Cấp cứu kịp thời, sơ cứu đúng cách
Theo Thanh niên, dẫn lời bác sĩ Lê Nhất Duy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3, cho biết theo Hiệp hội Đột quỵ châu Âu và Tổ chức Đột quỵ thế giới (WSO), “thời gian vàng” để cứu chữa đối với người bị đột quỵ là trong vòng 3–4,5 giờ đầu tiên kể từ khi xuất hiện triệu chứng.
“Trong khoảng thời gian này, bác sĩ có thể sử dụng thuốc tiêu sợi huyết giúp tái thông mạch máu bị tắc nghẽn đối với trường hợp nhồi máu não, hoặc can thiệp cầm máu đối với trường hợp xuất huyết não. Nếu để lâu hơn, cơ hội hồi phục của bệnh nhân sẽ giảm nhanh, thậm chí nguy cơ tàn tật vĩnh viễn tăng cao”, bác sĩ Lê Nhất Duy nói.
Cũng theo bác sĩ Nhất Duy, điều quan trọng nhất khi phát hiện người bị đột quỵ là gọi cấp cứu ngay lập tức. Trong thời gian chờ xe cấp cứu, người xung quanh có thể thực hiện một số thao tác sơ cứu như sau:
Đặt người bệnh nằm nghiêng sang một bên (nếu có nôn ói) để tránh sặc dịch ói vào phổi.
Giữ đường thở thông thoáng.
Nới lỏng quần áo, không để người bệnh cứng đờ tư thế.
Ghi nhớ thời điểm xuất hiện triệu chứng đầu tiên – yếu tố quan trọng để bác sĩ quyết định phương án điều trị.
Không cho người bệnh ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
Không tự ý cho uống thuốc, kể cả thuốc huyết áp hay các loại thuốc dân gian.
Không di chuyển người bệnh bằng xe máy hoặc tự lái xe đưa đi bệnh viện, tránh làm nặng thêm tổn thương não.
“Thời gian vàng” quyết định sự sống của người bị đột quỵ. Ảnh minh họa
Biểu hiện của người bị đột quỵ
Theo Sức khỏe & Đời sống, các biểu hiện phổ biến có thể nhận biết sớm tình trạng đột quỵ bao gồm:
- Giảm thị lực:
Người bệnh có thể bị giảm hoặc mờ dần thị lực ở một hoặc cả hai mắt. Dấu hiệu này không rõ ràng bằng yếu cơ hay rối loạn ngôn ngữ, nhưng nếu cảm thấy thay đổi bất thường về thị giác, cần được cấp cứu ngay.
- Biểu hiện ở mặt:
Khuôn mặt mất cân xứng, miệng méo, nhân trung lệch qua một bên, nếp mũi má bên yếu bị rũ xuống. Khi nói hoặc cười, dấu hiệu méo miệng càng rõ ràng hơn.
- Yếu tay hoặc chân:
Một bên tay hoặc chân (hoặc cả hai) có thể đột ngột yếu đi, tê bì. Tình trạng này thường xảy ra ở phía đối diện vùng não bị tổn thương. Người bệnh có cảm giác tay tê, mỏi, khó cử động, không nhấc chân lên được. Có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người bệnh giơ hai tay trong 10 giây; nếu một tay rơi xuống, đó là dấu hiệu yếu cơ.
- Rối loạn giọng nói:
Người bệnh có thể khó nói, nói ngọng, môi lưỡi tê cứng, miệng mở khó. Có thể kiểm tra bằng cách lặp đi lặp lại một cụm từ; nếu nói líu, sai từ hoặc không thể nói, có thể là dấu hiệu đột quỵ.
- Biểu hiện qua nhận thức:
Người bệnh có thể bị rối loạn trí nhớ, không nhận thức được xung quanh, mắt mờ, tai ù, nghe không rõ.
- Biểu hiện ở thần kinh:
Người bệnh cảm thấy nhức đầu dữ dội, đặc biệt ở những người có tiền sử đau nửa đầu. Đây là triệu chứng nặng và phổ biến của đột quỵ.
Ngoài các triệu chứng điển hình, người bệnh có thể có những dấu hiệu cảnh báo sớm khác:
- Chóng mặt:
Bộ não không nhận đủ oxy, khiến người bệnh thường xuyên cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, thậm chí đau đầu. Nếu tình trạng này xảy ra đột ngột, cần được kiểm tra ngay vì có thể là biểu hiện của đột quỵ.
- Đau đầu nặng:
Cơn đau đầu dữ dội, đột ngột, uống thuốc không đỡ, có thể là dấu hiệu sớm của đột quỵ. Khi gặp tình huống này, cần đến bệnh viện ngay để được thăm khám.
- Yếu một bên cơ mặt:
Biểu hiện đột ngột yếu hoặc chùng một bên cơ mặt có thể là dấu hiệu đột quỵ. Các nhân viên y tế thường kiểm tra bằng cách yêu cầu người bệnh cười hoặc nhe răng; nếu một bên mặt không cử động, cần được cấp cứu ngay.
- Khó thở hoặc tim đập nhanh:
Theo nghiên cứu, phụ nữ dễ gặp triệu chứng khó thở hoặc tim đập nhanh hơn nam giới khi bị đột quỵ.
Phương Anh (T/h)