Một thời mở tivi là gặp game show hát nhạc bolero
Khoảng 2013-2018, truyền hình Việt chứng kiến sự bùng nổ chưa từng có của game show hài, bolero. Trào lưu xem hài lan rộng ở khu vực phía Nam, bắt đầu từ vlog, sitcom của các nhóm nhỏ và sức hút từ những gương mặt đình đám như Hoài Linh, Chí Tài, Trường Giang. Trong bối cảnh ấy, nhiều game show hài lần lượt ra đời, mở màn bằng Ơn giời cậu đây rồi với format mới lạ, quy tụ dàn nghệ sĩ tên tuổi, nhanh chóng trở thành hiện tượng.
Đài Vĩnh Long nhanh nhạy nắm bắt xu hướng, tung ra Cười xuyên Việt, sân chơi cho các diễn viên trẻ với ban giám khảo uy tín. Chương trình nhanh chóng tạo dấu ấn, định vị thương hiệu giải trí cho nhà đài.
Từ thành công đó, loạt chương trình khác lần lượt nối sóng Hội quán Tiếu lâm, Danh hài đất Việt, Đấu trường Tiếu lâm, show âm nhạc như Hãy nghe tôi hát, Ngôi sao Phương Nam, Solo cùng Bolero, Hát vui - Vui hát...
Chiến lược đa dạng hóa giúp đài Vĩnh Long biến khung 21h thành "giờ vàng", níu chân lượng lớn khán giả màn ảnh nhỏ. Không chỉ dừng ở việc tạo nên chương trình ăn khách, Cười xuyên Việt còn trở thành bệ phóng cho nhiều nghệ sĩ trẻ như Huỳnh Lập, Nam Thư, Lê Dương Bảo Lâm, Mạc Văn Khoa, Puka, Gia Bảo, Minh Dự, Tuấn Dũng, Quang Trung...
Ở mảng âm nhạc, bolero trở thành “cơn sốt” với Solo cùng Bolero (2014), Thần tượng Bolero, Tình Bolero, Người hát tình ca, Tuyệt đỉnh song ca… Thời điểm đó, nhiều khán giả mô tả “Mở tivi là gặp bolero”. Chỉ trong năm 2017, truyền hình Việt ghi nhận khoảng 40 game show âm nhạc, trong đó một nửa gắn chặt với bolero. Dòng nhạc này phủ sóng khắp các đài, len lỏi vào cả chương trình thiếu nhi.
Nhiều giọng ca được yêu thích trong các chương trình Solo cùng Bolero, Tình Bolero và Kịch cùng Bolero như Lâm Ngọc Hoa, Minh Luân, Tố Ny...
Sức lan tỏa không chỉ trên truyền hình. Nhiều ca sĩ trong và ngoài nước đua nhau ra album, tổ chức lives how bolero thành công rực rỡ. Các giọng ca hải ngoại như cố ca sĩ Phi Nhung, ca sĩ Quang Lê, Thanh Hà trở lại quê hương ngồi ghế nóng. Phương Dung, Giao Linh, Lệ Thu liên tục xuất hiện trên sóng, làm sống lại ký ức cho nhiều thế hệ khán giả.
Những bản nhạc bolero cũng giúp nhiều KOL một bước vụt sáng, điển hình như hiện tượng Jang Mi - hot girl cover YouTube hút hàng chục triệu lượt xem nhờ các bản bolero.
Ở giai đoạn cực thịnh là vậy, song nhiều game show na ná nhau về format, dàn thí sinh cho đến giám khảo. Sau một thời gian dài, các chương trình này không có sự đổi mới, cạn ý tưởng, sự quan tâm của công chúng cũng dần nhạt nhòa.
Thoái trào và “khai tử” game show quen thuộc
Sau đỉnh cao, vòng đời game show bước vào giai đoạn thoái trào. Từ 2022-2024, game show hài thưa thớt hẳn, nhiều chương trình ăn khách như Làng hài mở hội, Tiếu lâm tứ trụ, Thách thức danh hài, Đấu trường tiếu lâm dừng sản xuất.
Trong năm 2024, Cười xuyên Việt là cái tên hiếm hoi còn sót lại, kết thúc mùa mới nhất với chiến thắng thuộc về đội của Hoa hậu Phan Thị Mơ.
Đội Phan Thị Mơ là quán quân Cười xuyên Việt 2024.
Thị trường bão hòa khi số lượng chương trình tăng nhanh nhưng format na ná, chất lượng đi xuống. Trong khi đó, thói quen khán giả thay đổi khi giới trẻ chuyển sang clip ngắn, nền tảng OTT trên điện thoại, chỉ số xem truyền hình truyền thống giảm dần.
Cùng đó là sự xâm nhập của các game show ca nhạc mới mẻ như Chị đẹp đạp gió rẽ sóng, Anh trai vượt ngàn chông gai, Anh trai say hi, Em xinh say hi, game show thực tế khám phá 2 Ngày 1 Đêm, Running Man, Gia đình Haha...
Thời thế thay đổi, NSƯT, đạo diễn Vũ Thành Vinh - “cha đẻ” của nhiều format bolero và hài đình đám - tuyên bố dừng và “khai tử” loạt game show quen thuộc của truyền thông Khang. Theo ông, các chương trình kiểu cũ đã hoàn thành sứ mệnh, trong khi áp lực làm mới liên tục để cạnh tranh trên môi trường số ngày càng lớn. “Nếu cố làm như cũ, chất lượng sẽ tiếp tục đi xuống và ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín”, đạo diễn nói.
Game show thực tế "chữa lành", show ca nhạc đang chiếm lĩnh thị trường giải trí Việt Nam trong năm 2024-2025.
"Cha đẻ" của Cười xuyên Việtthừa nhận bản thân đã xem những chương trình thực tế mới thu hút giới trẻ như Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai, Gia đình Haha… và thẳng thắn với ê-kíp: “Làm được cỡ đó hẵng làm, không thì thôi”. Toàn bộ nhân sự công ty hiện được yêu cầu tập trung cho mảng điện ảnh, thay vì chia nhỏ nguồn lực cho game show truyền hình.
Sự thoái trào phản ánh một chu kỳ quen thuộc của ngành giải trí, từ bùng nổ sáng tạo, tận dụng truyền hình làm bệ phóng cho nghệ sĩ, đến giai đoạn bão hòa rồi tái cấu trúc.
Thị trường giải trí Việt bước vào chu kỳ mới, nơi format cần sáng tạo hơn, khả năng tương tác đa nền tảng trở thành yếu tố then chốt. Thành công không còn chỉ đo bằng rating truyền hình, mà là độ lan tỏa trên mạng xã hội và doanh thu nhiều kênh. Các đơn vị sản xuất nếu tiếp tục bám vào công thức cũ sẽ khó duy trì vị thế.
Hà Trang