Thói quen ăn fast food có thể nhanh chóng khiến não bộ 'xuống cấp'

4 giờ trướcBài gốc

Thói quen ăn vặt bằng khoai tây chiên không tốt cho sức khỏe trí não. (Ảnh: iStock)

Chúng ta thường nghĩ tác hại của fast food (đồ ăn nhanh) chỉ xuất hiện sau nhiều tháng hoặc nhiều năm, nhưng nghiên cứu mới của các nhà khoa học Mỹ cho thấy não bộ có thể bị ảnh hưởng ngay lập tức sau khi chúng ta nạp những thức ăn có quá nhiều chất béo bão hòa.

Một nghiên cứu mới từ Trường Y UNC (Mỹ), vừa công bố trên tạp chí Neuron, hé lộ tác động đáng lo ngại của chế độ ăn nhiều đồ ăn vặt nhiều chất béo bão hòa như khoai tây chiên, gà rán…, chỉ trong vài ngày, các mạch thần kinh liên quan đến trí nhớ đã có dấu hiệu rối loạn.

Phát hiện này mở ra cơ hội cho những can thiệp sớm nhằm phòng ngừa suy giảm nhận thức và các bệnh thoái hóa thần kinh liên quan đến béo phì.

Dưới sự dẫn dắt của Tiến sỹ Juan Song - Giáo sư dược lý học, và Tiến sỹ Taylor Landry - tác giả chính của nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng một nhóm tế bào não đặc biệt trong hồi hải mã, được gọi là tế bào thần kinh trung gian CCK, trở nên hoạt động quá mức sau khi ăn chế độ ăn nhiều chất béo (HFD) - như xúc xích, gà rán, burger phômai, khoai tây chiên... do khả năng tiếp nhận glucose (đường) của não bị suy giảm.

Đồ họa về nghiên cứu. (Nguồn: medicalxpress)

Hoạt động quá mức này làm gián đoạn quá trình xử lý trí nhớ của hồi hải mã. Điều đáng lo ngại là sự rối loạn này diễn ra rất nhanh: chỉ sau vài ngày ăn nhiều chất béo bão hòa, hồi hải mã đã bắt đầu bị gián đoạn hoạt động.

Nghiên cứu cũng xác định một protein có tên PKM2, vốn kiểm soát cách tế bào sử dụng năng lượng, đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.

Tiến sỹ Song cho biết: “Chúng tôi vốn biết chế độ ăn và chuyển hóa có ảnh hưởng đến não, nhưng thật bất ngờ khi thấy một nhóm tế bào cụ thể lại dễ bị tổn thương đến mức này. Chỉ cần giảm glucose trong não trong thời gian ngắn cũng đã đủ làm suy yếu trí nhớ.”

Các nhà khoa học cho biết nghiên cứu cho biết chuột được cho ăn chế độ nhiều chất béo mô phỏng “fast food” trước khi kiểm tra hành vi. Chỉ sau 4 ngày, các tế bào thần kinh CCK trong hồi hải mã của chuột thí nghiệm đã hoạt động bất thường.

Sự rối loạn xảy ra trước khi cơ thể tăng cân hay xuất hiện tiểu đường, cho thấy não bộ phản ứng gần như tức thì với chế độ ăn. Điều này nhấn mạnh sự nhạy cảm của não với dinh dưỡng.

Theo nhóm nghiên cứu, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và Alzheimer về lâu dài.

Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và Alzheimer về lâu dài. (Ảnh: iStock)

May mắn là não bộ vẫn có khả năng “phục hồi.” Khi nồng độ glucose được khôi phục, hoạt động quá mức của tế bào thần kinh được điều chỉnh, trí nhớ cũng cải thiện. Điều này gợi ý rằng những biện pháp can thiệp sớm - từ thay đổi chế độ ăn đến áp dụng các phương pháp dược lý - có thể giúp bảo vệ não bộ khỏi thoái hóa thần kinh liên quan đến béo phì.

Đặc biệt, nhóm phát hiện chỉ cần nhịn ăn gián đoạn sau một giai đoạn ăn nhiều chất béo cũng có thể giúp tái cân bằng hoạt động của tế bào thần kinh CCK và cải thiện trí nhớ.

Tiến sỹ Song nhấn mạnh: “Kết quả cho thấy những gì chúng ta ăn có thể tác động đến não gần như ngay lập tức. Các chiến lược như nhịn ăn định kỳ hoặc can thiệp bằng thuốc có thể trở thành cách hiệu quả để bảo vệ trí nhớ và giảm nguy cơ rối loạn nhận thức lâu dài.”

Về tầm nhìn xa hơn, nghiên cứu mở ra hy vọng giảm gánh nặng ngày càng lớn của bệnh Alzheimer và các chứng sa sút trí tuệ liên quan đến rối loạn chuyển hóa.

Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu cơ chế tế bào thần kinh nhạy cảm với glucose phá vỡ “nhịp điệu trí nhớ” như thế nào, đồng thời thử nghiệm các liệu pháp tiềm năng trên người.

Ngoài thuốc, những thay đổi lối sống - như chế độ ăn giúp ổn định glucose trong não - cũng sẽ được kiểm chứng để đánh giá hiệu quả bảo vệ não bộ./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/thoi-quen-an-fast-food-co-the-nhanh-chong-khien-nao-bo-xuong-cap-post1067671.vnp