Để giải quyết vấn đề trên, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm tinh gọn bộ máy. Trung tâm của các giải pháp này chính là việc hoàn thiện thể chế và pháp luật.
Khó mấy cũng phải làm
Các văn bản pháp luật như Nghị quyết 18-NQ/TW, Nghị định 108/2014/NĐ-CP và gần đây nhất là Nghị định 29/2023/NĐ-CP đã tạo ra một khung pháp lý khá hoàn chỉnh cho công cuộc cải cách.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn. Việc cắt giảm biên chế, sáp nhập các đơn vị hành chính không chỉ đơn thuần là một vấn đề kỹ thuật mà còn liên quan đến nhiều yếu tố xã hội, tâm lý. Nhiều cán bộ, công chức lo ngại về việc mất việc làm, giảm thu nhập, ảnh hưởng đến cuộc sống. Bên cạnh đó, việc xây dựng lại một bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu quả đòi hỏi thời gian và sự đầu tư lớn.
Một trong những thách thức lớn khác là việc thiếu sự đồng thuận và phối hợp giữa các cấp chính quyền. Mỗi địa phương, mỗi ngành đều có những đặc thù riêng, việc xây dựng một cơ chế thống nhất để thực hiện chính sách tinh gọn bộ máy là không hề dễ dàng, nhưng khó mấy cũng phải làm bởi đó là yêu cầu cấp bách.
Người dân làm thủ tục tại BHXH TP HCMẢnh: HOÀNG TRIỀU
Xóa chồng chéo, tăng tự chủ
Để thành công trong việc tinh gọn bộ máy đòi hỏi sự thay đổi đồng bộ trên nhiều mặt. Trước hết, cần có một hệ thống pháp luật minh bạch, rõ ràng và thống nhất. Việc rà soát, loại bỏ các quy định chồng chéo, mâu thuẫn là điều cấp bách. Đồng thời, cần phân cấp, phân quyền hợp lý, giảm bớt các tầng nấc trung gian để tạo điều kiện cho việc ra quyết định nhanh chóng, hiệu quả. Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hành chính là một xu hướng tất yếu. Việc chuyển đổi số sẽ giúp giảm thiểu thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Ngoài ra, để tăng cường hiệu quả hoạt động, các cơ quan hành chính cần được trao quyền tự chủ hơn trong tài chính và nhân sự. Đồng thời, cơ chế giải trình cũng cần được siết chặt để bảo đảm trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức. Chính sách thưởng phạt rõ ràng sẽ là động lực để cán bộ, công chức nâng cao trách nhiệm và hiệu quả làm việc.
Song song đó, để bộ máy hành chính hoạt động hiệu quả cần có một đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực. Việc đổi mới quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm và đánh giá cán bộ là vô cùng quan trọng. Cần xây dựng một cơ chế tuyển dụng công khai, minh bạch, dựa trên năng lực và phẩm chất. Đồng thời, cần có những chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân nhân tài.
Đặc biệt, việc giám sát thực hiện quá trình tinh gọn bộ máy là vô cùng quan trọng. Cần có những cơ chế đánh giá hiệu quả công việc của từng cá nhân, đơn vị. Đồng thời, cần biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
(Còn tiếp)
Thực hiện một cách công khai, minh bạch
Tinh gọn bộ máy là một quá trình cần thiết để nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình này, chúng ta không thể bỏ qua yếu tố con người - những cán bộ, công chức trực tiếp thực hiện nhiệm vụ. Tâm tư, nguyện vọng của họ cần được lắng nghe và thấu hiểu để quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Việc cắt giảm biên chế, sắp xếp lại tổ chức thường đi kèm với những lo lắng về việc làm, thu nhập và tương lai của cán bộ, công chức. Một trong những yếu tố quan trọng là việc bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quá trình tinh gọn bộ máy. Việc thông tin đầy đủ, kịp thời và chính xác đến cán bộ, công chức sẽ giúp họ hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của việc cải cách và giảm thiểu những hiểu lầm, lo lắng không cần thiết.
Tóm lại, việc tinh gọn bộ máy đòi hỏi một sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố kinh tế, xã hội và con người. Khi đặt con người vào trung tâm, chúng ta không chỉ bảo đảm sự thành công của quá trình cải cách mà còn xây dựng được một đội ngũ cán bộ, công chức có tinh thần trách nhiệm cao, sẵn sàng phục vụ nhân dân.
Lê Thiện
ThS NGUYỄN VĂN QUANG, Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư