn bộ các địa phương liên quan đã khởi động các khu tái định cư phục vụ công tác giải phóng mặt bằng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Ông Vũ Hồng Phương, Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) thông tin, dù tiến độ gấp rút, nhưng các địa phương đều có sự chuẩn bị rốt ráo. “Với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, hiện chúng tôi đang thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn tư vấn hỗ trợ chuẩn bị dự án; phối hợp các đơn vị liên quan hoàn thành biên dịch 81/81 tiêu chuẩn của Trung Quốc và 54/55 tiêu chuẩn của châu Âu. Đồng thời, lựa chọn nhà thầu cho gói thầu mua và biên dịch tiêu chuẩn đường sắt tốc độ cao”, ông Phương thông tin.

“Tương tự, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng cũng đang chạy đua với thời gian, nhằm kịp tiến độ khởi công toàn dự án vào ngày 19/12. Để bảo đảm tiến độ, Ban sẽ tiếp tục cung cấp ranh giới giải phóng mặt bằng chính xác cho địa phương thực hiện kiểm đếm, bồi thường. Với tổng vốn đầu tư lên tới 203.000 tỷ đồng, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được kỳ vọng sẽ tạo “cú hích” cho các nhà thầu, doanh nghiệp cung cấp vật liệu xây dựng trong nước tham gia, qua đó góp phần đặt nền móng cho việc triển khai đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có tổng mức đầu tư lên đến 67 tỷ USD”, ông Phương cho hay.

Tại Hội thảo “Doanh nghiệp Việt với chương trình phát triển công nghiệp đường sắt Việt Nam” mới đây, nhiều doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực xây lắp, viễn thông, thép và công nghiệp ô tô như: Viettel, Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG), Tập đoàn Trường Hải (THACO), Công ty Trung Chính… đồng loạt khẳng định đã sẵn sàng về nguồn lực để tham gia vào thị trường công nghiệp đường sắt.

Ông Trần Thiện Cảnh, Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Xây dựng).

Ông Đỗ Mạnh Cường, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn FECON (HoSE: FCN) cho biết, từ năm 2014, doanh nghiệp này đã cử các chuyên gia, kỹ sư ra nước ngoài học hỏi kinh nghiệm trong lĩnh vực đường sắt đô thị. Từ kinh nghiệm thực tiễn, ông Cường khẳng định doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ và đảm nhiệm thi công các hạng mục hạ tầng hiện đại như nền, móng và toàn bộ kết cấu dưới ray.

Về sản xuất đầu máy toa xe, ông Phạm Trường Tùng, Giám đốc cao cấp kỹ thuật công nghệ của CTCP Công nghiệp THACO khẳng định doanh nghiệp có đủ năng lực tham gia nếu có sự hỗ trợ từ chính sách. Ông Tùng đề xuất miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện chưa thể sản xuất trong nước, đồng thời áp dụng ưu đãi đầu tư theo các dự án sản xuất sản phẩm công nghệ cao.

Đối với lĩnh vực thông tin tín hiệu đường sắt, ông Lê Quang Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Viettel Solutions (thuộc Tập đoàn Viettel) tự tin khẳng định: “Viettel sẵn sàng làm chủ công nghệ này”. Ông Hiếu đề xuất Nhà nước cần sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo điều kiện cho các đơn vị trong nước tiếp cận chuyển giao công nghệ thông qua hợp tác với đối tác quốc tế.

Trong khi đó, Hòa Phát cũng sẽ bắt tay khởi công xây dựng nhà máy sản xuất ray đường sắt và thép đặc biệt ngay trong năm nay với mục tiêu cung cấp sản phẩm phục vụ cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

“Miếng bánh tỷ đô” mời gọi doanh nghiệp tư nhân

Để triển khai các dự án đường sắt động lực, cần nguồn lực rất lớn. Ngoài vốn nhà nước giữ vai trò chủ đạo, việc huy động nguồn vốn xã hội, đặc biệt từ khu vực tư nhân, được xem là yếu tố then chốt.

Theo ông Trần Thiện Cảnh, Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Xây dựng), Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư các tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP HCM, kèm nhiều cơ chế, chính sách đặc thù. Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị cũng “mở toang” cánh cửa cho kinh tế tư nhân tham gia đầu tư đường sắt.

Đặc biệt, Luật Đường sắt 2025 tạo hành lang pháp lý đột phá, khuyến khích doanh nghiệp tham gia theo hình thức PPP hoặc đầu tư trực tiếp. Nhà nước chịu toàn bộ chi phí bồi thường, tái định cư và không tính vào tỷ lệ vốn nhà nước trong dự án PPP. Doanh nghiệp còn được miễn, giảm tiền sử dụng đất, ưu tiên vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước và ưu tiên mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ trong nước.

Ông Vũ Hồng Phương - Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng).

Nhờ chính sách thông thoáng, chỉ trong thời gian ngắn, nhiều tập đoàn lớn đã nhanh chóng đề xuất rót vốn. Cụ thể, VinSpeed muốn đầu tư tuyến tốc độ cao Bắc - Nam và tuyến đô thị TP HCM - Cần Giờ (350km/h). Vingroup đề xuất tuyến tốc độ cao Hà Nội - Quảng Ninh. THACO nghiên cứu tuyến Thủ Thiêm - Long Thành...

Đây mới là khởi đầu. Để phát triển đường sắt, phải đa dạng hóa nguồn vốn, đẩy mạnh PPP, khai thác hiệu quả quỹ đất, đồng thời phát triển công nghiệp và đào tạo nhân lực. Khi thị trường đầu ra được bảo đảm, doanh nghiệp trong nước sẽ mạnh dạn đầu tư, làm chủ công nghệ và hình thành thương hiệu quốc gia cho ngành đường sắt, ông Trần Thiện Cảnh nói.

Bên cạnh hai dự án đường sắt quan trọng quốc gia đang triển khai, quy hoạch mạng lưới đường sắt cũng định hướng đầu tư mới nhiều tuyến. Theo kế hoạch, đến năm 2030, ngoài 7 tuyến hiện có với tổng chiều dài khoảng 2.440km, sẽ hình thành thêm 9 tuyến mới dài 2.362km. Tầm nhìn đến năm 2050, mạng lưới sẽ mở rộng lên 25 tuyến, dài 6.354km.

Các tuyến trọng điểm bao gồm: Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Vũng Áng - Tân Ấp - Mụ Giạ; Biên Hòa - Vũng Tàu; TP HCM - Lộc Ninh; TP HCM - Cần Thơ; Hà Nội - Đồng Đăng… Đây là những tuyến huyết mạch kết nối vùng miền, cửa khẩu quốc tế, cảng biển, trung tâm đô thị, khu sản xuất, logistics...

Bộ Xây dựng dự kiến kinh phí triển khai Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt lên tới 5,5 triệu tỷ đồng. Trong đó, kinh phí để đầu tư, thực hiện các dự án đường sắt quốc gia khoảng 2,2 triệu tỷ đồng; kinh phí để đầu tư, thực hiện các dự án thuộc hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP HCM dự kiến khoảng 3,3 triệu tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, toàn bộ chương trình, hành động của Đảng bộ Bộ Xây dựng trong nhiệm kỳ tới đều sẽ được xoay quanh “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân chính là nền móng và định hướng xuyên suốt cho quá trình phát triển ngành trong giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Ngành Xây dựng phải tiên phong đóng góp khoảng trên 18% giá trị GDG cả nước trong năm 2025 và trên 20% cho những năm tiếp theo.

Gia Hồng

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/thoi-co-vang-de-doanh-nghiep-viet-tham-gia-nhieu-du-an-ty-do.html